Güney Kore Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre, Siyasi İşlerden Sorumlu Bakan Yardımcısı Chung Byung-won, 7 Mart 2025 Cuma günü başkent Ottawa’da Kanada Küresel İşler Bakanlığı Hint-Pasifik Bölümü Bakan Yardımcısı Weldon Epp ile bir araya gelmiştir. İki taraf uluslararası düzen, ulusal güvenlik, ekonomi ve teknoloji, iklim değişikliği, enerji güvenliği ve kültür olmak üzere beş temel işbirliği alanında elde ettikleri başarıları daha da geliştirme konusunda mutabık kalmıştır.[1]
Bu gelişme, küresel güvenlikten ekonomik kalkınmaya, teknolojik yeniliklerden kültürler arası etkileşime kadar birçok alanda iki ülkeye de kazanç sağlayacaktır. Ayrıca taraflar, uluslararası arenada daha etkin rol alarak üyesi oldukları BM (Birleşmiş Milletler), G20, OECD (Ekonomik İşbiliği ve Kalkınma Örgütü) ve APEC (Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği) gibi platformlarda ortak bir tutum benimseyip diplomatik işbirliği yoluyla küresel istikrarın daha sürdürülebilir şekilde işlemesine yardımcı olacaktır.
Kuzey Kore’nin nükleer ve füze provokasyonlarına ve Rusya’yla askeri bağlarına karşılık olarak her iki taraf da Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü (NATO) da dâhil olmak üzere ikili ve çok taraflı işbirliğini güçlendirme ve Ukrayna’da barışı yeniden tesis etmeye yönelik diplomatik çabaları sürdürme sözü vermiştir. İki ülke ayrıca Hint-Pasifik stratejilerini paylaşmak ve Kuzey Pasifik’te deniz güvenliği için sahil güvenlikleri arasındaki işbirliğini derinleştirmek üzere bu yıl ilk Kore-Kanada Hint-Pasifik Diyaloğu’nu düzenleyecektir.[2]
Güney Kore ve Kanada’nın yaptığı bu tür çok taraflı işbirlikleri, uluslararası hukukunda önemine vurgu yapmakta olup ortak değerlerin öne çıkmasını ve böylece küresel sistemin meşruiyetinin ve güvenilirliğinin artmasına katkı sağlamaktadır. Özellikle Kanada, Kore Savaşı’ndan beri barışı koruma ve Kore Yarımadası’ndaki istikrarın devam etmesine yönelik çabalara destek vermiş ve diplomatik girişimlerde bulunmuştur.
Askeri ve ekonomik küresel rekabetlerin yaşandığı bölgelerden biri olan Hint-Pasifik’te ise iki ülkenin, bölgedeki güvenliği ve ticareti artıracak ve küresel istikrara katkıda bulunacak bir mekanizma geliştirmesi beklenebilir. İki ülke arasında 2015 yılında Kanada-Güney Kore Serbest Ticaret Anlaşması (CKFTA) imzalanmasının ardından karşılıklı ekonomik ilişkiler güçlenmiştir. Küresel çapta da gelişen ikili diyaloglar sayesinde bölgeye alternatif ticaret rotaları oluşturabilir ve bölgenin ekonomik entegrasyonunu artırabilirler.
Çok taraflı diplomasinin güzel bir örneği olan bu işbirliği, Hint-Pasifik bölgesinde küresel istikrarın devamlılığının sağlanmasında kritik öneme sahiptir. Dahası güvenlik alanındaki işbirliği, tarafların bölgede uygulanacak barışçıl çözümleri teşvik etmelerini sağlayacaktır. Çünkü bölgedeki ekonomi, enerji ve güvenlik alanlarında yaşanabilecek olası krizler yalnızca Asya-Pasifik ülkelerini değil, aynı zamanda uluslararası düzeni doğrudan etkileyebilecek kapasiteye sahiptir.
Güney Kore, bir yandan en büyük ticari ortaklarından olan Çin’le denge politikasını gözetirken diğer bir taraftan Kuzey Kore’nin bölgedeki askeri gücü karşısında ABD ve Batılı ülkelerle diplomatik bağlarını sürdürmektedir. Fakat Güney Kore şu anda kısa süreli sıkıyönetim ve Ulusal Meclis tarafından başlatılan görevden alma sürecinin ardından ortaya çıkan ve Kuzey Kore’nin olası provokasyonlarına ilişkin artan güvenlik endişeleri düşünüldüğünde,[3] ABD’nin yanı sıra Kanada’nın da Güney Kore’nin savunma gücüne olacak potansiyel rolü kayda değer ölçüde önem taşımaktadır. Kanada’yla güvenlik işbirliklerinin güçlendirilmesi, bölgesel belirsizlikler ve jeopolitik değişimlere yol açabilecek faktörler ışığında Güney Kore’nin uluslararasındaki stratejik direncini artıracaktır.
Kanada ise Avustralya, Japonya ve ABD gibi müttefikleriyle diyaloglarını sürdürürken Güney Kore’yle işbirliği yaparak Hint-Pasifik’te artan Çin etkisine karşı bölgede çok taraflı işbirliği yoluyla bir denge yaratmayı amaçlamaktadır. İki ülkenin de bölgedeki hem ekonomik hem de siyasi çıkarları doğrultusunda stratejik işbirliği konusunda mutabakata varması, çok kutuplu dünya düzeninin bir parçasıdır. Ayrıca bu işbirliğinin Asya ve Batı arasındaki ilişkilerin çeşitli ortaklıklarla daha dengeli seyretmesini sağlayacak ve bölgesel gerilimleri dengeleyen daha fazla işbirliğine olanak tanıyacak bir yanı vardır.
Sonuç olarak Güney Kore ve Kanada arasındaki stratejik işbirliği, çok taraflı diplomasi anlayışını pekiştirerek küresel yönetişimde bölgesel diyalogların güçlenmesini sağlayacak ve küresel deniz ticaretinin güvenliğinin korunmasında etkin rol oynayacaktır. Ayrıca Hint-Pasifik’te sık sık gündeme gelen ve giderek yoğunlaşan Çin-ABD rekabeti konusunda ise Güney Kore-Kanada işbirliği, bu rekabetin uzun vadede bir çatışmaya dönüşmesini engelleyecek ve bir denge unsuru oluşturacaktır.
Çok taraflı diplomasi temelinde ise bu ikili işbirliği, güç dengelerinin küresel düzeyde denge ve uyumun sağlanması açısından önemine dikkat çekmiştir. Özellikle ekonomi ve güvenlik gibi konularda bölgesel zorluklarla başa çıkarken diplomatik diyaloglarla birlikte küresel istikrarın gözetilmesinin stratejik yönü vurgulanmıştır. Böylece uluslararası düzenin sağlanmasında bölgesel ortaklıklar ile daha geniş ölçekteki işbirliklerinin önünü açmayı ve bu düşüncenin pekiştirilmesini sağlamıştır.
[1] “S. Korea, Canada bolster strategic partnership” The Korea Herald, https://www.koreaherald.com/article/10436782, (Erişim Tarihi: 08.03.2025).
[2] Aynı Yer.
[3] “Diversifying Cooperation Amid Uncertainty: Canada’s Role in South Korean Defense”, The Institute for Peace and Diplomacy, https://peacediplomacy.org/2025/03/07/diversifying-cooperation-amid-uncertainty-canadas-role-in-south-korean-defense/, (Erişim Tarihi: 09.03.2025).
