2023 yılı itibariyle onuncu senesini dolduran Kuşak ve Yol Girişimi, bu periyot içerisinde birçok ülkede ve sektörde projeler yürüterek küresel başarılara imza atmıştır. Projeye Afrika’dan Kuzey Avrupa’ya kadar birçok bölgeden katılım sağlanmıştır. Kuşak ve Yol Girişimi’nin küresel alanda artan etkisi, Çin’in prestijini de yükseltmiştir. Katılımcı olsun veya olmasın dünyadaki birçok ülke, Çin’in güvenilir bir ticaret ortağı olduğunu artık kabul etmiş durumdadır.
Çin’in ithalat ve ihracat oranlarıyla dünyanın en büyük ekonomilerinden biri olduğu bilinen bir gerçektir. Bu bağlamda Kuşak ve Yol Girişimi’nin Çin’in yatırım politikasına ve gelir-gider dengesine de etki ettiği görülmektedir. Örneğin Çin, 2013 yılından bu yana Kuşak ve Yol Girişimi bağlamında 2022 yılı itibariyle 200’den fazla antlaşma neticesinde yaklaşık 67,8 milyar dolar yatırım gerçekleştirmiştir.[1]
Görüldüğü üzere Kuşak ve Yol Girişimi kapsamında Çin tarafından devasa bir yatırım gerçekleştirilmiştir. Özellikle altyapı projelerine odaklanan bu yatırımlar birçok ülkenin Çin’le işbirliğini güçlendirmiştir. Bu ise ikili ilişkiler açısından olumlu bir etki yaratmıştır.
Örneğin Çin’in Afrika’da hayata geçirdiği işbirlikleri ve bu kapsamda gelişen ikili ilişkiler bu duruma güzel bir örnek teşkil etmektedir. Tanzanya ve Zambiya, büyük güçlerin Afrika rekabetinin merkezinde bulunan iki devlettir. Bu devletler hem yeraltı kaynakları bakımından hem de Çin’in bölgede yer alan yatırımları bakımından Afrika kıtasında öne çıkmaktadır. Diğer yandan Zambiya, Kuşak ve Yol Girişimi kapsamında Çin’le ilişkilerini daha da geliştiren bölge devletlerinin başında gelmektedir. Zambiya, özellikle bakır madenleri açısından dünyada önde gelen devletlerden biridir. Bu durum, Zambiya’nın önemini aratırken Çin’le olan ilişkilerine de olumlu etki etmektedir. Zira Zambiya’dan bakır satın alımı gerçekleştiren en büyük altı şirket içerisinde Shanghai Metal Cooperation da bulunmaktadır.[2]
Çin’in Kuşak ve Yol Girişimi’yle ilişkilerini geliştirdiği diğer bir bölge ise Hindiçin’dir. Laos, Vietnam, Kamboçya, Tayland ve Myanmar, bölgenin önemli ülkeleri olarak öne çıkmaktadır. Kuşak ve Yol Girişimi’nin bölgede yarattığı ekonomik etkinlik, Çin ve bölge ülkeleri arasındaki ilişkilerin gelişmesinde en önemli etkendir. Çin’in bölgede yürüttüğü ulaşım ve altyapı projeleri, devletlerarası ulaşıma katkı sağlarken lojistik alanda da etkili olmaktadır. Örneğin Çin-Laos demir yolu hattı, 2022 yılında yapılan açıklamalara göre kullanıma girdiği ilk yılda 8,5 milyon yolcu ve 11,2 milyon ton kargo taşımacılığı gerçekleştirmiştir.[3] Diğer bir örnek ise Çin’in de inşasına katılım sağladığı Kamboçya’nın başkenti Phnom Penh’i Vietnam’ın Ho Chi Minh şehrine bağlayacak olan otoyol inşaatıdır. Bu yol inşaatı sayesinde Kamboçya-Vietnam birbirine bağlanacaktır.[4]
Sonuç olarak Kuşak ve Yol Girişimi, dünyanın farklı birçok bölgesinde Çin’le işbirliğini arttıran bir unsur olarak dikkat çekmektedir. Bunun ise hem katılımcı devletlere hem de Çin’e büyük oranda fayda sağladığı bilinmektedir. Bu sayede Çin ve katılımcı devletler arasındaki bağların günden güne sağlamlaştığı ifade edilebilir.
[1] “China Belt and Road Initiative (BRI) Investment Report 2022”, Green Finance and Development Center, https://t.ly/PniNq, (Erişim Tarihi: 13.10.2023).
[2] “Top 6 Importers of Copper Ores in Zambia”, Zambia Trade, zambiatrade.work/top-6-importers-of-copper-ores-in-zambia/, (Erişim Tarihi: 13.10.2023).
[3] “China-Laos Railway Transports 8.5 Mln Passengers And 11.2 Mln Tons Cargos İn First Year”, Global Times, www.globaltimes.cn/page/202212/1280967.shtml, (Erişim Tarihi: 13.10.2023).
[4] David Rogers, “China Road and Bridge begins work on $1.6bn Cambodian link to Ho Chi Minh City”, GCR, www.globalconstructionreview.com/china-road-and-bridge-begins-work-on-1-6bn-cambodian-link-to-ho-chi-minh-city/, (Erişim Tarihi: 13.10.2023).
