Rusya, ülkenin doğusunda bir Güney Koreliyi casusluk yapmakla suçlayarak gözaltına almıştır. Rus devlet haber ajansı TASS’ın yetkililere dayandırdığı haberinde Baek Won-soon olarak tanıtılan kişinin “yılın başında” Vladivostok kentinde gözaltına alındığı ve “soruşturma işlemleri” için Moskova’ya nakledildiği belirtilmiştir.[1]
TASS, davası “çok gizli” olarak sınıflandırılan Baek’in Lefortovo Cezaevi’nde tutulduğunu ve 11 Mart 2024 tarihinde bir mahkemenin tutukluluğunun 15 Haziran’a kadar uzatılmasına karar verdiğini söylemiştir. Ajans, ismi açıklanmayan bir emniyet yetkilisinin Baek’in “devlet sırrı niteliğindeki bilgileri yabancı istihbarat servislerine aktardığını” söylediğini belirtmiştir. Daha fazla ayrıntı kamuoyuna açıklanmamıştır.[2]
Güney Kore Dışişleri Bakanlığı, yaptığı açıklamada, Baek’in gözaltına alındığının öğrenilmesinden bu yana konsolosluğunun yardım sağladığını söylemiştir. Bakanlık devam eden soruşturmayı gerekçe göstererek konuyla ilgili daha fazla ayrıntı vermeyi reddetmiştir. Yonhap Haber Ajansı’nın Kore servisi, Baek’in Kuzey Koreli sığınmacıları kurtarmak ve insani yardım sağlamakla görevli bir misyoner olduğunu söylemiştir. Ajans, Baek’in Ocak 2024 tarihinde Çin’den kara yoluyla Vladivostok’a geldikten birkaç gün sonra gözaltına alındığını da eklemiştir. Bu olayla birlikte ilk kez bir Güney Koreli Rusya’da casusluk suçlamasıyla gözaltına alınmıştır.[3]
Rusya, Batı’nın yaptırımlarına verdiği destek nedeniyle 2022 yılında Güney Kore’yi “dost olmayan” bir ülke olarak nitelendirmişti. Kuzey Kore Lideri Kim Jong Un’un geçtiğimiz Eylül ayında Rusya’ya giderek Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’le görüşmesinin ardından Rusya da Kuzey Kore’yle ilişkilerini derinleştirmiştir.[4]
Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve Asya-Pasifik Bölgesi’ndeki Güney Kore ve Japonya gibi müttefikleri, Kuzey Kore’yi askeri modernizasyon programını ilerletecek teknolojik know-how karşılığında Rusya’ya Ukrayna savaşında kullanması için silah sağlamakla suçlamaktadır. Ancak her iki ülke de bu iddiaları reddetmiştir. Geçtiğimiz yıl içinde Rusya çok sayıda yabancı uyruklu kişiyi gözaltına almış ve çeşitli suçlar işlemekle itham etmiştir.[5]
ABD’li gazeteci Evan Gershkovich de Mart 2023 tarihinde casusluk iddiasıyla gözaltına alınmış ve aynı zamanda sert koşulları ve tutukluları neredeyse tamamen tecrit altında tutmasıyla ünlü Lefortovo cezaevinde tutulmaktadır. Gözaltı süresi 2024 yılının Mart ayı sonuna kadar uzatılmış ve mahkeme işlemleri kapalı kapılar ardında yapılmıştır. Ekim ayında Rus-ABD’li gazeteci Alsu Kurmasheva yabancı ajan olarak kayıt yaptırmadığı için gözaltına alınmış ve daha sonra Rus Ordusu hakkında “yanlış bilgi” yaymakla suçlanmıştır. Gözaltı süresi Nisan ayına kadar uzatılmıştır. Rusya’da casusluk suçu en fazla 20 yıl hapis cezasını gerektirmektedir. Yine aynı noktada Gershkovich ve Kurmasheva haklarındaki suçlamaları reddetmektedir.[6]
Rusya’nın casusluk suçlamalarını Güney Kore’ye yönelik politik bir hamle olarak mı yoksa gerçek bir güvenlik tehdidi olarak mı gördüğü önemlidir. Özellikle Rusya’nın Ukrayna Krizi nedeniyle Batı’yla yaşadığı gerilim ve Kuzey Kore’yle ilişkileri göz önünde bulundurularak, casusluk suçlamalarının siyasi bağlamı kayda değer bir husus meydana getirmektedir.
Gözaltındaki kişinin tutukluluğunun 15 Haziran’a kadar uzatılması ve Lefortovo Cezaevi’nde tutulması, hukuki sürecin şeffaflığı ve insan hakları ihlalleri açısından değerlendirilebilir. Özellikle kapalı kapılar ardında yapılan mahkeme işlemleri ve tutukluların tecrit edilmesi gibi uygulamaların yasallığı ve adaleti sorgulanabilir.
Rusya’nın casusluk suçlamalarının, uluslararası ilişkilerdeki dinamiklere etkisi olduğu ileri sürülebilir. Özellikle ABD ve Asya-Pasifik Bölgesi ülkeleriyle olan ilişkilerde casusluk suçlamalarının etkisi, bölgesel güvenlik ve istikrar açısından önemlidir.
Rusya’da casusluk suçlamasıyla gözaltına alınan yabancı gazetecilerin durumu, medya özgürlüğü ve basın özgürlüğü açısından önemlidir. Lefortovo Cezaevi’ndeki sert koşullar ve tutukluların tecrit altında tutulması, gazetecilerin çalışma koşullarını ve ifade özgürlüğünü etkileyebilir.
Rusya’da casusluk suçunun en fazla 20 yıl hapis cezasını gerektirdiği belirtilmiştir. Bu noktada, casusluk suçlamalarının kanıtlarla desteklenmesi ve adil yargılanma sürecinin sağlanması gerekliliği vurgulanabilir.
Bu bağlamda Rusya’nın Güney Koreli bir kişiyi casusluk suçlamasıyla gözaltına alması ve sonrasında yaşanan gelişmeler incelemeye değerdir. Casusluk suçlamaları, Rusya’nın uluslararası ilişkilerdeki dinamiklerini, iç siyasi durumu ve insan hakları konularını ele almak için önemli bir örnek teşkil etmektedir. Gözaltındaki kişinin tutukluluğunun uzatılması ve tutukluların Lefortovo Cezaevi’nde tutulması gibi uygulamalar, hukuki sürecin şeffaflığı ve adil yargılanma prensipleri açısından endişe vericidir. Ayrıca, casusluk suçlamalarının uluslararası ilişkilerdeki gerilimleri artırma potansiyeli bulunmaktadır.
Sonuç olarak Rusya’nın casusluk suçlamalarıyla ilgili hukuki süreci şeffaf ve adil bir şekilde yürütmesi, insan haklarına saygı göstermesi ve uluslararası normlara uygun davranması önemlidir. Bu durum, Rusya’nın uluslararası toplumla olan ilişkilerini ve ülke içindeki siyasi istikrarı etkileyebilecek potansiyel sonuçların önlenmesine yardımcı olabilir.
[1] “Russia Detains South Korean in Country’s East on Suspicion of Spying”, Al Jazeera, https://www.aljazeera.com/news/2024/3/12/russia-detains-south-korean-in-countrys-east-on-suspicion-of-spying, (Erişim Tarihi: 13.03.2024).
[2] “Russia Detains South Korean Man on Espionage Charges”, British Broadcast Corporation, https://www.bbc.com/news/world-asia-68541185, (Erişim Tarihi: 13.03.2024).
[3] “South Korean Held in Russia for Spying Was a Missionary, say Media Reports”, Reuters, https://www.reuters.com/world/south-korean-held-russia-spying-was-missionary-say-media-reports-2024-03-12/, (Erişim Tarihi: 13.03.2024).
[4] South Korean Detained Earlier This Year Is Accused of Espionage in Russia, The Diplomat, https://thediplomat.com/2024/03/south-korean-detained-earlier-this-year-is-accused-of-espionage-in-russia/, (Erişim Tarihi: 13.03.2024).
[5] “Russia Detains South Korean in Country’s East on Suspicion of Spying”, Al Jazeera, https://www.aljazeera.com/news/2024/3/12/russia-detains-south-korean-in-countrys-east-on-suspicion-of-spying, (Erişim Tarihi: 13.03.2024).
[6] “Russia Detains South Korean Man on Espionage Charges”, British Broadcast Corporation, https://www.bbc.com/news/world-asia-68541185, (Erişim Tarihi: 13.03.2024).
