1 Ocak 2025 sabahı, Ukrayna’nın transit anlaşmasını uzatmayı reddetmesi nedeniyle Rus gazının Avrupa’ya Ukrayna üzerinden taşınması tamamen durduruldu. Bu durum, Avrupa’nın Rusya’dan boru hattı ile gelen gaz ithalatının %30’unu kaybetmesine yol açabilir.
Dünya Piyasaları Araştırma Enstitüsü Direktörü Alexey Bobrovsky, Ukrayna üzerinden taşınan gazın son üç yılda yılda 15-20 milyar metreküp olduğunu belirtti. Bu güzergah olmadan, Rusya’nın AB’ye gaz akışı yılda 39 milyar metreküpe düşecek. Avrupa, gaz tüketiminde daha fazla azalma ve kömür gibi alternatif enerji kaynaklarına yönelme ile karşı karşıya kalacak.
Hesaplamalara göre, 2024 sonunda Ukrayna üzerinden taşınan gaz 15,4 milyar metreküpü aştı. Ancak, Ukrayna güzergahının kapanmasıyla Avrupa toplamda %30’a varan bir kayıp yaşayabilir. Gazprom, Ukrayna’nın anlaşmayı uzatmama kararının teknik ve hukuki olarak bu güzergah üzerinden yakıt sağlama imkanını ortadan kaldırdığını açıkladı. Saat 08:00 itibariyle bu geçiş tamamen durduruldu.
Buna karşın, Türkiye ve Bulgaristan sınırındaki Turk Stream üzerinden gerçekleşen akışlar istikrarını koruyor. Uzmanlar, Gazprom’un bu hat üzerinden Avrupa’ya ek olarak yılda 4-6 milyar metreküp daha gaz gönderebileceğini öne sürüyor, ancak tam bir yeniden yönlendirme mümkün değil.
En büyük etkiyi Avusturya, Slovakya, Çekya, İtalya ve Moldova yaşayacak. Özellikle Moldova, Rus gazı olmadan büyük bir enerji kriziyle karşı karşıya kalabilir. Ülke, şimdiden enerji ihtiyacını Romanya’dan elektrik ithal ederek karşılamaya çalışıyor.
