Özbekistan ve Kırgızistan Dış Politikasında Ekonomik İşbirliğinin Önemi

Paylaş

Bu yazı şu dillerde de mevcuttur: English Русский

Özbekistan’ın dış politikası, Orta Asya bölgesindeki diğer ülkelerle ilişkileri geliştirmeyi, bölgesel istikrarı sağlamayı ve ekonomik işbirliğini teşvik etmeyi öngörmektedir. Hem Özbekistan hem de Kırgızistan, Sovyetler Birliği’nin dağılmasının ardından 1991 yılında bağımsızlıklarını ilan etmiş ve bu süreç iki ülkenin dış politikalarının temel taşlarından birini oluşturmuştur.

Kırgızistan, Özbekistan için önemli bir komşu ülkedir ve iki ülkenin ilişkileri çeşitli faktörler etrafında şekillenmektedir. Özbekistan ve Kırgızistan arasındaki ilişkiler zaman içinde farklı dönemlerde farklı nitelikler taşımış ve iki ülke arasındaki ilişkiler genellikle diplomatik, ekonomik ve güvenlik alanlarında yoğunlaşırken bazı dönemlerde gerilimli bir hal almıştır. Sınır anlaşmazlıkları, su kaynaklarının paylaşımı gibi konular Özbekistan-Kırgızistan ilişkilerinin gerilmesine neden olabilirken, ticaret, enerji ve kültürel alışveriş gibi alanlarda her iki ülkenin işbirliği potansiyeli bulunmaktadır.

Hem Özbekistan hem de Kırgızistan bölgesel ortaklık ve istikrarın önemini kabul etmektedir. Özbekistan’ın dış politikasının temel unsurlarından biri bölgesel ortaklık ve entegrasyonu teşvik etmektir. Özbekistan, Orta Asya’daki diğer ülkelerle ilişkilerini güçlendirme amacıyla çeşitli platformları kullanmıştır. Bu platformlardan biri de Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) olmuştur. ŞİÖ çerçevesinde Özbekistan ve Kırgızistan gibi ülkeler; güvenlik, ekonomi ve siyasi alanlarda işbirliğini gerçekleştirmektedirler.

Özbekistan-Kırgızistan ekonomik işbirliği; bölgesel kalkınma, ticaret, yatırım ve altyapı projelerini içeren çeşitli alanlarda gerçekleşmektedir ve iki ülke, bu işbirliği sayesinde kendi ekonomik potansiyellerini daha iyi ilerletmeyi hedeflemektedirler. İkili ticaret hacminin artması, ekonomik ilişkilerin temel taşlarından biridir. İhracat ve ithalat yoluyla ticaret her iki ülkenin ekonomik büyümesini desteklemekte ve ticaret anlaşmaları ve serbest ticaret bölgeleri de ticaretin kolaylaştırılmasına yardımcı olmaktadır.

Tarım ürünleri ve gıda sektörü hem Özbekistan hem de Kırgızistan ekonomisinde önemli bir rol oynamaktadır. Tarım ürünleri ticareti ve tarım teknolojisi paylaşımı alanında her iki ülkenin de potansiyeli bulunmaktadır. Özbekistan’ın enerji talebi ve Kırgızistan’ın hidroelektrik potansiyeli enerji işbirliği için önemli fırsatlar sunmaktadır. Elektrik enerjisi ticareti, enerji transit projeleri ve enerji altyapısı, her iki ülkenin enerji alanında ortak çalışmalarına uygun zemini oluşturmaktadır. Özbekistan ve Kırgızistan altyapı yatırımları ve projeleri konusunda ortaklıklar kurarak bölgesel entegrasyonu güçlendirerek inşaat, lojistik ve ulaştırma gibi alanlarda ortak projeler geliştirmektedirler.

İmalat sektöründeki işbirliği, katma değeri yüksek ürünlerin üretimini ve ticaretini teşvik ederek ortak üretim projeleri ve sanayi tesislerinin kurulması için önemli fırsatlar sunmaktadır. Özbekistan ve Kırgızistan arasındaki finansal ortaklıklar, yatırım projelerinin finansmanı ve ticaretin kolaylaştırılması açısından oldukça önemlidir. İki ülkenin bankaları ve finansal kurumlarının birlikte çalışma potansiyeli bulunmaktadır. Turizm sektöründe Özbekistan ve Kırgızistan arasındaki işbirliği turist akışının artırılmasını sağlamaktadır. Kültürel değişim ve turizm projeleri sayesinde Özbekistan ve Kırgızistan halkları birbirlerini daha iyi anlayacak ve yakın ilişkiler geliştirecektir. Eğitim ve teknoloji alanlarında gerçekleşen işbirliği de insan kaynağının geliştirilmesini ve inovasyonu teşvik etmektedir.

Özbekistan ve Kırgızistan arasındaki ekonomik ortaklıklar, sadece iki ülkenin değil, aynı zamanda Orta Asya bölgesinin genel istikrarı, kalkınması ve bölgesel entegrasyonu için de büyük bir öneme sahiptir. Orta Asya’nın istikrarsızlıklarla mücadele ettiği bir dönemde Özbekistan ve Kırgızistan ekonomik işbirliği, bölgedeki çatışma risklerini de azaltmaktadır. İki ülkenin dayanışma göstermesi, Orta Asya bölgesinin genel ticaret ve yatırım fırsatlarını arttırarak diğer Orta Asya ülkelerinin de birlikte çalışma olanaklarını genişletecektir.

Bölgedeki su ve enerji kaynaklarının verimli kullanımı Orta Asya ülkelerinin sürdürülebilir kalkınması için kritik öneme sahiptir. Özbekistan ve Kırgızistan arasındaki enerji ve su kaynakları yönetimi konusundaki işbirliği bölgedeki kaynakların adil ve etkili bir şekilde kullanılmasını sağlayacaktır. Ekonomik ortaklıklar, Orta Asya ülkeleri arasında bölgesel kimlik ve dayanışmanın gelişmesine katkıda bulunacaktır. Ortak çıkarlar etrafında bir araya gelmek bölgeye daha fazla birlik ve güç kazandıracaktır.

Sonuç olarak, Özbekistan ve Kırgızistan’ın ekonomik ilişkileri, bölgesel işbirliğini desteklemek, ekonomik kalkınmayı teşvik etmek ve Orta Asya bölgesinde daha geniş bir işbirliği ağı oluşturmak için önemli bir araçtır. Bu dayanışma ve ortaklık, her iki ülkenin kendi ulusal çıkarlarını korurken aynı zamanda bölgesel istikrar ve kalkınmayı da gözetmelerine yardımcı olmaktadır.

Ayşe Süreyya PEKÇETİN
Ayşe Süreyya PEKÇETİN
Ayşe Süreyya PEKÇETİN, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bölümü mezunudur. Aynı zamanda PEKÇETİN, çift anadal kapsamında İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü’nü de tamamlamıştır. Yüksek lisans derecesini 2011 yılında Marmara Üniversitesi İşletmecilik Anabilim Dalı’nda hazırladığı “hazırladığı “Serbest Bölgeler ve Nitelikli Sanayi Bölgelerinin İhracata Olan Katkılarının İncelenmesi” başlıklı teziyle almıştır. PEKÇETİN, doktora eğitimine İstanbul Gedik Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Anabilim Dalı’nda devam etmektedir. PEKÇETİN, iyi derecede İngilizce bilmektedir.

Benzer İçerikler