11 Şubat 2018 tarihinde İran İslam Devrimi’nin 39. yıldönümü kutlamalarında konuşan Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’nin ana gündem maddesi şüphesiz 28 Aralık 2017 protestoları sonrası açıktan sorgulanmaya başlanan İslami yönetimin geleceği olmuştur. Cumhurbaşkanı Ruhani, ülkedeki muhalif kesimlerin devrimin ilk gününden bu yana yönetimden dışlanmasına atıfta bulunarak, “Biz bazı insanları yanımızda tutabilecekken devrim treninden aşağı ittik. Bugün herkesi tekrar devrimin başarı ve zaferi olan bu trene davet etmeliyiz.” sözlerini sarf etmiştir. Bahsi geçen bu “İslam Devrimi treni”nden atılanlara günümüzde İran’ın eski Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad’ın da dahil olduğu iddia edilebilir. Lakin Devrim Rehberi Ali Hamaney’i hırsızlıkla suçlayan ve huzursuzluğun devrimin temellerine sirayet ettiğini vurgulayan Ahmedinejad, İran’da İslami yönetimin geleceğini açık bir şekilde tartışmaya açmıştır.
Böylelikle İran’da İslami sistemin bir parçası olarak cumhurbaşkanlığı yapmış radikal muhafazakâr ismin Devrim Rehberliği, Yargı erki ve Devrim Muhafızları Ordusu’nu (DMO) ifade eden yerleşik nizam tarafından doğrudan hedef alınması, ülkenin geleceğinin daha fazla sorgulanmasına yol açmıştır. 28 Aralık 2017 tarihinde İran’ın Meşhed kentinde patlak veren ve ardından ülke geneline yayılan ekonomik temelli protestolar İslami yönetimin geleceğini tartışmaya açmıştır. İran halkının hem 12. hükümetten hem de İslami yönetimden ümidini keserek sokaklara dökülmesinin sebepleri, İran’daki son bir yıllık süreç analiz edildiğinde dahi kolaylıkla anlaşılabilir. İran’da ikinci kez ve yeniden büyük umutlarla cumhurbaşkanlığına seçilen Hasan Ruhani’nin yerleşik nizamla yaşadığı çekişmeler, toplumsal düzeydeki huzursuzluğu ciddi bir şekilde arttırmış ve neredeyse yeni bir devrimin kapısını aralamıştır. Dolayısıyla ilk aşamada Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’nin reform çabalarını, yerleşik nizamla yaşadığı görüş ayrılıklarını ve bu kapsamda karşılaştığı zorlukları ele almakta fayda vardır.
Çankaya Mahallesi, Cemal Nadir Sokak, No: 9, Çankaya/ANKARA
Tel: +90 312 474 00 46
Faks: +90 312 474 00 45
E-Posta: [email protected]