2024 yılında Orta Asya ülkelerindeki ekonomik büyümenin yüzde 5,4’e düşeceği, ancak 2025 yılında yüzde 5,9’a yükseleceği tahmin ediliyor. Trend’in haberine göre, bu tahmin Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) tarafından yayınlanan “Bölgesel Ekonomik Beklentiler” raporunda yer alıyor.
Raporda, 2023 yılında Orta Asya ekonomilerinin büyümesine önemli ölçüde katkıda bulunan Rusya ile aracılı ticaret hacminin artık zirveye ulaştığına dikkat çekiliyor.
EBRD analistleri, “Kazakistan ve Moğolistan’ı sırasıyla etkileyen şiddetli sel ve aşırı soğuk hava kısa vadede büyümelerini olumsuz etkileyecek, ancak bölgenin 2024 ve 2025 için görünümü çok olumlu olmaya devam ediyor” dedi.
Son iki yıl içinde bölgede ulaşım, lojistik ve ihracata yönelik üretim kapasitesine yapılan kamu ve özel sektör yatırımları önemli ölçüde artmıştır.
Raporda, “Artan ücretler ve reel gelirler, ziyaretçi sayısındaki artış ve büyüyen turizm sektörü ile birlikte, tüketici kredilerindeki teknolojik ilerlemelerle desteklenen bir tüketici patlamasını körükledi” denildi.
Bölge içi ticaret, yatırım ve turizm, su ve enerji kıtlığı ile ulaşım ve sınır yönetimindeki darboğazlar gibi ortak zorlukların ele alınmasında güçlendirilen bölgesel işbirliğinin de etkisiyle büyümeye devam etti.
EBRD, enflasyonun tüm ülkelerde tek haneli rakamlara düşerek Orta Asya merkez bankalarının para politikasını gevşetmesine ve ekonomik büyümeye odaklanmasına olanak sağladığını belirtti.
EBRD, 2024-2025 yıllarında bölgenin kamu politikası öncelikleri arasında altyapı ve yönetişimin iyileştirilmesi, tarife reformlarının uygulanması ve ulaşım, su ve enerji gibi ortak kaynakların kullanımına ilişkin anlaşmalara varılması gibi acil ihtiyaçların yer almasını bekliyor.
Özbekistan, 2023 yılında kredi genişlemesi, artan işçi dövizleri ve yolcuların etkisiyle yüzde 6’lık reel GSYH büyümesi kaydetti. Hizmetler, inşaat ve genel sanayi ana büyüme faktörleri olmuştur. İhracat gelirleri, artan altın ihracatı, turizm gelirleri ve gıda ve mamul mal sevkiyatlarındaki büyüme sayesinde önemli ölçüde arttı.
EBRD, Özbekistan’ın devam eden tarife reformlarının enerji sübvansiyonlarının azaltılmasına yardımcı olacağını ve hükümet harcamalarını GSYH’nin yaklaşık yüzde 1,5’i oranında azaltacağını tahmin ediyor. Ekonominin 2024 yılında yüzde 6,5, 2025 yılında ise yüzde 6 oranında büyümesi öngörülürken, büyümenin ana itici güçlerinin sabit yatırım ve net ihracat olacağı tahmin ediliyor.
EBRD, özelleştirme ve piyasa reformlarının doğrudan yabancı yatırımları çekerek beklentileri iyileştirebileceğini, ancak ekonomik büyümenin enerji ve su kaynaklarındaki kıtlık nedeniyle kısıtlanabileceği uyarısında bulundu.
Mayıs 2023 tarihinde EBRD’nin Özbekistan ekonomisinin 2023 ve 2024 yıllarında yabancı yatırım, şirket ve birey girişlerinin yanı sıra başarılı özelleştirme ve iş ortamı reformları sayesinde %6,5 oranında büyüyeceğini tahmin ettiğini de hatırlatalım.