17 Nisan 2024 tarihinde Politico Dergisi’nde yayımlanan “Ukrayna, Yenilgiye Doğru Gidiyor” başlıklı makale, aslında tüm Avrupa’nın yüzleşmekten korktuğu bir gerçekliği ortaya koymaktadır.[1] Buna göre Batı’nın Kiev’e silah göndermedeki başarısızlığı, Rusya’nın bu savaşı kazanmasına yardımcı olmaktadır. Batı cephesinde yaşanan bu gecikme, Ukraynalı askerlerin savaşma motivasyonlarının kırılmasına ve savaştaki açık bir yenilgiye zemin hazırlamaktadır.
Ukrayna Ordusu’nun moralinin kötü durumda olması, Rusya’nın bombardımana devam etmesi, acil ihtiyaç duyulan hava savunma sistemlerinin teslimatının bir türlü gerçekleşmemesi ve savaş alanındaki kayıplar, durumun Kiev ve Batı açısından ümit verici olmadığını gözler önüne sermektedir.
18 Nisan 2024 tarihinde Financial Times’da yayımlanan “Ukrayna’nın hava savunmasına olan çaresiz ihtiyacı” başlıklı makalede, Ukrayna Ordusu’nun içerisinde bulunduğu zor duruma dikkat çekilmiş ve İsrail’in sahip olduğu sistemlerle karşılaştırma yapılmıştır.[2] Zira İsrail’in yüksek teknolojili hava savunması ve müttefiklerinden gelen yardım, İran’ın 300’den fazla insansız hava aracı ve füzesinin neredeyse tamamını devre dışı bırakmıştır.
Diğer yandan Rusya’nın Ukrayna’daki hava bombardımanı büyük hasarlar vermeye devam etmektedir. Bu anlamda Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü (NATO), anlaşılır bir şekilde Rusya’yla doğrudan bir çatışmadan kaçınmak istemekte ve bu yüzden İsrail örneğinde yaptığı gibi Ukrayna’nın savunmasına doğrudan destek olamamaktadır. Bunun yerine; Rus roketlerini vurmak için Batılı güçlerin kendi savunma sistemlerini Ukrayna’ya vermesi talep edilmektedir.
18 Nisan 2024 tarihinde Social Europe Dergisi’nde yayımlanan “Ukrayna kaybediyor ve Batı zor bir seçimle karşı karşıya” başlıklı makale ise Batı’nın eğer şimdi yardım etmezse yeniden dirilen ve saldırgan bir Rusya ile karşı karşıya kalacağı uyarısında bulunmaktadır.[3] Ukrayna’nın savaşı kaybetme olasılığı Birleşik Krallık Müşterek Kuvvetler Komutanı eski komutanı General Sir Richard Barrons tarafından 13 Nisan 2024 tarihinde BBC’ye verilen röportajda da dile getirilmiştir.[4] Ukrayna’nın 2024 yılında savaşı kaybedebileceğini söyleyen Barrons, “Çünkü Ukrayna kazanamayacağını hissedebilir… Ve iş bu noktaya geldiğinde, insanlar neden sırf savunulamaz bir şeyi savunmak için daha fazla savaşmak ve ölmek istesin ki?” ifadelerini kullanmıştır.[5]
Savaşı sona erdirmek için Ukrayna’nın Rusya’yla müzakere yapma seçeneği de artık Batılı liderler tarafından dile getirilmektedir. Zira Ukrayna’nın Rusya’ya karşı hattı koruyacak insan gücü, ekipman ve mühimmatının azalması, cephenin yakın zamanda çökebileceğine işaret etmektedir. Savaş alanındaki durumun giderek Rusya’nın lehine değişmesi, Batı’yı yeni radikal kararlar almaya itebilir. Bu noktadaki en iyimser sonuç, Batılı müttefiklerin Ukrayna’ya yönelik askeri desteğini hızla artırmasıdır. Buna mühimmat, hava savunma sistemleri, zırhlı araçlar ve insansız hava araçları da dahil olabilir. En kötümser sonuç ise Ukrayna savunma hatlarının önemli bir kısmının aniden çökmesidir. Bunun dışında, Rusya’nın öngörülebilir gelecekte büyük bir ilerleme kaydetmesi pek mümkün görünmemektedir.
Yine de Rusya’nın Ukrayna’nın kritik sanayi ve altyapıya yönelik saldırılarını iki katına çıkarması, ülkenin savunma kapasitesini tamamen yok etmeye yönelik bir strateji gibi durmaktadır. Ortaya çıkan tablo, Ukrayna’nın savaşı kaybetmeye doğru ilerlediğidir. Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski, Ukrayna’nın elindeki yerleri tutmanın bir yolunu bulmaya çalıştığını söylese de askeri yetkililer bu yaz daha fazla kaybın kaçınılmaz olduğunu kabul etmektedir. Gelişmiş Batı silahları ve nakit temininde büyük bir değişiklik yapılmadan Ukrayna, Rusya’nın güçlerinin şu anda elinde tuttuğu bölgeleri kurtaramayacak gibi görünmektedir. Bu durumda Batı’nın Ukrayna’daki savaşı kazanmak için gerçek anlamda sorumluluk alması gerektiği gerçeği ortaya çıkmıştır.
Ukrayna kuvvetlerinin mühimmat ve hava savunma yeteneklerinin tükenmesi nedeniyle yakında birçok Ukrayna şehrinin de düşeceği öngörülmektedir. Ukrayna Ordusu’nun Haziran 2023 tarihinde başlattığı karşı saldırını başarısızlıkla sonuçlandığı gerçeğini nerdeyse tüm Batı kabul etmeye başlamıştır. Karşı saldırının başarısızlığı, Amerikalıların iddia ettiği gibi, stratejiden mi, yoksa Ukraynalıların karşı iddia ettiği gibi, teçhizattan mı kaynaklanıyordu? Bu da başka bir soru işaretidir. Üçüncü bir seçenek daha vardır. O da her iki faktörün de etkili olmasıdır. Başka bir ifadeyle hem strateji başarısızdı hem de teçhizat yetersizdi. Bir diğer önemli faktör de Rus Ordusu’nun gösterdiği performanstır. Tüm bu faktörler, 2024 yılının Rusya-Ukrayna Savaşı açısından bir kırılma noktasına gelindiğini göstermektedir. Batı Dünyası’nda Ukrayna’daki mücadeleye ilişkin yeni bir stratejiye ihtiyaç duyulduğu ortadadır. Eğer Ukrayna meselesi çözülmezse; bu, Batı’nın içeriden yıkılma sürecini hızlandıracaktır.
[1] “Ukraine is heading for defeat”, Politico, https://www.politico.eu/article/why-ukraine-losing-russia-war/, (Erişim Tarihi: 19.04.2024).
[2] “Ukraine’s desperate need for air defences”, Financial Times, https://www.ft.com/content/909b47dc-b7ee-435b-a7ae-7c045af7677a, (Erişim Tarihi: 19.04.2024).
[3] “Ukraine is losing and the west faces a stark choice”, Social Europe, https://www.socialeurope.eu/ukraine-is-losing-and-the-west-faces-a-stark-choice, (Erişim Tarihi: 19.04.2024).
[4] Aynı yer.
[5] Aynı yer.
