Kuzey Kore ve Rusya, Batı’yla mücadele noktasında hemfikirdirler. Bu bağlamda Pyongyang ve Moskova’nın Soğuk Savaş sonrasında Batı’nın öncülüğünde şekillenen Yeni Dünya Düzeni’ne meydan okudukları ve revizyonist ideallere sahip oldukları söylenebilir.
Kuzey Kore, küresel arenada ciddi yaptırımlarla karşı karşıyadır. Benzer şekilde Rusya da Ukrayna’daki savaş nedeniyle Batı Bloğu’nun yaptırımlarına maruz kalmıştır. Her iki devlet de önemli nükleer güçlerdir. Günümüz uluslararası konjonktüründe nükleer silahlanmanın yarattığı risklerden dolayı küresel güvenlik ortamı giderek kırılganlaşmıştır. Kuzey Kore, 2022 yılında rekor seviyede Kıtalararası Balistik Füze Denemesi gerçekleştirmiştir[1] ve dünyanın en büyük nükleer güçlerinden biri olduğunu göstermeye çalışmaktadır.
Rusya, Ukrayna’daki savaşın başlangıcından bu yana nükleer silah kullanımı tehdidinde bulunmaktadır. Bu ortak paydalar, hem Pyongyang’ı hem de Moskova’yı Batı ve özellikle de Amerika Birleşik Devletleri (ABD) açısından son derece tehlikeli hale getirmektedir. Dahası Batı Bloğu’nun Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) içinde Kuzey Kore’ye yönelik aldığı yaptırım kararları, Rusya’nın vetosuyla engellenmektedir.
Küresel sisteme şekil verme, “uluslararası liberal düzene” karşı çıkma ve ABD’yle rekabet etme gibi hususlarda Moskova ile Pyongyang’ın güçlü müttefiklikler olduğu iddia edilebilir. 22 Aralık 2022 tarihinde Beyaz Saray, özel bir Rus askeri şirketi olan Wagner Grubu’nun Ukrayna’da savaşan askerler için Kuzey Kore’den silah aldığını ileri sürmüştür. Bu bağlamda ABD Başkanı Joe Biden’ın Ulusal Güvenlik Danışmanı John Kirby, Kuzey Kore’nin Rusya’ya roket ve füzeler içeren ilk silah sevkiyatını Kasım 2022 tarihinde tamamladığını iddia etmiştir.[2]
Kuzey Kore Devlet Başkanı Kim Jong Un, 12 Eylül 2023 tarihinde Rus mevkidaşı Vladimir Putin’le kapsamlı bir görüşme yapmak üzere Rusya’nın Amur bölgesindeki Vostoçni Uzay Üssü’nü ziyaret etmiştir.[3] Batı, bu görüşmenin silah ticareti üzerine olacağını ileri sürmüştür. Putin, bu iddialarla ilgili olarak “her konu hakkında görüşeceğiz” demiş ve Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov da her iki ülkenin de kamuoyuna açıklanmaması gereken hassas alanlarda işbirliği yaptığını belirtmiştir. Bu durum, Rusya’nın mevzubahis iddiaları yalanlamadığı şeklinde yorumlanabilir. Ayrıca Kuzey Koreli askeri yetkililerin görüşmeye katılması, bu iddiaları güçlendirebilir.
Görüşmelerin ardından alınan en dikkat çekici kararlardan biri, Rusya’nın Kuzey Kore’nin uydu fırlatma girişimlerine destek verme kararıdır. Putin, “Kuzey Kore liderinin roket mühendisliğine büyük ilgi gösterdiğini ve aynı zamanda uzayı geliştirmeye çalıştıklarını” belirtmiştir.[4] Bu, Rusya’nın Kuzey Kore’ye verdiği önemli desteği göstermektedir. Bu desteğin nükleer işbirliğine dönüşebileceği tahmin edilmektedir. Bu kararın Batı Bloğu’nu ve özellikle Washington’u ciddi şekilde rahatsız ederek küresel güvenliği daha da kırılganlaştırabileceği öne sürülebilir.
Rusya’nın bu destek karşılığında Kuzey Kore’den silah yardımı alacağı belirtilmektedir. Çünkü Kuzey Kore silah endüstrisinde hala Sovyet teknolojisini kullanmaktadır. Rusya’nın Ukrayna’daki savaşta istediği sonuçları elde edememesi ve Kiev’in taarruza geçmesi, Moskova’nın elini rahatlatmak amacıyla Pyongyang’dan silah arayışına yöneldiği anlamına gelebilir.
Kim Jong-un, Putin’le yaptığı görüşmenin ardından şu ifadeleri kullanmıştır:
“Rus ordusunun ve halkının, kötülüğü cezalandırmaya yönelik kutsal mücadelede büyük bir zafer kazanacağına inanıyoruz. Kahraman Rus ordusunun ve milletinin, zafer geleneğini büyük ölçüde miras alacağına ve özel askeri operasyonun cephelerinde paha biçilmez erdem ve onur sergileyeceğine derinden inanıyorum. Kuzey Kore ve Rusya emperyalizme karşı savaşta birlikte kalmaya devam edecek. Kuzey Kore, Putin’in kararlarını destekliyor.”
Sonuç olarak Pyongyang, Rusya-Ukrayna Savaşı’nda Moskova’ya açık bir destek sağlamaya devam etmiştir. Bu görüşmeyle Moskova-Pyongyang birlikteliğinin daha da güçleneceği ve özellikle Ukrayna’daki savaşta Batı’ya karşı daha sağlam bir duruş sergileyecekleri söylenebilir.
[1] “North Korea’s Record Year of Missile Testing is Putting the World on Edge”, Cable News Network, https://edition.cnn.com/2022/12/26/asia/north-korea-missile-testing-year-end-intl-hnk/index.html, (Erişim Tarihi: 13.09.2023).
[2] “White House: Russia’s Wagner Received Arms From North Korea”, AP News, https://apnews.com/article/russia-ukraine-business-north-korea-e6a068d91bc9828ecadfb67c929a4162, (Erişim Tarihi: 13.09.2023).
[3] “Kim and Putin Meet at Russian Spaceport for Possible Arms Talks”, NBC News, https://www.nbcnews.com/, (Erişim Tarihi: 13.09.2023).
[4] Aynı yer.
