Hindistan’ın Rusya’da düzenlenecek olan ve Çin’in de yer alacağı çok uluslu askeri tatbikat Vostok 2022’ye katılması beklenmektedir. Tatbikatlardaki rolünün stratejik komuta kademeleri ve personel iştirakiyle sınırlı kalacağı tahmin edilen Hindistan’ın özellikle Japonya’nın hassasiyetini zedelememek için denizcilik bölümünden uzak duracağı belirtilmektedir. Son yıllarda Hindistan, düzenli olarak ABD ve müttefiklerinin tatbikatlarına katılmaktaydı. Ancak geçtiğimiz yıl Hindistan, Rusya’nın Zapad-2021 tatbikatlarına yine Çin’le birlikte katılmıştı. Bu, Hindistan’ın dış politikasını çok vektörlü hale getirme çabası olarak yorumlanmaktadır.
Buradan hareketle Ankara Kriz ve Siyaset Araştırmaları Merkezi (ANKASAM), Rusya’nın Vostok-2022 tatbikatlarını ve ayrıca Çin ve Hindistan’ın buradaki rolünü değerlendirmek üzere Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (MIT) Güvenlik Çalışmaları Programı (SSP) Direktörü Prof. Dr. M. Taylor Fravel’dan almış olduğu görüşleri dikkatlerinize sunmaktadır.
1. Pelosi’nin Tayvan ziyaretinden sonra Çin ve Rusya arasındaki askeri işbirliğinin daha da artacağını düşünüyor musunuz?
Çin-Rusya işbirliği, son on yılda yavaş ama istikrarlı bir şekilde gerçekleşti. Dolayısıyla Pelosi’nin ziyaretinin bu gidişatı değiştirmesi pek olası değildir.
2. Hindistan ve Çin’in Rusya’daki “Vostok-2022” tatbikatlarına katılacak olmasını, Orta Asya ve Hint-Pasifik jeopolitiği üzerinden değerlendirir misiniz?
Tatbikatlar, Rusya’nın Orta Asya liderliğini sergilemek için tasarlanmış gibi görünüyor. Çoğunlukla Orta Asya devletleri ve komşu ülkelerin davet edilmesi bunun göstergesi olarak yorumlanabilir.
3. Hindistan ile Çin arasındaki sınırda gerilim devam ederken bu iki ülke nasıl bir araya gelecek? Bu tatbikatları “çok kutuplu bir dünya yaratma çabası” olarak yorumlayabilir miyiz? Bu fikre katılıyor musunuz?
Çin gibi Hindistan’ın da bu tatbikatlara katılmak için kendi sebepleri var. Bu yüzden tatbikatların çok kutuplu bir dünya yaratma çabası olarak tanımlanabileceğini düşünmüyorum.
4. Rusya, Çin ve Hindistan’ı aynı tatbikatlarda bir araya getirerek neyi hedefliyor? Pelosi’nin Tayvan ziyaretinin ardından Rusya’nın ABD’ye bir “güç gösterisi” yapmaya çalıştığını düşünüyor musunuz?
Benim düşünceme göre; Hindistan’ın bu tatbikatlara katılması, Rusya’nın “Ukrayna’nın işgali” konusunda Batı’nın yaşadığı görüş farklılıklarını sergilemesine olanak sağlamaktadır. Diğer taraftan, bunun Çin’le fazla bir ilgisinin olduğunu düşünmüyorum.
Prof. Dr. M. Taylor Fravel
Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nde (MIT) Arthur ve Ruth Sloan Siyaset Bilimi Profesörü ve Güvenlik Çalışmaları Programı Direktörü olan Fravel, 2016 yılında Carnegie Corporation tarafından Andrew Carnegie Üyesi olarak seçilmiştir. ABD-Çin İlişkileri Ulusal Komitesi’nin yönetim kurulu üyesi ve Denizcilik Farkındalık Projesi’nin Baş Araştırmacısı olarak görev yapmaktadır. London School of Economics ve Oxford Üniversitesi’nden yüksek lisans derecelerine sahip olan Fravel, Middlebury College ve Stanford Üniversitesi’nden doktorasını almıştır. Çalışma alanları: uluslararası güvenlik, uluslararası ilişkiler, Çin ve Doğu Asya’dır.
