Meksika Başkanlık Seçimi adayları, 29 Mayıs 2024 Çarşamba günü adaylık kampanyalarını resmen sonlandırmışlardır. Çoğu anket, iktidar partisinin adayı Claudia Sheinbaum’un 2 Haziran 2024 tarihinde yapılacak ulusal oylamanın ardından ülkenin ilk kadın başkanı olma yolunda olduğunu göstermektedir. Latin Amerika’nın ikinci büyük ekonomisi; 20.000’den fazla yerel, eyalet ve federal hükümet pozisyonunun oylandığı ve yaklaşık 100 milyon Meksikalının oy kullanma hakkına sahip olduğu en büyük seçimlerini gerçekleştirecektir. 2018 yılındaki başkanlık yarışında, oy kullanma hakkına sahip seçmenlerin %63’ü oy kullanmıştı.[1]
Başkanlığın yanı sıra seçmenler Kongre’nin her iki kanadı için milletvekilleri, başkente yeni belediye başkanı, sekiz eyalet valisi ve birçok yerel yetkiliyi seçecektir. Eski Meksiko Belediye Başkanı olan Sheinbaum, çarşamba öğleden sonra başkentin hareketli Zocalo Meydanı’nda partisinin Meksiko Belediye başkan adayı Clara Brugada ile birlikte kampanyasını sona erdirmiştir.
Aday Claudia Sheinbaum, başkanlık yarışında ana rakibine karşı sahip olduğu önemli farkı artırmış görünmektedir. 29 Mayıs 2024 tarihli bir kamuoyu yoklaması da bu durumu doğrulamaktadır. 22-27 Mayıs 2024 tarihleri arasında Parametria adlı anket firması tarafından gerçekleştirilen anket, Sheinbaum’un %50 destek oranıyla, üç partiden oluşan muhalefet ittifakının adayı Xochitl Galvez’in %34’lük desteğinin önünde olduğunu göstermektedir. Aynı firmanın Nisan ayında yaptığı önceki bir ankette, Sheinbaum’un %44, Galvez’in ise %31 destek aldığı görülmüştü. Anket sonuçlarına göre, muhalefetteki merkez-sol Vatandaş Hareketi (MC) Partisi’nin adayı Jorge Alvarez Maynez, nisan ayına kıyasla beş puanlık bir artışla %13 destek almıştır. Yüz yüze yapılan bu anket, 1.000 kişiyle gerçekleştirilmiş olup %3,1 hata payına sahiptir.[2]
Meksika’daki anketlerin büyük çoğunluğu, Sheinbaum’un 2 Haziran 2024 Pazar günü yapılacak olan seçimi rahat bir şekilde kazanacağını öngörmektedir. Sheinbaum, uzun yıllardır mevcut Başkan Andres Manuel Lopez Obrador’un yakın bir müttefiki olup ülkenin ilk kadın başkanı olma potansiyeline sahiptir. Sheinbaum’un olası zaferi, Meksika siyasetinde ve toplumunda önemli değişiklikler getirebilir. Bir bilim insanı olması, politika yapımında daha veriye dayalı ve analitik bir yaklaşım benimsemesine neden olabilir.
Ayrıca Lopez Obrador’un uzun süreli müttefiki olması, mevcut hükümetin politikalarının devamlılığını sağlayabilir. Ancak Sheinbaum’un kendi yönetim tarzı ve öncelikleri de belirgin hale gelecektir. Örneğin, çevre politikaları, eğitim ve bilimsel araştırmalara yapılan yatırımlar gibi konularda daha proaktif ve yenilikçi adımlar atması beklenmektedir. Bir enerji mühendisi, eski çevre bakanı ve çevre-kalkınma konularında onlarca makale yazmış bir aday olarak Sheinbaum’un politikalarının bu alanlarda aktif olması gündemdedir.
Sheinbaum’un seçilmesi, Meksika’da cinsiyet eşitliği konusunda da önemli bir adım olacaktır. Ülkenin ilk kadın başkanı olarak, kadın hakları ve toplumsal cinsiyet eşitliği konularında daha güçlü politikalar geliştirebilir. Bu durum, Meksika toplumunda kadınların rolünü güçlendirebilir ve toplumsal cinsiyet normlarının yeniden şekillendirilmesine katkıda bulunabilir.
Muhalefetin ortak adayı olan Xochitl Galvez, kampanyasını Meksika’nın kuzeydeki sanayi kalbindeki Monterrey şehrinde sona erdirmiştir. Galvez, günler önce başkentte büyük bir miting düzenlemişti. Eski senatör ve iş kadını olan Galvez konuşmasında, sosyal programları geliştirmeyi ve genişletmeyi, ayrıca organize suçların yol açtığı yaygın şiddetle mücadele etmeyi vaat etmiştir. Galvez, Los Reyes Acaquilpan kasabasındaki etkinliğinde, halkın barış ve huzur istediğini belirtirken mevcut yönetimi sert bir dille eleştirmiştir.
Galvez, yerel anket firması Buendia & Marquez tarafından derlenen Oraculus anket-ortalamasında Sheinbaum’un 17 puan gerisinde bulunmaktadır.[3]
Kampanyanın son günlerinde muhalefetin yerel bir belediye başkan adayı olan Alfredo Cabrera’nın suikaste uğraması, Meksika demokrasisinde henüz çözüme kavuşturulmamış sorunların varlığına işaret etmektedir.[4]
Kazanacak olan adayın, Latin Amerika’nın sallantılı demokratik yaşamının bir parçası olan Meksika yönetimini elde edeceğini unutmaması gerekmektedir.
Seçim sonuçlarının Meksika’nın demokratik süreçlerine ve toplumsal barışa olan etkisi büyük olacaktır. Kazanan adayın, ülkenin içinde bulunduğu zorluklarla başa çıkabilme kapasitesi oldukça önemlidir. Başkanın, yüksek suç oranları, yolsuzluk ve ekonomik eşitsizlik gibi sorunlarla mücadele etmesi gerekmektedir. Bu nedenle seçilen liderin, bu sorunlara etkili çözümler getirebilme yeteneği, ülkenin geleceği açısından belirleyici olacaktır. Ayrıca, seçilen adayın demokratik değerlere bağlılığı ve insan haklarını koruma konusundaki taahhüdü, uluslararası toplumun da dikkatini çekecektir.
Sonuç olarak Meksika’nın demokratik geleceği, seçilen liderin politika ve eylemleriyle şekillenecektir. Güvenlik, ekonomik kalkınma, adalet ve insan hakları gibi konularda etkili politikalar izleyen bir lider, Meksika’nın demokratik yapısını güçlendirecek ve ülkeyi daha istikrarlı bir geleceğe doğru yönlendirecektir.
[1] “Mexico’s presidential hopefuls wrap up campaigns ahead of Sunday’s election”, Reuters, https://www.reuters.com/world/americas/mexicos-presidential-hopefuls-wrap-up-campaigns-ahead-historic-election-2024-05-29/, (Erişim Tarihi: 31.05.2024).
[2] “Mexico presidency frontrunner Sheinbaum slightly widens lead, poll shows”, Reuters, https://www.reuters.com/world/americas/mexico-presidency-frontrunner-sheinbaum-slightly-widens-lead-poll-shows-2024-05-29/, (Erişim Tarihi: 31.05.2024).
[3] “Mexico’s presidential hopefuls wrap up campaigns ahead of Sunday’s election”, Reuters, https://www.reuters.com/world/americas/mexicos-presidential-hopefuls-wrap-up-campaigns-ahead-historic-election-2024-05-29/, (Erişim Tarihi: 31.05.2024).
[4] “Deadly end to Mexico campaign as local candidate shot”, BBC News, https://www.bbc.com/news/articles/clee1pq2jdjo,(Erişim Tarihi: 31.05.2024).
