Güney Kore, Çin ve Japonya yetkilileri, üçlü zirve konusunda görüşmeler yapmak üzere 26 Eylül 2023 tarihinde Seul’de buluşmuştur.[i] Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Asya Oyunları sırasında Güney Kore Başbakanı Han Duck-soo ile yaptığı görüşmede Güney Kore’yi ziyaret etmeyi ciddi bir şekilde düşüneceğini ifade etmiş ve görüşmeler bu istek doğrultusunda gerçekleştirilmiştir.[ii] Şi’nin Seul’ü ziyaret etmeyi düşünmesi, Güney Kore-Çin ilişkilerindeki potansiyel gelişmeye işaret etmektedir. Bu ziyaret, Güney Kore’nin ABD’yle olan yakın bağlarına karşı Çin’le denge arayışının bir parçası olarak da değerlendirilebilir.
Güney Kore, Çin ve Japonya, Asya’nın en önemli güçleri arasında yer almaktadır ve bu ülkeler arasındaki ilişkiler tarihsel olarak karmaşık ve hassas bir yapıya sahiptir. Son yıllarda bu üç ülke arasında gerçekleşen görüşmeler ve toplantılar, zirve görüşmelerinin yeniden planlanması bölgedeki stratejik partnerliğin devamı ve diplomasi yoluyla barışın sağlanması için bir umut ışığı olarak görülebilir.
Üçlü zirveler, ilk olarak 2008 yılında düzenlenmiş, ancak 2019 yılından bu yana Güney Kore ve Japonya arasındaki savaş tazminatı anlaşmazlığı ve Covid-19 gibi faktörler nedeniyle askıya alınmıştır. Bu dönemde Güney Kore-Japonya ilişkileri gerilmiştir.[iii] 2022 yılında Güney Kore’nin yeni Başkanı Yoon Suk-yeol’un göreve gelmesiyle söylemler yumuşamış ve Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) arabuluculuğuyla birlikte iki ülke yakınlaşmıştır.
Güney Kore, Çin ve Japonya arasında üçlü yüksek düzeyli görüşmelerin yeniden başlatılması için çaba harcanmaktadır. Bu görüşmeler, üç ülkenin diplomatik ilişkilerini ve işbirliğini canlandırmak amacıyla önemli bir adım olarak görülmektedir. Özellikle Güney Kore, bu görüşmelere ev sahipliği yaparak bölgesel liderlik iddiasını güçlendirmeyi amaçlamaktadır.
Güney Kore Dışişleri Bakanlığı’na göre, Çin ve Japonya’nın üst düzey diplomatları, 26 Eylül 2023 tarihinde gerçekleştirilen toplantının ardından liderlerin kısa bir zaman içerisinde buluşacaklarını duyurmuşlardır.[iv] Ayrıca Japonya’nın Dışişleri Bakanı Yoko Kamikawa, üç ülkenin yüksek düzeyli görüşmeleri yeniden başlatma ihtiyacına dikkat çekmiştir.[v]
Kuzey Kore’nin son zamanlarda balistik füzeler fırlatması,[vi] Güney Kore’nin diplomatik baskılarına rağmen açıklanmayan Rusya görüşmesi ve nükleer silah programı nedeniyle Japonya ve Güney Kore için güvenlik riskleri artmıştır. Kuzey Kore’nin nükleer programı ve balistik füze denemeleri, bölgede güvenlik tehdidi oluşturmaktadır. Güney Kore ve Japonya, bu tehdide karşı ortak bir yaklaşım benimsemeyi amaçlamaktadırlar. Ancak Çin, Kuzey Kore’yle olan tarihsel bağları ve stratejik etkisi nedeniyle bu sorunun çözümünde farklı bir perspektife sahip olabilir. Üç ülke, Kuzey Kore’yle olan ilişkileri nedeniyle dengeli bir diplomatik çaba sürdürmeye mecburdur.
Üç ülkenin dışişleri yetkilileri, somut sonuçlar elde etme konusundaki kararlılıklarını dile getirmişlerdir. Güney Kore Dışişleri Bakanı Park Jin, bu görüşmelerin üç ülkenin halklarına fayda sağlaması gerektiğini savunmuştur. Üçlü işbirliğinin yeniden başlatılması ve bir zirvenin düzenlenmesi için bu yıl içinde somut adımların atılması istenmektedir.[vii] Güney Kore, Çin ve Japonya arasındaki ilişkilerin normalleştirilmesi ve işbirliğinin yeniden başlatılması, bölgesel istikrar ve refah açısından büyük öneme sahiptir. Bu görüşmelerin başarılı bir şekilde sonuçlanması, bölgesel güç dengelerini etkileyebilir ve Asya’da daha fazla işbirliği fırsatlarına yol açabilme potansiyeline sahiptir. Üçlü zirve görüşmelerinin yeniden başlatılması, bölgesel işbirliğini artırabilir ve tarihî anlaşmazlıkları aşma çabalarının önemli bir adımı olarak görülebilir. Fakat bu görüşmelerin başarısı, tüm tarafların birlikte çalışma ve hassas meseleleri ele alma yeteneğine bağlı olacaktır. Özellikle Güney Kore’nin denge politikasının bu gelişmeleri şekillendireceği ileri sürülebilir. Sonuç olarak üç ülkenin liderleri ve diplomatları arasında daha sık ve düzenli zirvelerin gerçekleşmesi bölgesel ve küresel barışa büyük bir katkı sunacaktır.
[i] “S. Korea, China, Japan Hold Talks This Week for Discussions on Trilateral Summit”, Yonhap News Agency, https://en.yna.co.kr/view/AEN20230925000851315?section=national/diplomacy, (Erişim Tarihi: 26.09.2023).
[ii] “Xi Says He Will Seriously Consider Visit To South Korea: Official”, Yonhap News Agency, https://en.yna.co.kr/view/AEN20230923001055315 , (Erişim Tarihi: 26.09.2023).
[iii] Aynı yer.
[iv] “South Korea, Japan, China Agree to Hold Summit At ‘Earliest Convenient Time’”, Reuters, https://www.reuters.com/world/asia-pacific/south-korea-hosts-japan-china-us-allies-try-reassure-beijing-2023-09-25/, (Erişim Tarihi: 26.09.2023).
[v] Aynı yer.
[vi] “China, Japan and South Korea to Hold Trilateral Talks Over Deteriorating Ties Due To US”, Republic World, https://www.republicworld.com/world-news/rest-of-the-world-news/china-japan-and-south-korea-to-hold-trilateral-talks-over-deteriorating-ties-due-to-us-articleshow.html, (Erişim Tarihi: 26.09.2023).
[vii] “Trilateral Talks Open On Korea-Japan-China Meeting”, The Korea Herald, https://www.koreaherald.com/view.php?ud=20230925000655, (Erişim Tarihi: 26.09.2023).
