Hindistan, 2021 yılının Nisan ayı itibarıyla Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verilerine göre, Amerika Birleşik Devletleri’nden (ABD) sonra dünyada en çok doğrulanmış ikinci vaka sayısına sahip ülkedir. Bahsi geçen Güney Asya ülkesinde, halihazırda 19 milyon doğrulanmış Covid-19 vakası bulunmaktadır. Üstelik son 24 saat içerisinde 400.000’in üzerinde yeni vaka tanımlanmıştır. Ülkede teyit edilen Covid-19 ölümlerinin sayısı ise 200.000’in üzerindedir.[1] Buna ek olarak uzmanlar, düşük test sayıları nedeniyle vaka ve ölüm rakamlarının bu şekilde açıklandığını ve aslında durumun görünenden çok daha kötü olduğunu iddia etmektedir.[2] Birçok Hindistan şehri, restoranlar ve barlar için paket servis dışında satışı yasaklamış ve gece sokağa çıkma yasağı ile kapanma gibi yeni kısıtlamalar getirmiştir.[3]
Peki Hindistan’daki salgın tablosu nasıl bu kadar vahim bir hal aldı? Hindistan, virüsün ilk dalgasında Covid-19’a karşı gösterdiği başarıyla övünen bir ülke olarak ön plana çıkmaktaydı. Ancak ilk dalga döneminde bile uzmanlar, Covid-19’la mücadele noktasında Hindistan’ı bir başarı modeli olarak sunan yorumların “erken zafer kutlaması” olduğunu belirterek uyarıda bulunmuştur.[4] Hindistan’da çeşitli ekonomik yardımların yanlış şekilde dağıtılması ve bu süreçte yetkililere aşırı derecede güven duyulması bugün yaşanan krizin temel nedenlerini oluşturmaktadır.
İlk olarak belirtmek gerekir ki; birçok ülke ve kuruluş, Hindistan’ın salgınla mücadelesine yardımcı olmak amacıyla mevzubahis ülkeye mali destek sağlamıştır. Maalesef ekonomik yardımın önemli bir kısmı olması gereken yerlere ulaşmamıştır. Nitekim ABD Küçük İşletme İdaresi, yardımalrın önemli ölçüde Hindu üstünlüğünü savunan kesimlere ve dini gruplarla ilişkili olan beş örgüte gittiğini ortaya koymuştur. Hatta bu gruplardan biri olan Vishwa Hindu Parishad (VHP), Central Intelligence Agency (CIA) tarafından radikal dini bir örgüt olarak tanımlanmaktadır. Bu bağlamda söz konusu gruplar, 830.000$’dan fazla COVID-19 yardım fonu almıştır.[5] Lakin Hindistan’daki hastaneler, şu anda ciddi düzeyde Covid-19 hastaları için temel tedavi aracı olan oksijen cihazı kıtlığı yaşamaktadır. Bu anlamda krizi çözmek için ekonomik yardımların doğru kullanılmasının önemi daha iyi anlaşılmaktadır.[6]
Grafik 1: Hindistan’daki Covid-19 Hastası İçin Kübik Metrede Tahmini Günlük Oksijen Gereksinimi
Kaynak: “Covid-19 in India: Cases, Deaths and Oxygen Supply”, BBC, https://www.bbc.com/news/world-asia-india-56891016, (Erişim Tarihi: 01.05.2021).
İkinci olarak, salgının ilk dalgasındaki başarı, Hindistan’daki yetkililere ve insanlara salgın döneminde olmaması gereken bir özgüven duygusu aşılamıştır. İktidardaki Bharatiya Janata Partisi (BJP), 2021 yılının Şubat ayında “Başbakan Modi’nin güçlü, mantıklı, kararlı ve vizyoner liderliği altında Covid-19’u yendiklerini” ilan ederek “Parti, Hindistan’ı salgınla mücadelede gururlu ve muzaffer bir ulus olarak dünyaya tanıtmıştır.” şeklinde açıklama yapmıştır. Hindistan Sağlık Bakanı Harsh Vardhan da 2021 senesinin Mart ayında salgının sonuna geldiklerini belirtmiştir. Bu ortamda ilk dalgadan sonra insanların büyük çoğunluğu maskelerini kullanmayı bırakmış ve kontrolsüz bir biçimde sosyalleşmiştir. Daha da önemlisi kısıtlamalar kaldırılmıştır.[7] Kısacası hem halkın hem de siyasi elitin ihmali virüsün yayılmasına sebebiyet vermiştir.
Üçüncü olarak, siyasi nedenlerle ülkede aşılama oranı düşmüştür. Modi yönetimi, komşularıyla ilişkilerini güçlendirmek ve bölgede daha fazla siyasi etki yaratmak için milyonlarca Hint yapımı aşıyı bağışlamıştır.[8] Nitekim Yeni Delhi yönetimi, yalnızca her ikisi de Hindistan’da üretilen iki aşıya izin vermiştir. 1 Mayıs 2021 itibarıyla nüfusun yüzde 9’undan daha azı aşının ilk dozunu alırken; nüfusun sadece yüzde 2’sinden azı virüse karşı korunmaları için çok önemli olan iki doz aşıyı yaptırmıştır.[9] Kuşkusuz aşılama oranı, virüsün ülkedeki etkisinin bir süre daha devam edeceğini göstermektedir.
Dördüncüsü, yetkililerin virüse karşı açıklamaları ve eylemleri, Hindistan’daki sağlık sisteminin zayıflamasına neden olmuştur. Bulaş hızı daha fazla olan mutasyonlar ortaya çıktığında ne doktorlar ne de hastaneler böyle bir duruma hazırdı. Zira virüsün mutasyonları hakkında hala önemli bir veri eksikliği bulunmaktadır. Bu mutasyonların nasıl yayıldığı veya aşılara karşı bağışık olup olmadığı net değildir.[10] Aynı zamanda Hindistan’da özellikle de kırsal alanlarda etkili bir ölüm kayıt sistemi eksikliği gözükmektedir. Bu nedenle de genel tabloyu daha da karmaşık hale getiren yetersiz bir “vefat” ve “vaka” kayıt durumu vardır.[11]
Sonuç olarak, yetkililerin aşırı özgüveni ve ekonomik yardımın dağıtımındaki hatalar, Hindistan’ı etkileri yıllarca sürecek büyük bir virüs krizinin içine sokmuştur. Rusya, Birleşik Krallık, Birleşik Arap Emirlikleri ve ABD de dahil olmak üzere dünyanın dört bir yanındaki ülkelerin Hindistan’a yardım ettiklerini belirtmek gerekir.[12] Fakat bu yardımlara rağmen Hindistan’ın aşı oranını artırmadan ve politik olmayan etkili stratejiler geliştirmeden krizi çözmesi mümkün değildir. Dolayısıyla Yeni Delhi yönetimi, salgınla ilgili sorunların üstesinden gelmek için geçmişteki yanlışlardan dersler çıkarılmalıdır.
[1] “WHO Coronavirus (COVID-19) Dashboard”, World Health Organization, https://covid19.who.int/table, (Date of Accession: 28.04.2021).
[2] Billy Perrigo, “Officially, India Has the World’s Second-Worst COVID-19 Outbreak. Unofficially, It’s Almost Certainly the Worst”, Time, https://time.com/5954416/india-covid-second-wave, (Date of Accession: 28.04.2021).
[3] Niharika Lal, “Night Curfew, Limited Passes Hit Delhi’s Delivery Boys Hard”, Times of India, http://timesofindia.indiatimes.com/articleshow/82018093.cms?utm_source=contentofinterest&utm_medium=text&utm_campaign=cppst, (Date of Accession: 29.04.2021).
[4] “India Coronavirus: Why Celebrating Covid-19 ‘Success Models’ is Dangerous”, BBC, https://www.bbc.com/news/world-asia-india-52527534, (Date of Accession: 30.04.2021).
[5] Raqib Hameed Naik, “Hindu Right-wing Groups in US Got $833,000 of Federal COVID Fund”, Al Jazeera, https://www.aljazeera.com/news/2021/4/2/hindu-right-wing-groups-in-us-got-833000-of-federal-covid-fund, (Date of Accession: 28.04.2021); “Over $830,000 of US COVID-19 Fund Goes to Hindu Right-wing Groups”, Daily Sabah, https://www.dailysabah.com/world/americas/over-830000-of-us-covid-19-fund-goes-to-hindu-right-wing-groups, (Date of Accession: 30.04.2021).
[6] Benjamin Parkin, Amy Kazmin and Harry Dempsey, “Critical Oxygen Shortage Underlines Severity of India’s Covid Crisis”, Financial Times, https://www.ft.com/content/9b892baa-5b2a-41a6-8a71-9a46d9ac9262, (Date of Accession: 29.04.2021).
[7]Gideon Rachman, “Narendra Modi and the Perils of Covid Hubris”, Financial Times, https://www.ft.com/content/fa3096ff-4325-4a02-97fd-89095e44d5c1, (Date of Accession: 01.05.2021); Jeffrey Gettleman, Hari Kumar, Karan Deep Singh and Sameer Yasir, “India’s Covid-19 Crisis Shakes Modi’s Image of Strength”, The New York Times, https://www.nytimes.com/2021/05/01/world/asia/india-covid19-modi.html?smid=tw-nytimes&smtyp=cur, (Date of Accession: 01.05.2021).
[8] Mujib Mashal and Vivian Yee, “The Newest Diplomatic Currency: Covid-19 Vaccines”, The New York Times, https://www.nytimes.com/2021/02/11/world/asia/vaccine-diplomacy-india-china.html, (Date of Accession: 01.05.2021).
[9] Vaishnavi Chandrashekhar, “How Fast can Vaccines Solve India’s COVID-19 Crisis? It’s Complicated”, National Geographic, https://www.nationalgeographic.com/science/article/how-fast-can-vaccines-solve-indias-covid-19-crisis-its-complicated, (Date of Accession: 01.05.2021).
[10] Jeffrey Gettleman, Shalini Venugopal and Apoorva Mandavilli, “India Blames a Virus Variant as Its Covid-19 Crisis Deepens”, The New York Times, https://www.nytimes.com/2021/04/28/world/asia/india-covid19-variant.html, (Date of Accession: 01.05.2021).
[11] Murali Krishnan, “Coronavirus: Is India Counting All COVID Deaths?”, Deutsche Welle, https://www.dw.com/en/india-coronavirus-death-toll/a-57338733, (Date of Accession: 30.04.2021).
[12] Rahul Shrivastava, “India Receives Medical Supplies from Russia, UK, UAE, Romania amid Covid Surge”, India Today, https://www.indiatoday.in/coronavirus-outbreak/story/india-medical-supplies-russia-uk-uae-covid-surge-1796457-2021-04-30, (Date of Accession: 01.05.2021); Kaitlan Collins, Kevin Liptak, Kylie Atwood, Jasmine Wright and Jason Hoffman, “Biden Administration will Deploy Additional Supplies and Support to India as Country Faces Covid-19 Outbreak”, CNN, https://edition.cnn.com/2021/04/25/politics/covid-supplies-to-india-from-united-states/index.html, (Date of Accession: 01.05.2021).
