Bu yılki G20 Zirvesi, 9-10 Eylül 2023 tarihlerinde Hindistan’ın başkenti olan Yeni Delhi’de yapılmıştır.[1] “Tek Dünya, Tek Aile, Tek Gelecek” temasıyla gerçekleşen zirve,[2] küresel jeoekonomi ve jeopolitik açısından oldukça büyük öneme haizdir. Dikkat çeken gelişmelerden biri de zirvede Çin’in Kuşak ve Yol Projesi’ne[3] rekabet etme hedefi güden yeni bir koridorun ilan edilmesidir.[4]
Zirvede; Hindistan, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Suudi Arabistan, Avrupa Birliği (AB), Fransa, İtalya, Almanya ve Amerika Birleşik Devletleri (ABD) tarafından imzalanarak yapılan açıklamada “Hindistan-Orta Doğu-Avrupa Ekonomi Koridoru’nun (IMEC)” hayata geçirilmesi kararlaştırılmıştır.[5]
Projedeki koridorlar, ülkeler için uygun maliyetli ulaşım rotalarını kolaylaştırmak amacıyla gemiden demiryoluna geçiş ağından oluşacaktır. Mutabakat zaptındaki açıklamaya göre “Mal ve hizmetlerin Hindistan, BAE, Suudi Arabistan, Ürdün, İsrail ve Avrupa’ya, bu ülkeler arasından geçişi sağlanacaktır.” Ülkeler ayrıca temiz hidrojen ihracatına yönelik boruların yanı sıra elektrik ve dijital bağlantı için bir kablo ağı da kurulması planlanmaktadır.[6]
İlk etapta projenin başarıya ulaşma potansiyelinin yüksek olduğu söylenebilir. Zira projeye dahil olan ülkeler incelendiğinde çok önemli bir ekonomik potansiyel görülmektedir. Zira ABD dünyanın en büyük ekonomik gücüdür. Bu sıralamada Almanya 4., Hindistan 5., Fransa 7., İtalya 10., Suudi Arabistan 17. ve BAE ise 28. sıradadır.[7] AB ise başlı başına oldukça büyük bir ekonomik güçtür.
IMEC’i imzalayan sekiz ülke, dünya ekonomisinin yaklaşık yarısını ve nüfusunun yüzde 40’ını oluşturmaktadır. Bu nedenle de bahse konu olan aktörler yeterli kaynak ve enerji ayırdıkları zaman hem bu koridoru hem de küresel ticareti ve kalkınmayı dönüştürme potansiyeline sahiptirler. Bu koridor, ABD’nin hem bölgesel hem de küresel jeopolitik ve jeoekonomik etkisini arttırıcı bir etkiye sahiptir. Özellikle enerji ticaretine vurgu yapan proje, bölgenin dünyanın geri kalanına ucuz ve güvenilir enerji sağlama konusundaki potansiyeline dayanmaktadır.
Aynı zamanda proje, G7 ülkelerinin Küresel Altyapı Yatırımı Ortaklığı (PGII) girişimi kapsamında geliştirilecektir. PGII, gelişmekte olan ülkelerdeki altyapı açığını kapatmayı amaçlamaktadır. Yeni IMEC projesi Çin’in Kuşak ve Yol Girişimi’ne bir yanıt olarak görülmektedir. Projenin maliyeti resmi olarak açıklanmazken, raporlar ülkelerin koridorun geliştirilmesine yaklaşık 20 milyar dolar harcayabileceğini göstermektedir.[8]
Öte yandan gelişmekte olan ülkelerin Kuşak ve Yol Girişimi’nin önemli ve kilit ülkelerini oluşturdukları bilinmektedir. Bu bağlamda IMEC, söz konusu ülkelerin en temel öncelikleri olmayabilir. Zira bu devletler ilk olarak ulusal ekonomilerini güçlendirmeyi ve somut karşılıkları olan ve kendi yerinin de sabit olduğu projeleri önceliklendirmeyi hedefleyebilirler. Bu yüzden yeni projelerden uzak durabilir, kısa ve orta vadede yeni maceralara girişmekten kaçınabilirler. Sonuç olarak bu projenin küresel ekonomi ve ticaret açısından önemli olduğu, ancak hayata geçirilme olasılığının zayıf olduğu söylenebilir.
[1] “G20 Summit Closes with Russia, Brazil and India Boasting Success”, France 24, https://www.france24.com/en/asia-pacific/20230910-g20-summit-closes-with-russia-brazil-and-india-boasting-success, (Erişim Tarihi: 11.09.2023).
[2] “What is the G20 and why Does the Delhi Summit Matter?”, British Broadcasting Corporation News, https://www.bbc.com/news/world-48776664, (Erişim Tarihi: 11.09.2023).
[3] “Kazakh and Chinese Experts Reflect on First Decade of Belt and Road Initiative”, The Astana Times, https://astanatimes.com/2023/09/kazakh-and-chinese-experts-reflect-on-first-decade-of-belt-and-road-initiative/, (Erişim Tarihi: 14.09.2023).
[4] “G20 Summit: Will India Successfully Counter China’s BRI Project With Middle East-Europe Economic Corridor?”, Outlook Business Money, https://business.outlookindia.com/economy-and-policy/g20-summit-will-india-successfully-counter-chinas-bri-project-with-middle-east-europe-economic-corridor, (Erişim Tarihi: 14.09.2023).
[5] Aynı yer.
[6] Aynı yer.
[7] “The World’s Largest Economies”, World Data Info, https://www.worlddata.info/largest-economies.php, (Erişim Tarihi: 13.09.2023).
[8] “G20 Summit: Will India Successfully Counter China’s BRI Project With Middle East-Europe Economic Corridor?”, a.g.e., (Erişim Tarihi: 14.09.2023).
