Ukrayna’nın Rusya’ya “Karşı Saldırısı” ve ABD’nin Planı

Paylaş

Bu yazı şu dillerde de mevcuttur: English Русский

1 Ağustos 2023 tarihinde Ukrayna Devlet Başkanlığı Ofisi Danışmanı Mihail Podolyak, savaşın yakında tamamen Rusya topraklarına taşınacağını bildirmişti.[1] Haziran 2023 tarihinden beri Ukrayna Ordusu’nun Rusya’ya “karşı saldırı” başlattığı bilinmektedir. Bu bağlamda Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü (NATO) liderliği başta olmak üzere üye ülkelerin Kiev’e hava savunma sistemi, tanklar, savaş uçakları ve uzun menzilli füze tedarikini hızlandırma çabası dikkat çekmektedir.

Ukrayna’ya Leopard-2 tankları ve F-16 tedarikiyle ilgili tartışmalar geçtiğimiz yıla kadar uzanmaktadır. Hatırlatmak gerekirse Almanya, o dönemde Leopard-2 tanklarının Ukrayna’ya gönderilmesine uzun süre karşı çıkmıştı. Berlin, bunu yapabilmek için tek bir şart öne sürmüştü. O da Batılı müttefiklerin aynı şekilde Ukrayna’ya destek olmasıydı. Uzun süren pazarlıklar sonuç vermiş ve Washington yönetimi, Ukrayna’nın Rusya’ya karşı saldırıda bulunabilmesi için Amerikan yapımı M1 Abrams tanklarını göndermeyi kabul etmiştir.[2]

Yine bu süreçte Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenski, Rusya’ya karşı hava sahasında yetersiz kaldıklarını sürekli dile getirmiş ve Avrupa’dan bu konuda ısrarla yardım istemişti. Yaptığı çağrılar sonuç vermiş ve Amerika Birleşik Devletleri (ABD) başta olmak üzere bazı İskandinav ve Kuzey Avrupa ülkeleri, Ukrayna’ya F-16 göndereceklerini açıklamıştır.[3] Bunun yanı sıra NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Ukrayna’nın acilen hava savunmasına ihtiyacı olduğunu söylemiştir.[4] Ukrayna’nın karşı saldırılarında hızlı bir ilerleme beklenirken, diğer yandan Alman ve Amerikan tanklarının teslimatı ve bu tankların kullanımı için verilecek eğitimler, ayrıca F-16 pilotlarının eğitimi gibi teknik bir takım zorluklar da devam etmektedir.

ABD Başkanı Joe Biden, 21 Eylül 2023 tarihinde Ukraynalı mevkidaşı Vladimir Zelenski’yle yaptığı görüşmede, Ukrayna’ya ATACMS uzun menzilli füzeleri göndereceğini söylemiştir.[5] Halbuki bugüne kadar ABD, Ukrayna’nın bu sistemi Rusya içindeki hedefleri vurmak ve çatışmayı daha geniş alana yayacağı endişesiyle göndermekten uzak durmuştu. Fakat bu stratejisinden vazgeçerek Ukrayna’nın artık savaşı Rus topraklarına taşımasına sıcak bakmaya başlamıştır. Hatta Ukrayna’nın bu kararı vermesinde ABD ve İngiltere’nin baskıları etkili olmuştur, denebilir. Çünkü bu, aynı zamanda Batı’nın Rusya ve Çin’e karşı vermiş olduğu savaşı temsil etmektedir.

Avrupa içerisinden Almanya da Ukrayna’nın savaşı Rus topraklarına taşımasına olumsuz bakmaktadır. Zira Ukrayna, bu amaç doğrultusunda Almanya’dan uzun menzilli Taurus füzelerini talep etmiş, ancak Almanya bunları Kiev’e teslim etmeye sıcak bakmamış, hatta bunların menzilini kısaltabilmek için çalışmalar yapmıştır.[6] Dolayısıyla ABD’nin uzun menzilli füzelerini Ukrayna’ya gönderme kararı, Almanya’nın benzer bir adımı izlemesi için yol gösterici olabilir.

Görünen o ki ABD, Avrupa ülkelerini ve özellikle Almanya’yı Ukrayna’ya daha fazla yardım yapmaya çağırırken, kendisi benzer bir yardım yapmaktan kaçınmaktadır. Ancak Almanya, bu desteği ABD’den de beklemektedir. Kısacası Beyaz Saray’ın uzun menzilli füzeleri Ukrayna’ya gönderme kararı, büyük ölçüde Almanya’yı Taurus füzelerini Ukrayna’ya göndermesi için teşvik etmek amaçlıdır.

Ukrayna’daki savaşın uzun soluklu olacağını belirten Stoltenberg, savaşı sona erdirmenin tek yolunun Kiev’e silah sevkiyatını hızlandırmaktan geçtiğini söylemektedir.[7] Stoltenberg’e göre, “Modern silahların Ukrayna silahlı kuvvetlerine transferini reddetmek veya geciktirmek, Kremlin’i savaşı sürdürmeye doğrudan teşvik etmek, demektir.”[8] En önemli mesajı ABD’ye veren Stoltenberg, “Eğer ABD, Çin’le başa çıkmak istiyorsa öncelikle Ukrayna’nın kazanmasını sağlamalıdır.” demiştir.[9] Stoltenberg’e göre; Eğer Avrupa, Ukrayna’daki savaştan bir an önce galip çıkarsa, kolaylıkla Çin’le mücadeleye yönelebilecektir. Bu da ABD’nin çıkarlarına uygundur.[10] Bunun bilincinde olan ABD ve İngiltere, Ukrayna’da kesin bir zafer kazanmak için Avrupa ülkelerini Kiev’e askeri yardımı artırmaları için zorlamaktır. Çünkü Avrupa’nın hemen yanı başındaki savaş bitmeden bu ülkelerin başlarını kaldırıp Çin’e yönelmeleri de mümkün olmayacaktır.

Diğer yandan Çin’in Ukrayna’daki savaşı bitirmeye yönelik Rusya’ya yaptığı çağrılar da dikkat çekicidir. Bu savaş, Batılı güçlerin enerjisini Avrupa’ya yoğunlaştırmasına neden olmaktadır.  Eğer Ukrayna’daki savaş biterse tüm Avrupa belki de Çin’le mücadeleye koyulacaktır. Çin ise dünyada istikrar ve barıştan yanadır. Pekin’in amacı, Asya-Pasifik’te Rusya’nın desteğini alabilmektir. Bunun yolu ise Ukrayna’daki savaşın bitmesinden geçmektedir. ABD’nin planı ise Rusya’yı Avrupa’da yeni krizlerle oyalamaktır. Fakat bu krizler de Avrupa’yı aynı şekilde oyalamaktadır. Bu ikilem içerisindeki ABD hem Avrupa’da hem Asya-Pasifik’teki mücadelesini eş zamanlı sürdürmeye çalışacaktır.


[1] “Ukrayna: Savaş Yakında Tamamen Rusya Topraklarına Taşınacak”, AA, https://www.aa.com.tr/tr/dunya/ukrayna-savas-yakinda-tamamen-rusya-topraklarina-tasinacak/2959011, (Erişim Tarihi: 23.09.2023).

[2] “Ukraine Will Receive M1 Abrams Tanks for Counteroffensive, Says US”, Euro News, https://www.euronews.com/2023/09/19/ukraine-will-receive-m1-abrams-tanks-for-counteroffensive-says-us, (Erişim Tarihi: 23.09.2023).

[3] “ABD, Danimarka ve Hollanda’nın Ukrayna’ya F-16 Göndermesine İzin Verdi”, BBC, https://www.bbc.com/turkce/articles/cw89v1q3qnyo, (Erişim Tarihi: 23.09.2023).

[4] “NATO Chief: Ukraine Urgently Needs Air Defenses”, Euractiv, https://www.euractiv.com/section/global-europe/news/nato-chief-ukraine-urgently-needs-air-defenses/, (Erişim Tarihi: 23.09.2023).

[5] “US Will Send Ukraine ATACMS Long-Range Missiles, Joe Biden Tells Volodymyr Zelensky, According to Report”, SCMP, https://www.scmp.com/news/world/russia-central-asia/article/3235549/us-will-send-ukraine-atacms-long-range-missiles-joe-biden-tells-volodymyr-zelensky-report-says, (Erişim Tarihi: 23.09.2023).

[6] “Germany Mulls Sending Ukraine Taurus Long-Range Missiles”, Liga Net, https://news.liga.net/en/politics/news/berlin-obsujdaet-s-mbda-postavku-ukraine-modifitsirovannyh-krylatyh-raket-taurus-reuters, (Erişim Tarihi: 23.09.2023).

[7] “NATO Chief Warns Ukraine Allies to Prepare For ‘Long War’”, Politico, https://www.politico.eu/article/nato-chief-jens-stoltenberg-warns-ukraine-allies-to-prepare-for-long-war/, (Erişim Tarihi: 23.09.2023).

[8] Aynı yer.

[9] “NATO Chief: US Has to Ensure Ukraine Wins İf İt Wants to Deal with China”, AA, https://www.aa.com.tr/en/world/nato-chief-us-has-to-ensure-ukraine-wins-if-it-wants-to-deal-with-china/2998104, (Erişim Tarihi: 23.09.2023).

[10] Aynı yer.

Dr. Cenk TAMER
Dr. Cenk TAMER
Dr. Cenk Tamer, 2014 yılında Sakarya Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü’nden mezun olmuştur. Aynı yıl Gazi Üniversitesi Ortadoğu ve Afrika Çalışmaları Bilim Dalı’nda yüksek lisans eğitimine başlamıştır. 2016 yılında “1990 Sonrası İran’ın Irak Politikası” başlıklı teziyle master eğitimini tamamlayan Tamer, 2017 yılında ANKASAM’da Araştırma Asistanı olarak göreve başlamış ve aynı yıl Gazi Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Doktora Programı’na kabul edilmiştir. Uzmanlık alanları İran, Mezhepler, Tasavvuf, Mehdilik, Kimlik Siyaseti ve Asya-Pasifik olan ve iyi derecede İngilizce bilen Tamer, Gazi Üniversitesindeki doktora eğitimini “Sosyal İnşacılık Teorisi ve Güvenlikleştirme Yaklaşımı Çerçevesinde İran İslam Cumhuriyeti’nde Kimlik İnşası Süreci ve Mehdilik” adlı tez çalışmasıyla 2022 yılında tamamlamıştır. Şu anda ise ANKASAM’da Asya-Pasifik Uzmanı olarak görev almaktadır.

Benzer İçerikler