Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Kuzey Kore Lideri Kim Jong Un’a özel ilişkilerini göstermek amacıyla bir Rus yapımı araç hediye etmiştir. Kuzey Kore devlet medyasının 20 Şubat 2024 tarihli haberinde aracın ne tür olduğu veya nasıl gönderildiği belirtilmemiştir. Ancak gözlemciler, bu hareketin Kuzey Kore’yi nükleer silahlarını terk etmeye zorlamak amacıyla lüks eşyaların sağlanmasını yasaklayan bir Birleşmiş Milletler (BM) kararını ihlal edebileceğini belirtmişlerdir.[1]
Kim Jong Un’un kız kardeşi Kim Yo Jong ve başka bir Kuzey Kore yetkilisi 18 Şubat 2024 tarihinde hediyeyi kabul etmiştir ve Kim’in teşekkürlerini Putin’e ilettiğini belirtmişlerdir. Kim Yo Jong, hediyenin liderler arasındaki özel kişisel ilişkiyi gösterdiğini söylemiştir. Kuzey Kore ve Rusya, Kim’in 2023 yılının Eylül ayında Putin’le bir zirve için Rusya’ya seyahat ettiği zamandan bu yana işbirliklerini önemli ölçüde arttırmıştır. Kim’in Rusya’nın ana uzay üssünü ziyareti sırasında Putin, Kuzey Kore liderine kişisel Aurus Senat limuzinini göstermiş ve Kim, aracın arka koltuğunda oturmuştur. Aynı zamanda Kim, Rusya ziyareti sırasında özel tren vagonlarından biriyle yanında getirilen Maybach marka bir limuzinle toplantı noktaları arasında seyahat etmiştir.[2]
Rusya’nın devlet destekli Tass haber ajansına göre; Aurus, Rus lüks araba markası olarak bilinmektedir ve 2018 yılındaki göreve başlama töreninden beri Putin’in de dahil olduğu üst düzey yetkililerin konvoylarında kullanılmıştır. Kim’in Kuzey Kore’ye kaçırılmış olduğuna inanılan birçok yabancı yapımı lüks araca sahip olduğu bilinmektedir. Daha önceki bir Rusya ziyareti sırasında, Kim’in Vladivostok istasyonunda kendisini bekleyen iki limuzini vardır. Biri Mercedes Maybach S600 Pullman Guard ve diğeri Mercedes Maybach S62 idi. Ayrıca iddiaya göre, 2018 yılında Kim, Güney Kore’nin o dönemki Başkanı Moon Jae-in ile Kore sınır köyünde bir araya geldikten sonra eve dönerken siyah bir Mercedes limuzin kullanmıştır.[3] Tüm bunların BM kararına aykırı olan bir durumu kanıtlar nitelikte olduğu öne sürülebilir. Zira Kuzey Kore’nin bir Alman markası olan Mercedes markasına ulaşamaması gerekmektedir
Kim’in bu kadar pahalı yabancı limuzinlere sahip olması, uluslararası yaptırımların Kuzey Kore üzerindeki etkisizliğini göstermektedir. Rusya, lüks malların Kuzey Kore’ye sağlanmasını yasaklayan kararı desteklemiştir. Ancak daimî Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) üyesi olarak kararı veto etmemiştir.
Kuzey Kore ve Rusya arasındaki ilişkilerin genişlemesi, her ikisinin de Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve müttefikleriyle ayrı ayrı çatışmalar içinde olduğu bir dönemde gerçekleşmektedir. Kuzey Kore nükleer programının ilerlemesi nedeniyle bu rekabetin içerisindedir. Rusya ise Ukrayna’yla olan uzun süreli savaş nedeniyle Batı’yla oldukça gergin ilişkilere sahiptir. ABD, Güney Kore ve ortakları, Kuzey Kore’nin Ukrayna’daki savaşına konvansiyonel silahlar göndermekle suçlarken, karşılığında yüksek teknoloji Rus silah teknolojileri ve diğer destekler için Rusya’dan malzeme aldığını iddia etmektedir.[4]
Bu olay, uluslararası ilişkilerde liderler arasındaki kişisel ilişkilerin ve diplomasi örneklerinin önemini vurgulamaktadır. Vladimir Putin’in Kim Jong Un’a hediye ettiği araç, sadece bir hediye olarak değil, aynı zamanda iki lider arasındaki ilişkilerin derinliğini ve özel doğasını göstermek için bir sembol olarak kullanılmıştır. Ancak bu hareket aynı zamanda uluslararası yaptırımlara ve diplomatik normlara meydan okuma amacı da güdüyor olabilir.
BM’nin Kuzey Kore’ye yönelik lüks eşyaların sağlanmasını yasaklayan bir kararı bulunmaktadır ve söz konusu hediye, bu yasağın potansiyel bir ihlali olarak algılanabilir. Rusya’nın bu karara rağmen böyle bir hediye vermesi, Putin’in ve Rusya’nın Kuzey Kore’yle olan ilişkilerini ve özellikle de Kim Jong Un’la olan kişisel ilişkisini önemsediğini gösterebilir. Bu, Putin’in uluslararası politikada pragmatik bir yaklaşım benimsediğini ve kendi stratejik çıkarları doğrultusunda hareket ettiğini düşündürebilir.
Diğer yandan bu hediye, Kuzey Kore ve Rusya arasındaki işbirliğinin artan bir göstergesi olarak da değerlendirilebilir. İki ülke, ABD ve diğer Batılı ülkelerle yaşadıkları gergin ilişkiler nedeniyle ortak çıkarlara dayalı olarak işbirliği yapma eğilimindelerdir. Özellikle Rusya’nın, Kuzey Kore’nin nükleer programıyla ilgili uluslararası görüşmelerde bir aktör olarak daha fazla rol almak istediği göz önüne alındığında, bu tür jestlerin önemi artabilir.
Bu hediye aynı zamanda uluslararası yaptırımların etkinliği ve uygulanabilirliği konusundaki şüpheleri de artırabilir. Kim Jong Un’un Kuzey Kore’ye kaçak yollardan birçok lüks araç getirmesi, uluslararası yaptırımların sık sık ihlal edildiğini ve bunun önlenebilir olmadığını gösterebilir. Bu durum, uluslararası toplumun Kuzey Kore’nin nükleer programını kontrol altına almak için yaptırımların yanı sıra daha etkili stratejiler geliştirmesi gerektiğini düşündürebilir.
Sonuç olarak Putin’in Kim Jong Un’a hediye ettiği araç, uluslararası ilişkilerde liderler arasındaki kişisel ilişkilerin ve diplomatik jestlerin önemini vurgularken, aynı zamanda uluslararası yaptırımların etkinliği ve uygulanabilirliği konusunda da soruları gündeme getirmektedir. Bu tür olaylar, uluslararası toplumun diplomatik ve stratejik çabalarını gözden geçirmesine ve yeniden değerlendirmesine neden olabilir.
[1] “Putin Gave Kim Jong Un a Russian-Made Car in a Show of Their Special Ties, North Korea Says”, Associated Press News, https://apnews.com/article/north-korea-kim-russia-putin-car-gift-d5cca38b2d7f1076e05c7da961b77834, (Erişim Tarihi: 20.02.2024).
[2] “From Russia with love: Putin Gives Kim Jong Un Car in Show of ‘Special’ Friendship”, Politico, https://www.politico.eu/article/russia-love-vladimir-putin-gifts-kim-jong-un-north-korea-luxury-car-show-special-friendship/, (Erişim Tarihi: 20.02.2024).
[3] “Putin Gifts Car to Kim Jong Un in Sign of ‘Special Personal Relations,’ North Korean State Media Reports”, Cable News Network, https://edition.cnn.com/2024/02/20/asia/putin-kim-jong-un-gift-car-intl-hnk/index.html, (Erişim Tarihi: 20.02.2024).
[4] Aynı yer.
