Tarihsel derinliğe sahip olan Çin-Pakistan ilişkileri, dostluk ve stratejik işbirliğine dayanmaktadır. Yıllar içinde her iki ülke, bölgesel ve küresel meselelerde ortak bir bakış açısı benimsemiş, birbirine duyduğu güveni pekiştirerek ikili ilişkilerini güçlendirmiştir. Bu uzun soluklu işbirliği, yalnızca diplomatik ilişkilerle sınırlı kalmamış, aynı zamanda ekonomik, kültürel ve güvenlik alanlarında da önemli adımlar atılmıştır.
Çin’in Pakistan’a sunduğu ekonomik yardımlar, ticaret ilişkilerinin derinleşmesi, askeri işbirlikleri ve karşılıklı kültürel etkileşimler, bu ilişkinin farklı boyutlarda ne kadar sağlam temeller üzerine inşa edildiğinin göstergesidir. Ayrıca, her iki ülkenin bölgesel güvenlik meselelerinde birbirini destekleyerek uluslararası arenada daha güçlü bir duruş sergilemesi, bu stratejik ortaklığın ne denli önemli olduğunu ortaya koymaktadır.
5 Şubat 2025 tarihinde Pakistan Cumhurbaşkanı Asif Ali Zerdari’nin Çin’e gerçekleştirdiği ziyaret, bu derinleşen stratejik ortaklığın ve karşılıklı güvenin somut bir örneği olmuştur. Zerdari’nin ziyareti sadece ikili ilişkilerin pekiştirilmesi amacını taşımamış, aynı zamanda Çin ile Pakistan arasındaki stratejik ortaklığın daha geniş bir perspektifte ele alınması gerektiğini vurgulamıştır.[1] Pekin’deki görüşmelerde, iki ülkenin işbirliği konusunda karşılıklı anlayış ve güvenin ne kadar güçlü olduğu bir kez daha gözler önüne serilmiştir.
Zerdari’nin ziyareti, özellikle Çin-Pakistan Ekonomik Koridoru (CPEC) gibi büyük projelerin daha da ilerletilmesinin gerekliliği üzerinde durmuş, bu projelerin yalnızca ekonomik kalkınma sağlamadığını, aynı zamanda bölgesel istikrarı da güçlendirecek bir platform oluşturduğunu belirtmiştir. CPEC, Pakistan için önemli bir ekonomik gelişim fırsatı yaratırken, Çin için de bölgedeki stratejik etkisini pekiştiren bir projedir.
Zerdari’nin Çin’e gerçekleştirdiği ziyaretin bir diğer önemli boyutu, güvenlik işbirliğidir. Çin, Pakistan’ın iç güvenliğini destekleme konusunda önemli bir rol oynamaktadır. Zerdari’nin ziyareti sırasında, her iki ülkenin de terörle mücadele ve güvenlik konularında işbirliğini artırma konusundaki kararlılıkları bir kez daha vurgulanmıştır. Çin, Pakistan’ın terörizme karşı verdiği mücadelede yanında durmaya devam edeceğini belirtmiş ve Pakistan’ın iç güvenliğini sağlayacak adımların atılmasının önemini belirtmiştir.[2] Bu, özellikle Çin’in bölgedeki yatırımlarını korumak amacıyla uyguladığı güvenlik önlemleriyle paralel bir yaklaşım sergileyen bir destek olmuştur. Çin’in bu yöndeki kararlılığı, sadece ikili ilişkileri güçlendirmekle kalmayıp bölgesel istikrarı sağlamak adına da kritik bir adım olmuştur. Zerdari’nin Çin’e olan bu güvenlik odaklı ziyareti, her iki ülkenin ortak çıkarları doğrultusunda önemli bir aşama teşkil etmektedir.
Öte yandan ziyaret, sadece ekonomik ve güvenlik alanlarında değil, aynı zamanda kültürel ve diplomatik ilişkilerde de bir ivme kazanmıştır. Kültürel işbirliği, iki halk arasında daha yakın bir bağ kurma ve karşılıklı anlayışı artırma açısından son derece önemlidir. Zerdari, Çin’le olan ilişkilerde kültürel etkileşimi artırmayı, halklar arası bağları güçlendirmeyi ve eğitim alanlarında daha fazla işbirliği yapmayı önemsemiştir. Bu tür kültürel etkileşimler, sadece iki ülkenin halklarının birbirini daha iyi tanımasına olanak tanımakla kalmaz, aynı zamanda uzun vadeli ilişkilerde sağlam bir temel oluşturur. Ayrıca bu adımlar, yalnızca iki ülke arasındaki ilişkilerin güçlendirilmesini sağlamaz, aynı zamanda küresel çapta da bu dostluğun yayılmasına katkı sunar.
Pakistan, Çin’le olan ilişkilerini sadece ikili düzeyde değil, aynı zamanda küresel çapta çok taraflı ilişkilerde de genişletmek istemektedir. Çin’in Pakistan Büyükelçisi Jiang Zaidong’un ziyaretten önce yaptığı açıklamada belirttiği gibi, “Çin-Pakistan arasında CPEC inşası da dahil olmak üzere pratik işbirliği için güvenli ve istikrarlı bir ortamın vazgeçilmez olduğu” ifade edilmiştir.[3] Bu güvenli ortam, sadece ekonomik işbirliğini değil, aynı zamanda çok taraflı platformlardaki işbirliğini de güçlendirmeyi hedeflemektedir.
Zerdari’nin ziyareti sırasında vurgulanan küresel perspektif, Pakistan’ın Çin’le birlikte daha geniş bir işbirliği ağı oluşturma amacını göstermektedir. Her iki ülke de Birleşmiş Milletler ve Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) gibi çok taraflı çerçevelerde birlikte hareket etme konusunda kararlıdır. Bu tür işbirlikleri, sadece ekonomik kalkınmayı değil, aynı zamanda küresel barışın sağlanmasına da katkı sunmaktadır. Pakistan, Çin’le birlikte serbest ticaretin yaygınlaşması, çok taraflılık ilkesinin güçlendirilmesi ve gelişmekte olan ülkelerin ortak çıkarlarının korunması adına aktif bir rol oynamaya istekli olduğunu her fırsatta dile getirmektedir. Bu kararlılık, iki ülkenin küresel çapta daha güçlü bir etki alanı oluşturma amacını yansıtmaktadır.
Sonuç olarak Zerdari’nin Çin ziyareti, Çin ve Pakistan arasındaki stratejik ortaklığın pekiştirilmesi ve daha da derinleşmesi açısından kritik bir öneme sahiptir. Ziyaret, yalnızca ekonomik işbirliklerini değil, aynı zamanda güvenlik, kültürel etkileşim ve çok taraflı işbirlikleri gibi çeşitli alanlarda da somut adımlar atılmasına vesile olmuştur. Çin’in Pakistan’ın iç güvenliğine verdiği destek ve iki ülkenin terörle mücadeledeki işbirliği, bölgesel istikrarı güçlendirmeyi hedeflerken, kültürel bağların artırılması da halklar arası anlayışı pekiştirmeyi amaçlamaktadır. Ayrıca küresel düzeydeki çok taraflı platformlarda birlikte hareket etme kararlılığı, Çin ve Pakistan’ın sadece bölgesel değil, küresel barış ve kalkınmaya katkı sağlamak adına güçlü bir işbirliği içinde olduklarını ortaya koymaktadır. Bu ziyaret, ilişkilerin daha geniş bir perspektifte güçlendirilmesine önemli bir katkı sağlamıştır.
[1] “Xi holds talks with Pakistani president”, Xinhua, https://english.news.cn/20250206/612ea0633e8e42a7b9fd873affdc3468/c.html, (Erişim Tarihi: 07.02.2025).
[2] “Ironclad, enduring friendship with Pakistan highlighted”, China Daily, https://www.chinadaily.com.cn/a/202502/06/WS67a3ee77a310a2ab06eaa56b.html, (Erişim Tarihi: 07.02.2025).
[3] Aynı yer.
