5 Kasım 2024 tarihinde gerçekleşmesi beklenen Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Başkanlık Seçimleri, dünya çapında büyük ilgi uyandıran ve küresel politikalar üzerinde önemli etkileri olan bir süreçtir. Bu seçimlerin sonuçları, yalnızca ülke içi politikalar üzerinde değil, aynı zamanda uluslararası ilişkilerde de büyük etkiler uyandıracaktır. Özellikle karışık bir dünya düzeninde önemli taraflardan biri olan ve birçok kez ABD’yle ters fikirleri yüzünden Soğuk Savaş döneminde karşısında olan Rusya da bu seçimleri diğer devletler gibi yakından takip etmektedir.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, ABD Başkanı Joe Biden’ın başkanlık yarışından çekilmesinin ardından Kamala Harris’in bir sonraki başkanlık seçimlerini kazanmasını istediğini ima eden ironik bir destek açıklaması yapmıştır. Putin’in bu iması, Rusya’nın seçim süreçlerine yönelik ilgisini ve bu süreçlerdeki olası etkilerini bir kez daha gündeme getirmektedir. Putin, bu yorumu, ABD Adalet Bakanlığı’nın iki Rus medya yöneticisini, Rusya yanlısı propaganda yoluyla ABD seçimlerine müdahale etmeye çalışmakla suçlamasından bir gün sonra yapmıştır.[i] Bu da durumun ironik tarafının bir kez daha altını çizmektedir. Ancak konuşmasının devamında Amerikan halkının tercihine saygı duyduklarını ve bu seçimin Amerikan halkının kararı olduğunu vurgulamıştır.
Daha önce Biden’ı Trump’a tercih ettiğini söyleyen Putin, Biden’ın “eski usul” ve “daha öngörülebilir” bir politikacı olduğunu vurgulamıştı. Ancak Amerikan istihbarat kaynakları, Moskova’nın aslında Trump’ın kazanmasını istediğini belirtmektedir. Çünkü Trump’ın Ukrayna’ya verilen desteğe daha az bağlı olduğu düşünülmektedir.[ii]
Putin, Amerikan halkının seçim tercihlerine ne olursa olsun saygı duyacaklarını belirterek bir noktada da iki taraf için de rahatlığını belirtmiştir. Ancak Biden’ın destekçilerinin Kamala Harris’e oy vermesini önerdiğini hatırlatarak “Biz de aynı şeyi yapacağız, onu destekleyeceğiz” diye esprili bir yorum yapmıştır. Putin’in bu sözleri gülümsemeler ve alkışlarla karşılanmıştır. Harris hakkında yaptığı yorumu genişleten Putin, “O kadar samimi ve bulaşıcı gülüyor ki, bu her şeyin yolunda olduğunu gösteriyor” diyerek Harris’in Rusya’ya karşı daha fazla yaptırımdan kaçınabileceği imasında bulunmuştur.[iii] Öte yandan Trump’ın başkanlığı sırasında Rusya’ya uygulanan yaptırımların daha fazla olduğunu belirten Putin, bu durumun Harris ile farklı olabileceğini ima etmiştir.
Basında sıkça yer alan iddialara göre; Amerikan istihbaratı, Rusya’nın 2016 yılındaki seçimlerde Trump’ın kampanyasını desteklemek ve Hillary Clinton’ı itibarsızlaştırmak için dezenformasyon kampanyası yürütmüştür. Kremlin ise bu iddiaları defalarca reddetmiştir. Ancak Wagner paralı asker grubunun kurucusu Yevgeny Prigozhin, 2022 yılında ABD seçimlerine müdahale ettiklerini ima etmiştir.
ABD Adalet Bakanlığı’nın Rusya devlet kanalı RT’nin iki çalışanına yönelik kara para aklama suçlamaları da dahil olmak üzere Rusya’nın ABD seçimlerine müdahale etmeye çalıştığını iddia eden yeni suçlamalar ortaya atmıştır. Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Zaharova ise bu suçlamalara karşılık olarak Rusya’nın Amerikan medyasını hedef alacağını söyleyerek karşılıklı ifadelerde bulunmuştur. Bu olaylar, ABD seçimlerine müdahale iddialarının iki ülke arasındaki ilişkileri daha da karmaşık hale getirdiği bir dönemde gerçekleşmektedir.
Beyaz Saray Ulusal Güvenlik İletişim Danışmanı John Kirby, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in ABD Başkanlık Seçimleriyle ilgili yaptığı yorumlara tepki göstererek karşılık vermiştir. Kirby, Putin’in ABD seçimlerine karışmaması gerektiğini belirterek “Putin bizim seçimlerimiz hakkında konuşmaya son vermelidir. Hiç kimseyi desteklememeli ve tarafsız olmalıdır” ifadelerini kullanmıştır.[iv]
ABD seçimleri, yalnızca ülke içi politikalara değil, dünya genelindeki dengelere de büyük etki yapmaktadır. Özellikle ABD’yle gerilimli ilişkileri olan Rusya’nın seçim sürecine dair yaptığı açıklamalar ve iddialar, bu etkiyi daha belirgin hale getirmektedir. Putin’in Kamala Harris’e yönelik ironik desteği ve ABD Adalet Bakanlığı’nın Rusya’nın seçimlere müdahale ettiğine dair suçlamaları, iki ülke arasındaki siyasi dinamiklerin karmaşıklığını ortaya koymaktadır.
Putin’in ABD seçimleriyle ilgili yaptığı açıklamalar, diplomatik bir ironi ve espri unsuru taşımaktadır. Rusya’nın ABD seçimlerine yaklaşımının hem diplomatik hem de stratejik bir yönünü yansıtmaktadır. Ayrıca bu durum, ABD’nin iç politikasının, dış aktörler tarafından nasıl dikkatle izlendiğini ve bu aktörlerin ABD seçimlerine yönelik algılarının uluslararası politikada nasıl yankı bulduğunu göstermektedir.
Tarihteki diğer örnekler de göz önüne alındığında, Putin’in ABD seçimleri üzerindeki etkisi açıkça görülmektedir. Örneğin 2004 yılında George W. Bush’u desteklerken, 2016 seçimlerinde Donald Trump’ı övmesi, Rusya’nın seçim süreçlerine müdahil olma eğilimini göstermektedir.[v] ABD, bu müdahalelerle ilgili Rusya’yı çeşitli suçlamalarla karşı karşıya bırakmış ve bu durum, iki ülke arasındaki ilişkilerde gerilimi tırmandırmıştır. Bununla birlikte ABD ve Rusya arasındaki bu tür tartışmalar, küresel güç dengelerinde önemli değişiklikler yaratabilecek potansiyele sahiptir. Rusya’nın ABD seçimlerine yönelik her türlü müdahale iddiası, iki ülkenin ilişkilerinde daha da derinleşen bir güvensizlik ortamına yol açabilir.
Sonuç olarak ABD seçimleri, yalnızca Amerikan vatandaşlarını ilgilendiren bir süreç gibi görünse de küresel politikalar üzerinde de büyük bir etkiye sahiptir. Rusya’nın bu seçimlere yönelik tutumu ve ABD’nin bu tutuma verdiği yanıt, iki ülke arasındaki gerilimi artırmaktadır. Ancak her iki taraf da halklarının tercihine saygı gösterilmesi gerektiği konusunda hemfikirdir.
[i] Emma Burrows, “Russians mock US election allegations as Putin teasingly says he supports Harris”, AP News, https://apnews.com/article/russia-putin-united-states-kamala-harris-trump-721034cf80fed36d4ca22c2608c16911, (Erişim Tarihi: 05.09.2024).
[ii] Vladimir Soldatkin, “Teasing Putin says Russia backs Kamala Harris, cites her ‘infectious’ laugh”, Reuters, https://www.reuters.com/world/europe/putin-says-moscow-supported-its-own-citizens-major-east-west-prisoner-swap-2024-09-05/, (Erişim Tarihi: 05.09.2024).
[iii] Aynı yer.
[iv] Ulyana Krychkovska, Stanıslav Pohorılov, “Putin ought to stop talking about elections – White House”, Ukrainska Pravda, https://www.pravda.com.ua/eng/news/2024/09/6/7473733/, (Erişim Tarihi: 06.09.2024).
[v] “Russia backs Kamala Harris’: Putin’s history of US election ‘endorsements”, Aljazeera, https://www.aljazeera.com/news/2024/9/6/russia-backs-kamala-harris-putins-history-of-us-election-endorsements, (Erişim Tarihi: 06.09.2024).
