Güney Kore Dışişleri Bakanı Cho Tae-yul ve Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Dışişleri Bakanı Antony Blinken, 6 Ocak 2025 Pazartesi günü Seul’de bir araya gelerek Kuzey Kore tehditlerini caydırma çabaları ve diğer önemli konulara odaklanan görüşmeler gerçekleştirmiştir. ABD, Yoon’un görevden alınmasının üzerinden iki hafta geçmeden eski Devlet Başkanı Han Duck-soo’nun parlamento tarafından görevden alınmasına rağmen Güney Kore ile “demir gibi sağlam” ittifakına olan güçlü desteğini bir kez daha teyit etmiş ve ülkenin vekil liderliğine olan güvenini dile getirmiştir. Müttefikler, sıkıyönetimin ardından ertelenen ikili diplomatik ve güvenlik programlarını tamamen yeniden başlatma konusunda mutabık kalmışlardır. [1]
Blinken’ın ziyareti, Güney Kore’ye olan güveni vurgularken, siyasi belirsizliklerin yaşandığı bölgede iki ülke arasındaki ittifakın ve güvenlik tehditlerine karşı stratejik işbirliklerinin önemine dikkat çekmiştir. Çünkü Güney Kore, ABD’nin Asya-Pasifik’teki stratejik ortaklarından biridir. Çin’in bölgedeki etkinliğinin her geçen gün arttığı bir dönemde, Güney Kore ve ABD ortaklığı bölgede bir denge unsuru oluşturmaktadır. ABD’nin Güney Kore’deki askeri kuvvetleri, Çin’e yönelik bir caydırıcı güç oluşturmaktadır. Diğer taraftan bu ortaklık, çok taraflı diplomatik ilişkilerin kurulmasına olanak sağlamaktadır. Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği (ASEAN) ise bu noktada Çin’le gerçekleştirdiği işbirliklerinin yanı sıra ABD’yle güvenlik desteğini artırırken, Güney Kore’yle ticaret, teknoloji alışverişinde bulunarak bünyesindeki ülkelere de kalkınma hedefleriyle uyumlu fırsatlar sunmaktadır.
ABD Dışişleri Bakanı Blinken, Seul’e yaptığı ziyaret sırasında Kuzey Kore’nin gerçekleştirdiği füze denemesinin, Washington’un Pyongyang’ı caydırmak için Güney Kore ve Japonya ile işbirliğini derinleştirmesi gerektiğinin bir göstergesi olduğunu söylemiştir.[2] Kuzey Kore’nin nükleer faaliyetleri karşısında ABD, Güney Kore ve Japonya’nın üçlü işbirliği, bölgesel güvenliğin istikrarı açısından önemlidir. Bu üç ülke arasında yapılan ortak askeri tatbikatlar, Kuzey Kore’yi caydırmayı amaçlarken aynı zamanda Güneydoğu Asya ülkelerinin ticaret ve deniz yollarının güvenliğini sağlama konusunda da dolaylı bir etkiye sahiptir.
Pyongyang’ın Moskova’yla derinleşen bağları ise nükleer füze teknolojisinin paylaşımı veya askeri alanlarda birbirlerine destek olmaları bağlamında düşünüldüğünde, ABD-Güney Kore işbirliği hedefleriyle ters düşmekte ve Çin’in de desteğinin alınması halinde ABD ve müttefiklerinin bölgesel stratejilerini zayıflatarak bölgesel istikrarın bozulmasına zemin hazırlamakta olduğu görülmektedir. Bu nedenle ABD-Güney Kore-Japonya işbirliğinin güçlendirilmesi gerektiğini düşünen ABD’nin, Asya-Pasifik bölgesindeki etkinliğini pekiştirmeye yönelik bir yol izleyeceği öngörülmektedir.
Ancak Güney Kore’deki siyasi belirsizlikler ve ABD’de Donald Trump yönetiminin yakında geri dönecek olması, bu çabaların sürdürülüp sürdürülemeyeceği konusunda net bir çerçeve çizmemektedir. Bu üçlü ittifak istikrarını bozmasa bile Trump’ın “Önce Amerika” yaklaşımından dolayı daha esnek bir savunma işbirliği benimsenmesi muhtemeldir. Böylece daha pratik ikili işbirlikleri ve çıkar odaklı politikalar gözlemlenecektir. Kısa vadede fayda sağlayacak bu yöntem, uzun vadede ittifakın dayanıklılığını olumsuz yönde etkileyebilecek bir yapıya sahiptir. Tüm bunların yanında Güney Kore yönetiminde yaşanan siyasi gerilimler de üçlü ittifakın etkisini sınırlandırmada rol oynayacaktır.
Güney Koreli milletvekilleri geçtiğimiz ay, 3 Aralık’ta ilan ettiği sıkıyönetimin ardından Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol’un görevden alınması ve görevden uzaklaştırılması yönünde oy kullanmıştır. Yoon’un kalıcı olarak görevden alınması kararlaştırılmıştır. Yakın zamanda Başkanlık seçimi yapılacaktır ve bu yarışı kazanması muhtemel görülen liberaller ise Yoon’un Tokyo ile ortaklık kurma çabalarını eleştirmektedir.[3] Bu da Japonya’yla ilişkilerde gerilimlerin artmasına ve böylece üçlü ittifakın güvenlik kapsamındaki ortak çabalarının zayıflaması gibi bir sorun alanına yol açacaktır. Fakat Kuzey Kore’nin nükleer faaliyetlerini sürdürdüğü bir dönemde, Çin’in bölgede giderek yükselmesi ve ABD’nin bölgedeki etkinliğini sürdürme stratejisi göz önünde bulundurulduğunda, ABD-Güney Kore-Japonya üçlü ittifakının sürdürülmesi yönünde mutabık kalınacağı, iç siyasi dalgalanmaların dış politika ve güvenlik politikalarının önüne geçemeyeceği ileri sürülebilir.
Sonuç olarak Blinken’ın ziyareti hem Güney Kore’deki iç politikasında yaşanılan sorunlara ve muhtemel hükümetin Japonya’ya olan tutumuna karşı uluslararası arenada daha sağlam bir duruş sergilenmesini hem de üçlü ittifakın bölgesel güvenlik endişelerine yönelik stratejik işbirliğini pekiştirmesini sağlamıştır. Güney Kore yönetiminde yaşanılan olumsuz durumlar ve Kuzey Kore’nin Rusya’yla artan işbirlikleri, ABD-Güney Kore ilişkilerini zayıflatmak yerine bölgedeki olası tehditlere karşı yeniden şekillendirmiş, bölgesel güvenliğin önemini vurgulamıştır.
ABD-Güney Kore ilişkileri, güvenlik ve bölgesel işbirlikleri açısından derinleşmeye devam edecektir. Zaman zaman ülkelerin iç politikasında yaşanılan gerilimler veya yönetimde değişimler meydana gelse de bölgesel istikrarın korunması, ikili ilişkilerin merkezinde yer alacaktır. Ayrıca ABD-Güney Kore ortaklığı çerçevesinde Asya-Pasifik’teki stratejik işbirliklerinde güç dengeleri gözetilerek, gerek çok taraflı işbirlikleri yapılması gerekse rekabet ortamının oluşması, bölgedeki Kuzey Kore ve Çin gibi aktörlerin de güvenliğini artırma veya nüfuzunu pekiştirme yönünde önlemler almasına yol açacaktır.
[1] “Top diplomats of S. Korea, U.S. to discuss alliance, N. Korea amid impeachment uncertainty” Yonhap News Agency, https://en.yna.co.kr/view/AEN20250106000800315, (Erişim Tarihi: 06.01.2025).
[2] ” North Korea tests mid-range missile as Blinken visits Seoul”, Reuters, https://www.reuters.com/world/asia-pacific/north-korea-fires-ballistic-missiles-south-korea-says-2025-01-06/, (Erişim Tarihi: 06.01.2025).
[3] Aynı Yer.
