Pakistan ile terör örgütü Tehrik-i Taliban Pakistan (TTP) arasında sınırsız ateşkes üzerine bir anlaşma sağlanmışsa da taraflar, kalıcı barışı teşkil edecek anlaşma metni üzerinde uzlaşamamıştır. Çünkü İslamabad yönetimi, TTP terör örgütünün Pakistan Anayasası’na uygun bir biçimde silah bırakmasını talep ederken; söz konusu terör örgütü, Pakistan hapishanelerinde bulunan mensuplarının servest bırakılmasını, Pakistan’ın aşiret bölgesinin Heyber Pathunya Eyaleti’ne olan bağlılığının kaldırılmasını ve bölgenin TTP terör örgütünün kontrolüne bırakılmasını istemiştir. Tarafların bahse konu olan koşullar üzerinde anlaşamaması, ateşkesin askıya alınmasıyla neticelenmiştir. Bu çerçevede terör örgütü, Pakistan güvenlik güçlerine tüm gücüyle saldıracağını açıklamıştır. Burada örgütün amaçları, Pakistan’ı taviz vermeye zorlamak, Pakistan Ordusu’nu operasyon düzenlemekten vazgeçirmek ve politik hedeflerine ulaşmak şeklinde sıralanabilir. TTP terör örgütü, mevzubahis amaçlarına ulaşabilmek maksadıyla farklı taktikler uygulamaktadır.
TTP’nin ilk başvurduğu taktik, intihar saldırıları olmuştur. Geçmişte Heyber Pathunya Eyaleti’nde intihar eylemi gerçekleştiren terör örgütü TTP, ateşkesin askıya alınmasının ardından Pakistan’ın başkenti İslamabad’da da intihar saldırısı düzenlemiştir. Bu saldırı sonucunda bir Pakistan askeri ölmüş ve iki asker de yaralanmıştır.[1] Diğer saldırılardan farklı olarak intihar saldırılarının birkaç özelliği sebebiyle TTP’nin bu yöntemi benimsediği ifade edilmektedir.
Öncelikle, intihar saldırılarının önlenmesi zordur. Çünkü saldırgan, patlayıcı malzemeyi beline bağlayarak güvenlik güçlerine saldırıp, kendini öldürerek karşı tarafa önemli zararlar verebilmektedir. Üstelik bu tarz saldırılar, hedefe ulaşılması bakımından da önemli sonuçlar doğurmaktadır. Bir yandan toplumda korkuyu en üst düzeye çıkararak halkı, eylemi gerçekleştiren örgüte boyun eğmeye zorlarken; diğer taraftan da karşı tarafı taviz vermeye zorlamaktadır.
Kısacası terör örgütü TTP, intihar eylemlerinin Taliban’ı Afganistan’da iktidara taşıdığını ve kendisinin de Pakistan’a egemen olabileceğini ya da en azından isteklerinin İslamabad yönetimi tarafından kabul edilmesinde bu saldırıların belirleyici rol oynayacağını düşünerek söz konusu taktiği uygulamaktadır.
Terör örgütü TTP’nin ikinci taktiği, Pakistan güvenlik yetkililerine suikast düzenlemektir. Bu bağlamda örgüt, Pakistan’ın Pencap Eyaleti’nde Pakistan istihbaratının iki üst düzey yetkilisini öldürdüğünü duyurmuştur.[2] Terör örgütü, bu eylemiyle kendisine karşı çıkan kişilerin akıbetinin öldürdüğü kişiler gibi olacağı mesajını vermektedir. Böylece Pakistan güvenlik güçlerinin hükümete baskı yapmasını ve operasyonların durmasını hedeflemektedir.
Terör örgütü TTP’nin üçüncü taktiği ise üst düzey Pakistan yetkililerini ölümle tehdit ederek ülkenin siyasi güçleri arasındaki birlikteliği dağıtmaktır. Bu bağlamda TTP, yayınladığı bildiriyle Pakistan Başbakanı Şahbaz Şerif ve Pakistan Dışişleri Bakanı Bilavel Butto Zerdari’yi tehdit etmiştir.
Öte yandan terör örgütü TTP, dini partilerin kendisine karşı atılacak adımları desteklememesini de talep etmiştir.[3] Bunun yanı sıra TTP’yle mücadele konusunda Pakistan siyasi güçleri arasında bir konsensüs bulunmamaktadır. Hükümeti oluşturan Pakistan Halk Partisi ve Müslüman Ligi Partisi, TTP’ye karşı savaştan yanadır. Ancak önceki Pakistan Başbakanı İmran Han, devletin TTP terör örgütüyle uzlaşmaktan başka seçeneği olmadığını ve meydana gelecek her türlü savaştan Pakistan’ın zararlı çıkacağını dile getirmektedir. Pakistan’daki dini partiler ise açıkça tavır almaktan kaçınmaktadır. Böylesi bir ortamda terör örgütü TTP, hükümetin üst düzey liderlerini ve siyasi aktörleri tehdit ederek hükümeti yalnızlaştırıp taviz vermeye zorlamaktadır.
TTP’nin başvurduğu bir diğer taktik de propagandadır. Bu bağlamda örgüt, 2022 yılında gerçekleştirdiği saldırıların oranını kamuoyuyla paylaşmıştır. Terör örgütü, yayınladığı videoyla son bir yılda 367 saldırı gerçekleştirdiğini, saldırılar sonucunda Pakistan güvenlik güçlerine mensup 446 kişinin öldüğünü ve 569 kişinin de yaralandığını belirtmiştir.[4]
Kuşkusuz terör örgütü, propaganda taktiği bağlamında saldırı oranını açıklayarak Pakistan’a gözdağı vermektedir. Pakistan Ulusal Güvenlik Konseyi Toplantısı’nda terörle mücadelede kararlılık kararı alınmıştır. Dolayısıyla TTP terör örgütünün yayınladığı veriler aracılığıyla savaşa hazır olduğunun mesajını verdiği öne sürülebilir.
Bununla birlikte terör örgütü, Pakistan halkını korkutmakta ve kendisinin desteklenmesini istemektedir. Bilindiği üzere, terör örgütleri şiddeti politik hedeflerine ulaşmak için bir araç olarak kullanmaktadır. Dolayısıyla TTP, gerçekleştirdiği saldırılarla övünerek halkın devletten ziyade kendisine itaat etmesini amaçlamaktadır.
Son olarak örgüt, Pakistan güvenlik güçlerine yönelik saldırıların dini bakımdan meşru olduğunu öne sürmektedir. Bu bağlamda Pakistan merkezli Down Gazetesi, terör örgütü TTP’nin lideri Nor Vali Mahsud’un Pakistan’la ateşkesi yenileme konusuna sıcak baktığını duyurmuştur. Ayrıca habere göre Mahsud, eğer yanlış yoldaysa alimlerin kendisine yol göstermesi gerektiğini de ifade etmiştir.[5]
Bahse konu olan yaklaşım vesilesiyle terör örgütü TTP, Pakistan’ı saldırgan ve sözünü tutmayan taraf olarak göstermekte ve alimlerin İslamabad’a baskı yaparak operasyonların durdurulması için çaba göstermelerini istemektedir. Buna ek olarak TTP, müzakere için kapılarının açık olduğunu ifade ederek Pakistan’ı zor durumda bırakmak istemektedir.
Neticede terör örgütü TTP, Pakistan’ın taviz vermesi ya da kararlılıkla yürüttüğü operasyonu durdurması için tüm kozlarını devreye sokmaktadır. Fakat TTP liderinin son açıklamasına bakıldığında, örgütün tüm gücüyle Pakistan’a saldırsa da anlaşmadan yana olduğu görülmektedir. TTP’nin ılımlı açıklamalarına Taliban’ın katkısının olduğu da yadsınamaz. Çünkü Taliban, mevcut koşullarda TTP’nin Pakistan’la savaşa girmesini kendi çıkarlarına aykırı bulmakta ve iki tarafın yeniden müzakere masasına oturmasına sıcak bakmaktadır. Burada temel sorun, taraflar ateşkes yapsa bile kalıcı barışın sağlanıp sağlanmamasıdır. Nitekim terör örgütü TTP ve Pakistan’ın isteklerine bakıldığında, tarafların kalıcı bir barış anlaşması üzerinde uzlaşmasının kolay olmadığı öngörülmektedir.
[1] “تحریک طالبان پاکستان مسئولیت حمله انتحاری در اسلامآباد را بر عهده گرفت”, Afintl, https://www.afintl.com/202212231117, (Erişim Tarihi: 14.01.2023).
[2] “تحریک طالبان پاکستان مسئولیت کشتن دو افسر ارشد آیاسآی را پذیرفت”, azadiradio, https://da.azadiradio.com/a/32209369.html, (Erişim Tarihi: 14.01.2023).
[3] “طالبان پاکستانی، نخستوزیر و وزیر خارجه پاکستان را تهدید به مرگ کردند”, ufuqnews, https://ufuqnews.com/archives/208009, (Erişim Tarihi: 14.01.2023).
[4] “طالبان پاکستان آمار حملات یکسال اخیر خود را منتشر کرد”, ufuqnews, https://ufuqnews.com/archives/207927, (Erişim Tarihi: 14.01.2023).
[5] “طالبان پیشنهاد جدید داد”, moniban, https://l24.im/fOrdL, (Erişim Tarihi: 14.01.2023).
