Vietnam ekonomisi hızlı bir büyüme ve istikrar dönemi yaşamakta ve gelecek için önemli hedefler belirlemektedir. Vietnam, Güneydoğu Asya’nın en hızlı büyüyen ekonomilerinden birisidir. Önümüzdeki on yıl için kendisine önemli ekonomik hedefler koymuştur ve onlara ulaşma yolunda ilerlemektedir. Vietnam’ın ekonomik büyümesi, 2024 yılında %7,09 gibi güçlü bir orana ulaşarak beklentileri aşmış ve önceki yıllarda yaşanan zorlukların ardından kayda değer bir toparlanmaya işaret etmiştir.
Vietnam ekonomisi, 2024 yılında %7,09’luk bir büyüme oranı yakalayarak küresel ekonomik belirsizliklerin ortasında dayanıklılığını ortaya koymayı başarmıştır. Bu performans güçlü ihracat ve sağlam yabancı yatırım girişlerinden kaynaklanmaktadır. Ülkenin Gayri Safi Yurtiçi Hasılası (GSYİH) 476,3 milyar dolara ulaşarak bir önceki yılın %5,05’lik büyüme oranına göre önemli bir artış göstermiştir.[1] Bu ekonomik genişleme, büyük ölçüde Vietnam’ın ihracatına yönelik artan talep ve ülkenin üretim tabanını çeşitlendirme çabaları sayesinde beklentileri aşmıştır.
Vietnam’ın ekonomik başarısının nedenleri arasında küresel ticarette rekabet gücü kazanması, doğrudan yabancı yatırımı çekmesi ve küresel tedarik zincirlerindeki değişimlerden faydalanması sayılabilir. Örneğin 2024 yılında gerçekleşen ekonomik yükselişin özellikle jeopolitik ve ticari gerilimler nedeniyle üretim faaliyetlerini Çin dışında çeşitlendirmek isteyen çok uluslu şirketlerden gelen yabancı yatırım akışıyla güçlendiği söylenebilir.
Ticaret ve ihracat performansı Vietnam’ın ekonomik büyümesinde önemli bileşenlerden olmuştur. Kasım 2024 tarihinde rekor bir fazlaya ulaşarak önemli bir ticaret fazlası kaydetmiştir. Bu fazla, Vietnam’ın ihracat pazarlarını genişletme ve ihraç ürünlerini çeşitlendirme konusundaki başarılı çabalarının bir göstergesi olmuştur. 2024 yılında Vietnam’ın ticaret fazlası, ülkenin ihracat ekonomisinin bel kemiğini oluşturan elektronik, tekstil ve tarım ürünleri gibi mallara yönelik güçlü taleple desteklenmiştir.
Vietnam’ın başta Amerika Birleşik Devletleri (ABD) olmak üzere büyük ekonomilerle ticari ilişkileri de hızla büyümektedir. 2024 yılının ilk 11 ayında ABD’nin Vietnam’la olan ticaret açığı 110 milyar doları geçmiştir. İhracattaki bu artış kısmen Vietnam’ın para birimi “dong”un hızlı bir şekilde değer kaybetmesinden kaynaklanmıştır. Dong’un zayıflaması ihracatı artırarak Vietnam mallarını yabancı alıcılar için daha uygun fiyatlı hale getirmiştir. Bu durum Vietnam’ın ürünlerini küresel alanda daha rekabetçi hale getirmiştir.[2] Bu değişim özellikle Vietnam’ın önemli bir küresel tedarikçi haline geldiği elektronik ve tekstil sektörleri için faydalı olmuştur. Güçlü ihracat artışı ülkenin GSYİH’sini ve ekonomik istikrarını önemli ölçüde desteklemiştir. Elektronik, makine ve tekstil gibi sektörleri içeren imalat sektörü, Vietnam’ın ihracat artışının ana motoru olmuştur. Bu alanlardaki pek çok büyük şirket ülkede kapsamlı faaliyetler yürütmekte ve böylece de ülkenin ihracatına katkıda bulunmaktadır.
Altyapı gelişimleri de Vietnam’ın ekonomik büyümesini sürdürmesinde ve bağlantılarını geliştirmesinde çok önemli bir rol taşımaktadır. Hükümet, ulaşım ve lojistik odaklı altyapı projelerine önemli yatırımlar yapmayı kararlaştırmıştır. En iddialı projelerden birisi ülkenin ulaşım sektörünü dönüştürmeyi amaçlayan 67 milyar dolarlık yüksek hızlı demiryolu ağıdır. Bu yüksek hızlı tren projesi sayesinde büyük şehirleri birbirine bağlanması, lojistiğin daha da gelişmesi ve ülke genelinde seyahat süresinin azalması beklenmektedir.[3] Tamamlandığında, ticaret ve iş fırsatlarını artırarak hem yerelde hem de uluslararası şekilde fayda sağlayacaktır.
Vietnam, 2030 yılına kadar üst-orta gelir statüsüne ve 2045 yılına kadar da yüksek gelir statüsüne ulaşmayı hedeflemektedir. Bu hedeflere ulaşmak için, önümüzdeki yıllarda yüksek büyüme oranlarının sürdürülmesine önem verilmekte ve 2025 yılında %8 GSYİH büyümesi öngörülmektedir.[4] Bu büyüme, üretkenliği artırması ve daha fazla yüksek değerli iş yaratması beklenen altyapı, eğitim, teknoloji ve üretim alanlarına devam eden yatırımlarla desteklenecektir.
2039 yılına kadar Vietnam’ın GSYİH’sinin 1,41 trilyon dolara ulaşması beklenmektedir. 2029 yılında ise Singapur’un GSYİH’sini geçeceği ve ülkenin bölgedeki en büyük ekonomilerden biri haline geleceği tahmin edilmektedir.[5] Bu büyümenin güçlü iç talep, yükselen bir orta sınıf ve elverişli iş ortamı ve stratejik konumu nedeniyle Vietnam’a yatırım yapan yabancı şirketlerin sayısının artması gibi faktörlerin bir araya gelmesiyle sağlanması beklenilmektedir.
Vietnam’ın daha ileri bir refah seviyesine ulaşma yolunda önünde zorluklar da yok değildir. Vietnam’ın uzun vadeli ekonomik başarısı için dış politikasında hassas bir denge kurması büyük önem taşıyabilir. Vietnam, özellikle Güney Çin Denizi’nde ticaret yollarını ve bölgesel istikrarı etkileyebilecek jeopolitik gerilimlerle karşı karşıyadır. Güney Çin Denizi’ndeki sınır anlaşmazlıkları, deniz güvenliği ve ticaret yolları konusunda endişelere yol açmaktadır ve bu jeopolitik sorunlar dikkatli bir şekilde yönetilmediği takdirde bölgesel istikrarsızlık yaratabilir. Bu da Vietnam’ın ekonomik büyümesini olumsuz etkileyebilir. Bunun yanında Vietnam’ın ekonomisini çeşitlendirme ve düşük maliyetli üretime olan bağımlılığını azaltma çabalarını sürdürmesi gerekecektir. Bu da daha yüksek katma değerli endüstrileri teşvik etmek için eğitim, inovasyon ve teknolojiye daha fazla yatırım yapılmasını gerektirebilir.
Sonuç olarak Vietnam, son yıllarda güçlü ekonomik büyüme ve istikrar sergileyerek önemli bir yol kat etmiştir. 2024 yılında %7,09’luk büyüme oranına ulaşarak küresel ekonomik belirsizliklere rağmen beklentileri aşan Vietnam, ihracat artışı, yabancı yatırım ve altyapı projelerine yapılan büyük yatırımlar sayesinde ekonomik büyümesini sürdürülebilir bir şekilde tutmaya çalışmaktadır. 2030 yılına kadar üst-orta gelir seviyesine ulaşmayı ve 2045 yılında yüksek gelirli bir ülke olmayı hedefleyen Vietnam, bu hedeflere ulaşmak için eğitim, teknoloji ve üretim alanlarında yatırımlarını artırmaya devam edecektir. Ancak jeopolitik riskler ve içsel yeniliklere duyduğu ihtiyaçlar gibi zorluklarla başa çıkmak için ekonomik çeşitliliği artırması, inovasyonu teşvik etmesi ve teknolojik altyapısını güçlendirmesi önem kazanabilir. Vietnam’ın gelecekteki başarısı, bu zorluklarla başa çıkma yeteneğine ve sürdürülebilir büyüme için doğru stratejiler geliştirmesine bağlıdır.
[1] “Vietnam’s 2024 GDP growth accelerates to 7.09%, driven by strong exports”, Reuters, https://www.reuters.com/markets/asia/vietnam-2024-gdp-growth-quickens-709-2025-01-06/, (Erişim Tarihi: 12.01.2025).
[2] “US trade deficit with Vietnam soars beyond $110 billion, as weak dong boosts exports”, Reuters, https://www.reuters.com/markets/us-trade-deficit-with-vietnam-soars-beyond-110-billion-weak-dong-boosts-exports-2025-01-08/, (Erişim Tarihi: 12.01.2025).
[3] “Vietnam’s high-speed rail hits the brakes on foreign funding”, East Asia Forum, https://eastasiaforum.org/2025/01/09/vietnams-high-speed-rail-hits-the-brakes-on-foreign-funding/, (Erişim Tarihi: 12.01.2025).
[4] “Vietnam eyes 8% economic growth in 2025, double-digit growth in coming years”, The Voice of Vietnam, https://vovworld.vn/en-US/news/vietnam-eyes-8-economic-growth-in-2025-doubledigit-growth-in-coming-years-1353594.vov, (Erişim Tarihi: 12.01.2025).
[5] “Vietnam’s economy on track to surpass Singapore by 2029”, Vietnamnet Global, https://vietnamnet.vn/en/vietnam-s-economy-on-track-to-surpass-singapore-by-2029-2357030.html, (Erişim Tarihi: 12.01.2025).
