Kuzey Kore Lideri Kim Jong-un, Güney Kore’yle ilişkilerde “temel bir değişiklik” çağrısında bulunmuştur. Kim, artık Güney Kore’yi uzlaşma ve birleşmenin muadili olarak görmeyeceğini söylemiştir.[i] İkili ilişkiler, Kuzey Kore’nin uzaya casus bir uydu fırlatmasının ardından daha da kötüleşmişti. Kim, Kore Merkezi Haber Ajansı’na (KCNA) yaptığı açıklamada, “Kuzey ve Güney Kore arasındaki ilişkiler artık aynı halkların ilişkileri değil, iki düşman ülke veya savaş halindeki ülkelerin ilişkileri haline geldi.” ifadelerini kullanmıştır.[ii]
Güney Kore, bir önceki hükümet Moon Jae-in döneminde ikili ilişkilerdeki yakınlaşmayı arttırmıştı. Ancak, özellikle son dönemdeki savunma diplomasisi ve ABD’yle olan ittifakı değerlendirilirse Güney Kore’nin Kuzey Kore’ye olan yaklaşımının değiştiği söylenebilir. 2023 yılı içerisinde Güney Kore-Japonya-ABD üçlü ittifakı, ortak askeri tatbikatlar gerçekleştirmiş, silah ticaretini geliştirmiş ve bilhassa Kuzey Kore hakkında istihbarat paylaşımı üzerine anlaşmışlardır. Bu durum Kuzey Kore yönetimince “kendilerine karşı bir tehdit” olarak yorumlanmıştır. Bunun hakkında Kuzey Kore’nin devlet tarafından işletilen haber kaynağı, ülkenin lideri Kim Jong-un’un Japonya, ABD ve Güney Kore arasındaki güvenlik işbirliğini kınadığını ve kendi deyimiyle “süper sert bir karşı eylem” tehdidinde bulunduğunu bildirmiştir.[iii]
Kuzey Kore’nin nükleer füze denemelerindeki artış ve üretim fabrikalarındaki aktivasyon, uluslararası toplum tarafından endişeyle karşılanmıştır. ABD, bu anlaşmazlığın diplomasiyle çözülmesinden yana olduğunu birçok kez belirtmişti. 28 Aralık 2023 tarihinde ABD Dışişleri Bakanı Sözcüsü Matthew Miller, Yonhap Haber Ajansı’na, ülkesinin Kuzey Kore’ye karşı hiçbir düşmanca niyet taşımadığını ve ABD’nin çok açık olduğunu, Pyongyang’la önkoşulsuz diyalog istediklerini söylemiştir.[iv] Ancak Kuzey Kore’ye göre; ABD’nin Kore Yarımadası’na olan ilgisi, milli savunmaya yönelik bir tehdittir. Ayrıca Washington ile Seul arasındaki artan işbirliği, kendileri için bir kışkırtma aracıdır.
Kuzey Kore devlet medyasına göre, Kim Jong-un, kışkırtılması halinde ordusunun ABD ve Güney Kore’yi “tamamen yok etmesi” gerektiğini söylemiştir. Pazar günü komutanlarla yaptığı toplantıda, ülkenin ulusal güvenliğini korumak için “değerli kılıcın” keskinleştirilmesi gerektiğini söylemiştir. Böylelikle ülkesinin nükleer silah programına açık bir gönderme yapmıştır.[v] Dahası Pyongyang’ın önümüzdeki sene savunma alanındaki harcamaları genişletme planları bulunmaktadır. Hükümet toplantısında Kim, 2024 yılında üç yeni casus uydu fırlatma, askeri insansız hava araçları inşa etme ve ülkesinin nükleer silah stokunu artırma sözü vermiştir.[vi] Kuzey Kore’nin ABD ana karasına ulaşabilen kıtalararası balistik füzeleri ve diğer önemli yeni silahları denemesi beklenmektedir.
Kuzey Kore, önceleri Kore arası meselelerin ve yeniden birleşme meselesinin ele alınmasında kabaca “kendi halklarımız arasında” anlamına gelen “Uriminzokkiri (우리민족끼리)” kavramını kullanmıştı. Ancak son parti toplantısında Kuzey Kore Lideri, Seul’la “savaş halindeki iki ülkenin” ilişkileri şeklinde bir değişiklik olduğunu duyurmuştur.[vii] Devlet medyası “Güney Kore” yerine artık resmî isim olan “Kore Cumhuriyeti” (ROK) ifadesine yer vermektedir. Böylece, herhangi bir savaş durumu halinde “kendi ırkından bir ordu yerine, düşman devletle savaş halinde olacağı” şeklinde bir mazeret sunabilir.
Kim Jong-un’un Güney Kore’yle uzlaşma ve birleşme arayışında olmanın bir anlamı olmadığını söylemesinin ardından, Kore arası ilişkilerden sorumlu kurumları dağıtma konusunda görüşmelere başlamıştır. Dahası Kim, Birleşik Cephe Departmanı da dahil olmak üzere Kore arası ilişkilerden sorumlu örgütlerin “yeniden ayarlanması ve reforme edilmesi” ve “mücadele ilkesi ve yöneliminin temelden değiştirilmesi” için önlemler alınması gerektiğini vurgulamıştır.[viii]
Genel anlamda Kuzeydoğu Asya bölgesinde kutuplaşmanın giderek artmakta olduğu da unutulmamalıdır. Bir tarafta Japonya, Güney Kore ve ABD ilişkileri sıkılaşırken; diğer yanda Kuzey Kore, Çin ve Rusya arasında diplomasi trafiği artmaktadır. Örneğin, Kuzey Kore’nin casus uydusu başarısının arkasında Rusya’nın yardımı olması dikkat çekicidir. Stratejik açıdan bakıldığında ABD, Pyongyang’ı, Rusya-Ukrayna Savaşı’nda kullanılmak üzere Moskova’ya askeri teçhizat sağlamakla suçlarken; Kuzey Kore, Rusya’yla bağlarını genişletmektedir. Rusya da Kuzey Kore’nin askeri yeteneklerini geliştirmesine yardımcı olmak için teknik destek sağlamaktadır.[ix] Güney Kore ve Kuzey Kore arası ilişkilerin yeni yılda daha da zorlaşacağı ve diplomatik yollarla uzlaşmanın neredeyse imkânsız hale geleceği söylenebilir. Pyongyang’ın askeri anlamda güçlenmesi, ikili uzlaşmadan vazgeçmesinin sebeplerinden birisi ve muhtemelen en önemlisidir. Ayrıca, dünyanın farklı yerlerinde devam eden savaşlarda, ABD’nin desteklediği tarafların savaşı kazanamadığını da vurgulamak önemlidir. Kuzey Kore Lideri Kim’in çoğu söylemine göre, yarımadadaki anlaşmazlığın asıl sebebi, Güney Kore’nin ABD’yle yaptığı işbirlikleridir. Böylece, olası bir savaş durumunun ABD-Güney Kore yakınlaşmasından kaynaklanabileceği söylenebilir.
[i] Kim Soo-yeon, “(News Focus) N.K. Leader Says 2 Koreas Are ‘Hostile Nations at War’ With No Chance of Unification”, Yonhap News Agency, https://en.yna.co.kr/view/AEN20231231002300315?section=nk/nk, (Erişim Tarihi: 01.01.2023).
[ii] Aynı yer.
[iii] “Kim Raps Japan-US-S.Korea Cooperation, Threatens ‘Super-Tough Counteraction’”, NHK World News, https://www3.nhk.or.jp/nhkworld/en/news/20240101_02/, (Erişim Tarihi: 01.01.2023).
[iv] Song Sang-ho, “(LEAD) U.S. Reaffirms ‘No Hostile Intent’ To N. Korea After Kim Calls for Stronger War Preparations”, Yonhap News Agency, https://en.yna.co.kr/view/AEN20231229000351315, (Erişim Tarihi: 01.01.2023).
[v] “Kim Jong Un Says North Korea Should ‘Thoroughly Annihilate’ US And South Korea If Provoked”, Sky News, https://news.sky.com/story/kim-jong-un-says-north-korea-should-thoroughly-annihilate-us-and-south-korea-if-provoked-13040402, (Erişim Tarihi: 01.01.2023).
[vi] Aynı yer.
[vii] Kim Soo-yeon, a.g.e., (Erişim Tarihi: 01.01.2023).
[viii] “N. Korea Begins Discussions on Dismantling Agencies Handling Inter-Korean Affairs”, Yonhap News Agency, https://en.yna.co.kr/view/AEN20240101002500315?section=nk/nk, (Erişim Tarihi: 01.01.2023).
[ix] Choi Soo-hyang, “North Korea’s Kim Orders Military to Accelerate War Preparations – State Media”, Radio New Zealand, https://www.rnz.co.nz/news/world/505700/north-korea-s-kim-orders-military-to-accelerate-war-preparations-state-media, (Erişim Tarihi: 02.01.2023).
