Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Başkanı Donald Trump’ın yeniden göreve başlamasıyla birlikte göçmen politikalarında sert değişiklikler yaşanmıştır. Trump, yasa dışı göçü “ulusal bir kriz” olarak tanımlayarak sınır dışı etme (deportasyon) sürecini hızlandıran ve genişleten yeni düzenlemeler getirmiştir.[1] Bu politika, Latin Amerika ülkeleriyle olan diplomatik ilişkileri de doğrudan etkilemiştir.
Trump yönetiminin bu yeni politikası özellikle Kolombiya, Brezilya ve Venezuela gibi ülkelerle ciddi gerilimlere yol açmıştır. ABD, yasa dışı göçmenleri askeri uçaklarla geri gönderme sürecini başlatırken, Latin Amerika ülkeleri bu uygulamalara sert tepki göstermiştir. Trump yönetiminin sınır dışı etme operasyonları ve uluslararası baskı stratejileri, ekonomik ve diplomatik açıdan önemli sonuçlar doğurmuştur.
Trump yönetimi, Kolombiya hükümetini sınır dışı edilen vatandaşlarını kabul etmeye zorlamak için ekonomik yaptırım tehdidinde bulunmuştur. İlk aşamada Kolombiya, ABD’nin askeri uçaklarla göçmenleri iade etme politikasına karşı çıkarken, Trump yönetimi Kolombiya’ya yönelik %25’lik gümrük tarifesi uygulayacağını ve finansal yaptırımlar getireceğini duyurmuştur.[2] Bu durum, iki ülke arasındaki diplomatik ilişkileri ciddi şekilde germiştir. Bunun üzerine Kolombiya Hükümeti, geri adım atarak Trump yönetiminin şartlarını kabul etmiş ve deportasyon uçuşlarına izin vermiştir. Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada, Kolombiya’nın “ABD’nin gücüne saygı gösterdiği” belirtilerek diğer ülkelerin de benzer şekilde davranması gerektiği ifade edilmiştir.[3] Ancak Kolombiya Devlet Başkanı Gustavo Petro, ABD’nin göçmenleri askeri uçaklarla göndermesini eleştirerek vatandaşlarının “suçlu gibi” muamele görmesinin kabul edilemez olduğu dile getirmiştir.[4]
Trump yönetiminin sert göç politikalarından en çok etkilenen gruplardan biri de ABD’deki Venezuelalı göçmenler olmuştur. Trump’ın İç Güvenlik Bakanı Kristi Noem, Venezuelalı göçmenler için Biden döneminde sağlanan Geçici Koruma Statüsü’nü (TPS) kaldırarak bu gruba yönelik sınır dışı işlemlerinin hızlandırılacağını açıklamıştır.[5]
Venezuela ile diplomatik ilişkilerin gergin olması nedeniyle ABD yönetimi deportasyonları doğrudan Venezuela’ya yapmamaktadır. Trump ve Dışişleri Bakanı Marco Rubio, bu göçmenleri üçüncü bir ülkeye göndermek için alternatifler aramaktadır. Bazı yetkililer, Guantanamo Körfezi’ndeki bir göçmen tesisinin kullanılması fikrini gündeme getirmektedirler.
Bu karar, ABD’deki yaklaşık 600 bin Venezuelalı göçmeni doğrudan etkilemektedir. TPS statüsünü kaybeden Venezuelalılar, artık ABD’de yasal çalışma hakkına sahip olmayacakları gibi sınır dışı edilme riskiyle de karşı karşıya kalacaklardır. Bu durum, Venezuela’dan kaçan göçmenler arasında büyük bir belirsizlik yaratmıştır.
Trump yönetiminin sınır dışı etme politikası sadece Kolombiya ve Venezuela ile sınırlı kalmamıştır. Brezilya da bu süreçten doğrudan etkilenmiştir. ABD’nin Brezilyalı göçmenleri sınır dışı etme sürecinde kullandığı yöntemler, iki ülke arasında diplomatik bir krize yol açmıştır.
Brezilya Dışişleri Bakanlığı, ABD’nin askeri uçaklarla göçmenleri iade etmesini ve Brezilyalıların kelepçelenerek sınır dışı edilmesini “insan onuruna aykırı” olarak nitelendirmiştir.[6] Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inácio Lula da Silva, göçmenlerin ABD’den insani olmayan şartlarda gönderildiğini ve Brezilya hükümetinin bu durumu kabul etmeyeceğini belirtmiştir.[7]
Özellikle Manaus’ta yapılan bir ara iniş sırasında Brezilyalı yetkililerin uçaktaki göçmenlerin kelepçelerini çözme talimatı vermesi, iki ülke arasındaki gerilimi artırmıştır. Brezilya Hükümeti, ABD Büyükelçisi’ni çağırarak durumu protesto etmiş ve ABD ile müzakerelere başlamayı planladığını ifade etmiştir.[8]
Trump’ın göç politikaları, yalnızca diplomatik krizlere yol açmakla kalmamış, aynı zamanda ekonomik açıdan da ciddi yankılar uyandırmıştır. Kolombiya, ABD ile güçlü ticari ilişkileri olan bir ülke olarak ABD pazarına erişimini kaybetmesi, ekonomisini ciddi şekilde etkileyebilir. Özellikle Kolombiya’nın toplam ihracatının yaklaşık %30’unun ABD’ye yapıldığı göz önüne alındığında, Trump yönetiminin tarifeler uygulama tehdidi, Kolombiya’yı ABD ile anlaşma yapmaya zorlamaktadır.[9]
Brezilya Hükümeti’nin Trump yönetimiyle yeni müzakereler başlatma niyeti, ekonomik bağlarını korumak istediğinin bir göstergesi olarak kabul edilebilir. Öte yandan ABD’nin Venezuela’dan gelen göçmenlere yönelik politikası, bu ülkenin zaten kötü olan ekonomik ve siyasi durumunu daha da kötüleştirebilir. ABD’ye gidemeyen Venezuelalıların Brezilya ve Kolombiya gibi ülkelere yönelmesi, bölgedeki göç krizini daha da büyütebilir.
Trump’ın deportasyon politikası, yalnızca ekonomik ve diplomatik etkiler yaratmakla kalmayıp Latin Amerika’daki güvenlik dinamiklerini de değiştirebilir. Sınır dışı edilen göçmenler arasında suç örgütleriyle bağlantılı bireylerin olması, Venezuela ve Kolombiya gibi ülkelerdeki organize suç gruplarının güçlenmesine yol açabilir. Özellikle Venezuela’daki Tren de Aragua (TdA) gibi suç örgütlerinin, ABD’den deport edilen üyelerini yeniden bünyesine katması, bölgedeki şiddet olaylarını artırabilir. Kolombiya’da da bu göçmenlerin yasa dışı gruplar veya uyuşturucu kartellerine yönelme riski bulunmaktadır. Bu durum, sınır dışı işlemlerinin sadece diplomatik veya ekonomik değil, aynı zamanda güvenlik açısından da ciddi sonuçlar doğurabileceğini göstermektedir.
Trump’ın deportasyon politikaları, sadece Latin Amerika ülkeleriyle ilişkileri germekle kalmayıp ABD’nin uluslararası arenadaki imajına da zarar verebilir. Birleşmiş Milletler ve insan hakları örgütleri, kelepçelenerek sınır dışı edilen göçmenlerin maruz kaldığı muameleleri eleştirirken, bazı Avrupa ülkeleri de bu politikaların uluslararası insan hakları sözleşmelerine aykırı olabileceğini öne sürmektedir. Özellikle askeri uçakların kullanımı, savaş bölgelerinden sığınan insanlara yönelik uluslararası hukuk kurallarına aykırı bir yaklaşım olarak görülmektedir. ABD’nin bu politikaları sürdürmesi, müttefik ülkelerle olan ilişkilerinde de sorunlar yaratabilir ve Trump yönetiminin küresel düzeyde daha izole bir duruma düşmesine neden olabilir.
Sonuç olarak Trump’ın deportasyon politikası, sadece göçmenleri değil, aynı zamanda Latin Amerika ülkelerinin ekonomik ve siyasi dinamiklerini de doğrudan etkileyen bir kriz hâline gelmiştir. Önümüzdeki süreçte bu politikaların bölgesel etkileri ve ABD-Latin Amerika ilişkilerindeki değişim daha yakından takip edilmelidir.
[1] Hesson, Ted, and Alexandra Ulmer. “Trump Launches Sweeping Border Crackdown, Mass Deportation Push”, Reuters, https://www.reuters.com/world/americas/trump-launches-sweeping-border-crackdown-mass-deportation-push-2025-01-21/, (Erişim Tarihi: 11.02.2025).
[2] Stewart, Phil, and Oliver Griffin. “US, Colombia Reach Deal on Deportations; Tariff, Sanctions Put on Hold”, Reuters, https://www.reuters.com/world/americas/colombias-petro-will-not-allow-us-planes-return-migrants-2025-01-26/, (Erişim Tarihi: 11.02.2025).
[3] The White House. Statement from the Press Secretary, https://www.whitehouse.gov/briefings-statements/2025/01/statement-from-the-press-secretary, (Erişim Tarihi: 11.02.2025).
[4] “Strong-Arming Latin America Will Work Until It Doesn’t.”, The Atlantic, https://www.theatlantic.com/international/archive/2025/01/trump-colombia-latin-america/681493/, (Erişim Tarihi: 11.02.2025).
[5] “Trump Opens Door to Earlier Deportation of Many Venezuelans from U.S.”, Reuters, https://www.reuters.com/world/americas/trump-administration-ends-extended-protections-venezuelans-us-official-says-2025-01-29/, (Erişim Tarihi: 11.02.2025).
[6] “US Envoy Summoned by Brazil over Deportations as Talks Aim to Hash Out Terms”, Reuters, https://www.reuters.com/world/americas/us-official-summoned-by-brazil-officials-over-deportation-brazilian-migrants-2025-01-27/, (Erişim Tarihi: 11.02.2025).
[7] “Brazil Condemns Handcuffing of Deportees on Flight from US”, Reuters, https://www.reuters.com/world/americas/brazil-condemns-handcuffing-deportees-flight-us-2025-01-26/, (Erişim Tarihi: 11.02.2025).
[8] “Brazil, U.S. Officials Agree to Discuss How Deported Migrants Are Treated”, Reuters, https://www.reuters.com/world/americas/brazil-us-officials-agree-discuss-how-deported-migrants-are-treated-2025-01-30/, (Erişim Tarihi: 11.02.2025).
[9] “La Dependencia Comercial de Colombia Que Queda Expuesta por la Crisis con Estados Unidos”, El País, https://elpais.com/america-colombia/2025-01-28/la-dependencia-comercial-de-colombia-que-queda-expuesta-por-la-crisis-con-estados-unidos.html, (Erişim Tarihi: 11.02.2025).
