Kuzey Kore devlet medyasına (KCNA) göre; 13 Aralık 2023 tarihinde Kuzey Kore’nin Ekonomi Bakanlığı yetkilileri, Moskova’yla ekonomik işbirliğini artırmak amacıyla Rusya’nın Uzak Doğu Valisi Oleg Kojemyako’yu Pyongyang’da ağırlamıştır. Bu buluşma, Güney Kore’de endişelerin arttığı bir döneme denk gelmiştir. Zira Kuzey Kore’nin Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) kararlarına aykırı bir şekilde ekonomisini canlandırma amacıyla lider Kim Jong Un’un nükleer silah programını finanse etmek için Rusya’ya işçi ihraç etmeye çalıştığına dair endişeler artmış durumdadır.[1]
Kojemyako, ziyaret öncesinde Rus medyasına verdiği demeçte, tarım, turizm ve ticaret konularında Kuzey Korelilerle işbirliğini genişletmeyi umduğunu ifade etmiştir. Kojemyako’nun ziyareti, bu yıl içinde Kuzey Kore ile Rusya arasında gerçekleşen bir dizi diplomasi çabasının devamı niteliğindedir. Bu çabalar arasında Kim ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasında Eylül ayında gerçekleşen bir zirve de bulunmaktadır. Bu, iki ülkenin birbirine yakınlaştığını göstermektedir.[2]
ABD ve Güney Kore; Kuzey Kore’nin son aylarda Rusya’ya top mermisi ve diğer silahlar tedarik ettiğini iddia etmiş ve bu tedarikin ülkenin Ukrayna’ya karşı savaşını desteklemesine yardımcı olduğunu öne sürmüştür. Ancak hem Rusya hem de Kuzey Kore, böyle bir transferin varlığını reddetmişlerdir. Ayrıca Kuzey Kore’nin Rusya’ya işçi göndermeye hazırlandığına dair endişeler de bulunmaktadır.[3] Bu, ülkenin zor durumdaki ekonomisine döviz sağlamak amacıyla yapılan bir hamle olabilir ve bu da Kuzey Kore’ye uygulanan nükleer ve balistik füze programlarıyla ilgili BMGK yaptırımlarına aykırı düşebilir.
ABD, 12 Aralık 2023 tarihinde Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik savaşıyla ilgili olarak 250’den fazla kişi ve kuruluşa yaptırım uygulayacağını açıklamıştır. Aynı zamanda bazı denizcilik şirketleri de Kuzey Kore ile Rusya arasında mühimmat transferine dahil oldukları gerekçesiyle yaptırıma uğramışlardır. Güney Kore Ulusal İstihbarat Servisi, 12 Aralık 2023 tarihinde gazetecilere gönderdiği bir mesajda, Kuzey Kore’nin Rusya’ya işçi gönderme hazırlıklarını tespit ettiğini belirtmiştir. Ancak ajans, bu işaretlerin ne olduğuna dair detay vermemiştir.[4]
Seul’deki basın toplantısında Güney Kore Birleşme Bakanı Kim Yung Ho, hükümetlerinin Rusya’nın daha fazla Kuzey Koreli işçiyi kabul edip etmediğini izlediğini söylemiştir. Bakan, “Kuzey Koreli işçilerin Rusya’ya gönderilmesi, BMGK kararlarının açık bir ihlali olurdu. Güvenlik Konseyi’nin kalıcı bir üyesi olarak, Rusya’nın konseyin yaptırımlarını dürüstçe uygulama sorumluluğu bulunuyor.” demiştir.[5]
Kuzey Kore, geçen yıl, Rusya destekli ayrılıkçı bölgelerin yeniden inşasına yardımcı olmak amacıyla inşaat işçileri göndermeye ilgi göstermişti. Bu fikir, ucuz ve çalışkan bir iş gücünü öngören üst düzey Rus yetkilileri ve diplomatlar tarafından açıkça desteklenmişti. Zira bu iş gücü zorlu koşullara karşı kullanılabilecekti.[6]
Bu gelişmeler, Kuzey Kore’nin Rusya’yla ekonomik işbirliğini artırma girişimini yansıtmakta ve aynı zamanda Güney Kore’nin endişelerini doğrulamaktadır. Kuzey Kore’nin Rusya’ya işçi gönderme potansiyeli, BMGK kararlarına aykırı bir şekilde uluslararası yaptırımları delme eğiliminde olduğunu göstermektedir.
Kuzey Kore ile Rusya arasındaki diplomatik temasların ve bu temasların ekonomik işbirliğiyle pekiştirilmesinin, her iki ülkenin de uluslararası izolasyonla başa çıkma çabalarının bir parçası olduğu söylenebilir. Özellikle Kuzey Kore’nin ekonomik zorluklarına karşı çözüm arayışında Rusya’nın sunduğu işbirliği olanakları cazip hale gelmiş gibi görünmektedir.
Güney Kore; Kuzey Kore’nin Rusya’ya işçi gönderme girişiminin BMGK yaptırımlarına aykırı olabileceğini iddia etmektedir. Bu durum, Kuzey Kore’nin uluslararası toplumla olan ilişkilerini daha da gerilimli hale getirebilir. Ayrıca ABD ve Güney Kore’nin bu iddiaları, bölgesel güvenlik dinamikleri açısından da endişe yaratmaktadır.
Rusya’nın Kuzey Kore’yle yakınlaşması, bölgedeki dengeyi etkileyebilir ve ABD’yle olan ilişkilerinde gerilimi arttırabilir. Rusya’nın, Kuzey Kore’yle olan bu ilişkilerini, bölgedeki siyasi ve ekonomik dinamikleri yönlendirmek ve güç dengelerini şekillendirmek amacıyla stratejik bir araç olarak kullanabileceği düşünülmektedir.
Uluslararası toplumun tepkisi, Kuzey Kore’nin yaptırımları delme girişimleri ve bu çabaların uluslararası güvenliği nasıl etkilediği üzerine odaklanmaktadır. Özellikle ABD’nin bu gelişmelere yönelik yaptırım uygulaması, Kuzey Kore’nin finansal ve ekonomik açıdan daha fazla izolasyonla karşılaşmasına neden olabilir.
Sonuç olarak Kuzey Kore’nin Rusya’yla ekonomik işbirliği çabaları, bölgesel ve uluslararası dinamikleri etkileyebilir.
[1] “North Korean and Russian Officials Discuss Economic Ties as Seoul Raises Labor Export Concerns”, Associated Press News, https://apnews.com/article/north-korea-russia-workers-sanctions-8eeb0fc8c5cc2762591edd36a06cbb01, (Erişim Tarihi: 14.12.2023).
[2] “North Korean and Russian Officials Discuss Economic Ties as Seoul Raises Labor Export Concerns”, Yahoo Finance, https://ca.finance.yahoo.com/news/north-korean-russian-officials-discuss-032022286.html, (Erişim Tarihi: 14.12.2023).
[3] “North Korean and Russian Officials Discuss Economic Ties as Seoul Raises Labor Export Concerns”, ABC News, https://abcnews.go.com/Business/wireStory/north-korean-russian-officials-discuss-economic-ties-seoul-105610299, (Erişim Tarihi: 14.12.2023).
[4] “North Korean and Russian Officials Discuss Economic Ties as Seoul Raises Labor Export Concerns”, Associated Press News, https://apnews.com/article/north-korea-russia-workers-sanctions-8eeb0fc8c5cc2762591edd36a06cbb01, (Erişim Tarihi: 14.12.2023).
[5] Aynı yer.
[6] Aynı yer.
