18 Ekim 2023 tarihinde Kuşak ve Yol Girişimi’nin onuncu yılı anısına düzenlenen forumun açılış konuşmasını yapan Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, yabancı şirketlere Çin’in büyük pazarına daha fazla erişim ve diğer gelişmekte olan ekonomilere 100 milyar doların üzerinde yeni finansman sözü vermiştir.[1]
Şi Cinping’in öncülüğünde başlatılan bu girişim sayesinde dünya genelinde enerji santralleri, karayolları, demiryolları ve limanlar gibi altyapılar inşa edilmiş ve Çin’in Afrika, Asya, Latin Amerika ve Ortadoğu’yla olan ilişkileri derinleşmiştir.
Forumun görkemli açılış töreninde Şi Cinping, Çin Gelişim Bankası ile Çin İthalat ve İhracat Bankası’nın her birinin 350 milyar yuan (47,9 milyar dolar) finansman kaynağı sunacağına söz vermiştir. Ayrıca Pekin’in İpek Yolu Fonu’na Kuşak ve Yol Girişimi projelerini desteklemek için ek 80 milyar yuan (11 milyar dolar) yatırım yapılacağı belirtilmiştir.[2]Bunun yanı sıra devlet mülkiyetinde, dijital ekonomide, fikri mülkiyet haklarında ve kamu alımlarında reformlar yapacaklarını ifade eden Şi Cinping, şu ifadeleri kullanmıştır:[3]
“Üretim sektöründe yabancı yatırım erişimine yönelik kısıtlamaları kapsamlı bir şekilde kaldıracağız. Sınır ötesi ticaret ve hizmetlerde yatırım erişimini genişleteceğiz ve dijital ürünler için pazar erişimini artıracağız.”
Şi Cinping’in öncülüğündeki Kuşak ve Yol Girişimi, küresel altyapı projelerini ve ekonomik ilişkileri derinleştirme hedefini içermektedir. Çin Devlet Başkanı, forumda yaptığı konuşmada, ülkesinin altyapı projelerine yönelik uluslararası finansmanı artırma ve yabancı şirketlere Çin pazarına erişimi kolaylaştırma sözleri vermiştir. Bu taahhütler, özellikle Çin ekonomisinin hızlanması adına önemli bir destek olarak nitelendirilebilir.
Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve müttefiklerinin baskılarının arttığı bir dönemde Çin’in imalat ve tedarik zincirlerine olan bağımlılıklarını azaltma çabalarına atıfta bulunan Şi Cinping, ülkesinin yabancı firmalar için daha adil bir ortam yaratacağına yönelik taahhütlerini yinelemiştir:[4]
“İdeolojik çatışmaya girmiyoruz, coğrafi-politik oyunlara ve klik politik çatışmalarına da katılmıyoruz. Tek taraflı yaptırımlara ve ekonomik baskıya karşıyız.”
Forumda, Çin’in yabancı yatırımcılar için daha adil bir ortam yaratma ve sınır ötesi ticareti genişletme taahhüdü vurgulanmıştır. Buna ek olarak, dijital ürünler için pazar erişimini artırma ve fikri mülkiyet hakları gibi alanlarda reformlar yapma sözü de önemli bir gelişmedir.
Forum’a çoğunlukla gelişmekte olan ülkelerden oluşan 130’tan fazla temsilci katılmıştır. Bunlar arasında en az 20 devlet ve hükümet başkanı bulunmaktadır.[5] Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin de foruma katılarak Ukrayna’daki savaşın yarattığı izolasyona rağmen Çin’e olan ekonomik ve diplomatik desteğini ortaya koymuştur.
Şi Cinping’den hemen sonra konuşma yapan Putin, Kuşak ve Yol Girişimi için “gerçekten önemli, küresel, geleceğe yönelik, daha adil, çok kutuplu bir dünya ilişkileri yaratmayı amaçlayan bir girişim” ifadelerini kullanmıştır.[6] “Bu gerçekten küresel bir plan” diyen Putin, Çin’in bu girişiminin Rusya’nın büyük Avrasya alanı oluşturma planlarıyla son derece uyumlu olduğunu söylemiştir.[7]
Endonezya, Arjantin, Kazakistan, Sri Lanka, Kenya ve diğer ülkelerin devlet başkanları da dahil olmak üzere katılımcılar arasında Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri António Guterres de yer almıştır. Çoğu Batı Avrupa ülkesi ve Amerikan müttefikleri ise foruma daha düşük düzeyde katılım sağlamıştır.[8] Kuşak ve Yol Girişimi’nin ihmal edilmiş bölgelere kalkınma getirebileceğini söyleyen Guterres, bu girişimin fosil yakıtlara bağımlılıktan uzaklaşma sürecini hızlandırabileceğini ifade etmiştir.[9]
Çin, Kuşak ve Yol Girişimi sayesinde Dünya Bankası’yla eşdeğerde önemli bir kalkınma projeleri finansörü haline gelmiştir. Pekin Hükümeti’ne göre bu girişim, neredeyse 1 trilyon dolar değerinde 3.000’den fazla projeyi hayata geçirmiştir.[10]
Sonuç olarak Şi Cinping, yabancı yatırımcılara daha fazla erişim, finansman desteği ve ticaret fırsatları sunma sözleri vererek bu girişimin uluslararası boyutta daha da genişlemesine katkıda bulunulacağını belirtmiştir. Forum, farklı ülkelerin ve liderlerin bu girişimi nasıl değerlendirdiğini ve Çin’in küresel altyapı projelerinin geleceğini nasıl şekillendirebileceğini ortaya koymuştur. Bu forumun uluslararası ilişkilerde ve küresel ekonomide önemli etkiler yaratacağı tahmin edilmektedir.
[1] “China’s Xi Promises Open Markets and Billions in New Investments for ‘Belt and Road’ Projects”, Associated Press News,https://apnews.com/article/belt-road-initiative-forum-xi-putin-2ffe38c38cdf91556fe4c48c01f0acaf, (Erişim Tarihi: 20.10.2023).
[2] “China’s Xi Promises Open Markets and Billions in New Investments for ‘Belt and Road’ Projects”, Asharq Al-Awsat, https://english.aawsat.com/business/4612366-china%E2%80%99s-xi-promises-open-markets-and-billions-new-investments-%E2%80%98belt-and-road%E2%80%99, (Erişim Tarihi: 20.10.2023).
[3] “China Announces Billions in Investments in Developing Countries and Pledges Market Opening”, Euronews, https://www.euronews.com/2023/10/18/china-announces-billions-in-investments-in-developing-countries-and-pledges-market-opening, (Erişim Tarihi: 20.10.2023).
[4] “Xi Promises More Market Openness, Investments for Belt and Road Projects”, Business Standard, https://www.business-standard.com/world-news/xi-promises-more-market-openness-investments-for-belt-and-road-projects-123101800304_1.htmli, (Erişim Tarihi: 20.10.2023).
[5] “China’s Xi Promises Open Markets and Billions in New Investments for ‘Belt and Road’ Projects”, Associated Press News,https://apnews.com/article/belt-road-initiative-forum-xi-putin-2ffe38c38cdf91556fe4c48c01f0acaf, (Erişim Tarihi: 20.10.2023).
[6] Aynı yer.
[7] Aynı yer.
[8] Aynı yer.
[9] Aynı yer.
[10] Aynı yer.
