Çin Devlet Konseyi Bilgilendirme Ofisi tarafından 29 Kasım 2024 Cuma günü yayınlanan Beyaz Kitap’ta “Sürdürülebilir Kalkınmada Ulaşım” konusu ele alınmıştır. Çin’in kırsal yolların inşasında toplam uzunluğun artması, teknik standartların yükselmesi ve daha iyi erişilebilirlikle kayda değer başarılar elde ettiği belirtilmiştir. Beyaz Kitap’a göre Çin, kırsal turizm merkezleri, sanayi parkları, kaynak ve mineral rezervlerinin yanı sıra ekonomik büyüme noktalarında asfalt yollar inşa ederek uzak bölgelere, özellikle dağlık alanlara seyahati daha kolay hale getirmiştir.[1]
Beyaz Kitap, Çin hükümetinin belirli konulardaki resmi duruşunu, politikalarını açıklayan resmi raporlardan oluşan bir belgedir. Bu belge sayesinde Çin’in siyasi hedefleri ve ulusal çıkarları, hem kamuoyu hem de uluslararası topluma sunulmaktadır. Son yayınlanan Beyaz Kitap raporunda ise kırsal yolların gelişimine, bu gelişimin ekonomik, sosyal ve kültürel kalkınmadaki önemine vurgu yapılmıştır. Ayrıca kırsal nüfusun refah seviyesi ve bu politikalar çerçevesinde yapılan çalışmaların diğer gelişmekte olan ülkelere bir örnek teşkil etmesini konularına da değinilmiştir.
Beyaz Kitaba göre Çin’in otoyol standartları, Endonezya’nın Surabaya-Madura Köprü Projesi ve Mozambik’in Maputo-Katembe Köprü Projesi de dahil olmak üzere dünya çapında onlarca ülkede ve yüzlerce projede uygulandı. Ayrıca Çin, işbirliği ve değişim platformu olarak, Çin’in kırsal yol gelişimindeki deneyimini uluslararası toplumla paylaşmak için Küresel Sürdürülebilir Ulaşım İnovasyon ve Bilgi Merkezi’ni kurdu.[2]
Ekonomik kalkınma ve ticaretin kolaylaştırılmasına yardımcı olan otoyollar, üretim ve dağıtım süreçlerine hız kazandırmış, kırsal ve kentsel bölgeler arasındaki ticari bağları güçlendirerek bir denge oluşmasına katkıda bulunmuştur. Üstelik bu sürece dair bilgi ve deneyimlerin paylaşılmasına yönelik harekete geçilmesi hem ulaşım alanında çeşitli platformların faaliyete geçmesine hem de Çin’in bu alandaki teknoloji ve mühendislik bilgisi noktasında liderlik üstlenerek aktif rol oynamasına imkan tanımıştır.
Çin ayrıca uluslararası eğitim oturumları aracılığıyla da deneyimlerini paylaştı. Beyaz Kitap’ta ülkenin Botswana’da yol tasarımı ve yönetimi üzerine bir eğitim programı ve Kuşak ve Yol Girişimi’ne (KYG) katılan ülkeler için otoyol mühendisliği üzerine ileri bir eğitim programı da dahil olmak üzere 28 eğitim oturumu düzenlediği kaydedildi. Çin, kırsal yol yapım projelerini desteklemiş, bunlara katılmış ve diğer gelişmekte olan ülkelerdeki çok sayıda kırsal yol altyapı projesine destek sağlamıştır. Beyaz Kitaba göre Çin, 2018’den bu yana aralarında Kamboçya, Sırbistan, Ruanda, Namibya, Vanuatu ve Nijer’in de bulunduğu 24 gelişmekte olan ülkeyi otoyol ve köprü yapımı, bakımı konusunda destekleyerek bu ülkelerin ulaşım altyapısını geliştirmelerine yardımcı olmuştur.[3]
Ulaşım altyapılarının gelişimi, yerel yatırımları artırarak kentsel bölgelere olan göçleri engellemiş ve kırsal bölgelerin nüfusunun korunmasında önemli rol oynamıştır. Böylece kırsal kesimlerde yaşayan insanların hizmetlere, pazarlara olan erişimini de kolaylaşmıştır. Bölgesel kalkınma sağlanarak bu halkların yaşam standartları artmıştır. Göçlerin dengelenmesi ise demografik ve kültürel bütünlüğün korunması açısından fayda sağlamıştır. Yani hem ekonomik ve sosyal anlamda bir bütünlük hem de bölgesel eşitsizliğin dengelenmesiyle sürdürülebilir bir kalkınma sağlanmıştır.
KYG açısından ise otoyolların gelişimi, bölgesel entegrasyonu artırarak uluslararası ticareti kolaylaştırmış, bölgedeki bağlantıları güçlendirmiştir. Kara yollarıyla yapılan ticaret konusunda otoyolların gelişimi, mal taşımacılığını hızlandırarak maliyetlerin düşmesinde, deniz yollarına alternatif taşımacılık rotalarının oluşumu ve ticaret koridorlarının stratejik önem kazanmasında etkili olmuştur. Böylece KYG kapsamındaki ülkelerin Çin’le olan ticaret hacminde artış gözlenecek, lojistik altyapı temelinde bölgesel ve küresel entegrasyon sağlanacaktır. Dahası otoyolların faaliyetindeki artış nakliye ve turizm gibi sektörlerde yeni iş imkanlarına kapı açarak istihdam fırsatları sunacaktır. Bu sayede Çin, ekonomik büyümeden sosyal kalkınmaya kadar stratejik bir etki yaratmış olacaktır.
Sonuç olarak Çin’deki otoyolların gelişimine ilişkin Beyaz Kitap raporuna göre, yalnızca kırsal alanların değil, pek çok bölgenin ulaştırma, lojistik ve ticaret konusunda bu gelişmelerden faydalandığını söylemek mümkündür. Çin, otoyol projelerini sürdürülebilir kalkınma konusunda stratejik bir araç olarak kullanmış, böylece ticaret kapasitesini artırmış ve uluslararası ticaretteki gücünü artırmıştır.
KYG açısından ise bu yollar, ülkeler arasındaki ticareti artırma ve sürdürülebilir kalkınmayı desteklenme gibi çok boyutlu katkılarda bulunmuştur. Ayrıca KYG hedefleriyle uyumlu olarak bölgesel entegrasyon, ekonomik ve sosyal kalkınmada otoyolların stratejik önemi öne çıkmış, Çin’in küresel ticaret ağlarındaki etkinliği vurgulanmıştır.
Beyaz Kitap’ta altı çizilen kırsal otoyolların gelişimi, Çin’in ekonomik ve sosyal gelişimine katkıda bulunurken, KYG ve Asya-Pasifik bölgesinin de kalkınmasında önemli rol oynamıştır. Bu ilerleme, kırsal ve kentsel bölgeler arasındaki bağlar güçlendirilmiş, bir denge sağlanmış ve küresel düzeyde bir etki yaratmıştır. Çin’in otoyollar konusundaki girişimlerinin çıktıları, Asya-Pasifik ve KYG’deki birçok ülkeye hem örnek olmuş hem de ülkeler arasındaki etkileşimi artırarak kültürel alanlarda da bağları güçlendirmiştir.
[1] “China makes notable achievements in rural road construction: white paper”, Xinhua News, https://english.news.cn/20241129/ad97efc8e1bc49d1b79d62a49eaaed37/c.html, (Erişim Tarihi: 30.11.2024).
[2] “China contributes to rural transport in other developing countries: white paper”, Xinhua News, https://english.news.cn/20241129/7d7ea0badae941cf8f1dd56487ff878c/c.html, (Erişim Tarihi: 30.11.2024).
[3] Aynı Yer.
