Bu yıl, 2025 Devlet Programı taslağı sadece bir hükümet girişimi değil, resmi olarak kabul edilmeden önce kapsamlı yıllık kamuoyu ve uzman tartışmalarıyla şekillendirilen ortak bir çabaydı. Bu tartışmalar parlamentonun her iki kanadında da siyasi parti temsilcileri, işçi grupları, gençler ve yerel topluluklar arasında aktif bir şekilde yürütülmüştür. Süreç kamuoyuna karşı şeffaf hale getirilmiş ve medya tarafından geniş bir şekilde ele alınarak ulusumuzun geleceğinin şekillendirilmesinde herkesin söz sahibi olması sağlanmıştır.
Bu tür açık tartışmalar halkın katılımını artırmış ve aktif katılımı sağlamıştır. Devlet Programında ana hatlarıyla belirtilen kilit girişimler hakkında farkındalık yaratmak ve vatandaşlardan değerli geri bildirimler toplamak amacıyla etkinlikler düzenlenmiştir. Sonuç olarak halktan ve uzmanlardan gelen yaklaşık 100 kavramsal ve 1.000’in üzerinde editoryal öneri nihai belgeye dahil edilmiştir.
Özellikle, bu tartışmalar yerli katılımcılarla sınırlı kalmamıştır. Ulusumuzun ayrılmaz bir parçası olan uluslararası toplum ve yurtdışında yaşayan Özbek vatandaşları da programın iyileştirilmesinde dikkate alınan görüşleriyle aktif olarak katkıda bulunmuşlardır. Onların değerli katkıları daha kapsamlı ve kapsayıcı bir Devlet Programı oluşturmamıza yardımcı olmuştur.
Yaşam Kalitesinin Artırılması – En Önemli Öncelik
Devlet Programının temel hedeflerinden biri, nüfusun yaşam kalitesini artırmak, çevresel sürdürülebilirliği sağlamak ve “yeşil ekonomi” ilkelerini geniş çapta uygulamaktır. Aşağıdaki temel tedbirler alınacaktır:
- Yeşil alanların genişletilmesi: Şehir sokakları ve yerel mahalleler boyunca ağaç dikilmesi yeşil alanlar yaratır.
- Ulaşım altyapısının iyileştirilmesi: Yaya ve bisiklet yollarının geliştirilmesi, çevre dostu toplu taşımanın teşvik edilmesi.
- Su tasarrufu: Yağmur suyu hasadı ve atık su geri dönüşümü de dahil olmak üzere yenilikçi su kullanım stratejilerinin uygulanması.
Yeşil Ekonomi ve Yenilenebilir Enerji Kaynakları
Yeşil ekonominin geliştirilmesi kapsamında 74.172 tesis güneş panelleri ile donatılacak ve 785 MW ek enerji üretilecektir. Ayrıca, toplam 225 MW kapasiteli mikro-hidroelektrik santralleri inşa edilecektir. Bu girişimlerle yenilenebilir enerjinin payının %40’a çıkarılması hedeflenmektedir.
Ekonomi ve Yatırım Koşulları
Sürdürülebilir ekonomik büyümenin sağlanması için program, ihracata yönelik malların üretiminin teşvik edilmesine, yabancı yatırımların çekilmesine ve yerel ürünlerin uluslararası pazarlara entegre edilmesine öncelik vermektedir.
Ekonomik büyümenin 2025 yılında en az %6 olacağı, sanayi büyümesinin %6,1, piyasa hizmetlerinin %14,5 ve tarımın %4,1 olacağı öngörülmektedir.
İhracat potansiyelini artırmak için, yerel girişimcilere küresel pazarlara erişimlerinde yardımcı olacak bir “firma bazında” destek sistemi getirilecektir.
Eğitim ve Sağlık Alanında Reformlar
Devlet Programı ayrıca eğitim ve sağlık alanlarında önemli reformlar içermektedir:
- Okul öncesi eğitim kapsamının genişletilmesi ve uzak bölgelerde mobil eğitim merkezlerinin kurulması.
- “Elverişli Öğrenme Ortamı” programının geliştirilmesi, evde eğitim gören çocuklar için özel dijital ve video öğrenme materyallerinin oluşturulması.
- Çevrimiçi eğitim platformlarının geliştirilmesi ve okulların modern laboratuvarlar, spor ekipmanları ve ulusal müzik aletleriyle donatılması.
- Öğretmenlerin teşvik edilmesi: Sertifikalı Özbek dili ve edebiyatı öğretmenlerine %50 maaş artışı sağlanacak ve okullara 500 yabancı uzman alınacak.
- Kapsayıcı eğitim: Her ilçe ve ilde kapsayıcı eğitim standartlarına uygun okullar açılacak.
- Düşük gelirli aileler için burslar: İmkânları kısıtlı ailelerden 3.500 öğrenci yüksek öğrenim için burs alacak.
Sağlık sektöründe modernizasyon çalışmaları şunları içerecektir:
- Tıbbi tesislerin modern ekipmanlarla donatılması ve merkezi laboratuvarların kurulması.
- Tıbbi hizmetlerin verimliliğini ve erişilebilirliğini artırmak için hastanelerde dijital bir kuyruk sisteminin uygulanması.
Yoksulluğun Azaltılması ve İstihdamın Artırılması
Yoksulluğu azaltmak ve gençlere yüksek talep gören mesleklerde beceri kazandırmak için yeni mesleki eğitim merkezleri kurulacaktır. Ayrıca, yatırım projeleri yeni iş fırsatları yaratarak hane gelirinin artmasını sağlayacaktır.
Yeşil Ekonomi ve Çevre Girişimleri
Yeşil ekonomiyi teşvik etmek amacıyla enerji tasarruflu ekipmanlar kurmaları için hanelere özel sübvansiyonlarsağlanacaktır. Ayrıca, Aral Denizi bölgesinde 100.000 hektar yeşil alan geliştirilerek çevresel restorasyona önemli ölçüde katkıda bulunulacaktır.
Diğer çevresel girişimler şunlardır:
- 9.452 mahalleye 32 milyon meyve ve süs ağacı dikilmesi.
- 5,8 milyon ev ve 103.778 sokak boyunca 388 milyon çiçek ve çalı yetiştirilmesi.
Sonuç
2025 Devlet Programı, Özbekistan’ın sürdürülebilir kalkınması için önemli bir yol haritası niteliğindedir. Kamu refahını ve çevre koşullarını iyileştirmeyi amaçlamaktadır. Bu girişimler sadece şimdiki nesil için değil, aynı zamanda gelecek nesiller için de güçlü bir temel oluşturmak üzere tasarlanmıştır.
Bu nedenle, her vatandaşın bu reformları destekleyeceğini ve bunların uygulanmasına aktif olarak katılacağını umuyoruz. Bu girişimlerin başarıya ulaşması ve Özbekistan’ın geleceğinin şekillendirilmesi için herkesin katılımı büyük önem taşımaktadır.
