Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, 28 Ağustos 2023 tarihinde Fransız büyükelçileriyle yaptığı yıllık konuşmasında, uluslararası toplumun yeni zorluklarla karşı karşıya kalması nedeniyle Fransa’nın diplomatik çabalarının güçlendirilmesi çağrısında bulunmuştur.[1]
Macron, Fransız büyükelçilerine, uluslararası bağlamın daha “karmaşık” hale gelmesi nedeniyle ülkenin diplomatikstratejilerini güçlendirmesi gerektiğini söylemiştir. Macron, konjonktürün “daha sert” ve “daha karmaşık” hale gelmesiyle birlikte dünya düzeninin değiştiğini söylemiş ve bunun “Batı’yı ve özellikle Avrupa’yı zayıflatma” riski taşıdığını belirtmiştir.[2]
Macron, açıklamasında şu ifadeleri kullanmıştır:[3]
“Uluslararası düzenimize meydan okunuyor. Savaş Avrupa topraklarına geri döndü. Fransız karşıtı duygular yaygın, sömürgecilik karşıtlığı ya da çifte standart uygulandığına dair algılanan sömürgecilik karşıtlığı tarafından körükleniyor. Korumacılığın yeni biçimleri yükseliyor. Aşırı karamsarlığa kapılmadan açık olmamız gerekiyor.”
Avrupa Birliği’nin (AB) ve Fransız Demokrasisinin risklerle karşı karşıya olduğunu düşünen Macron, Fransa’nın diplomatik çabalarının Ukrayna’daki savaş bağlamında güvenlik politikasına ve Avrupa’nın bağımsızlığını ve stratejik çıkarlarını desteklemeye odaklanması gerektiğini belirtmiştir. Fransa Cumhurbaşkanı, ayrıca Küresel Güney’deki pek çok ülkenin Rus saldırganlığını kınamayı reddettiği bir dönemde, Ukrayna Savaşı nedeniyle “dünyanın bölünmesinden kaçınmanın” gerekliliğini de vurgulamıştır. Zira Macron, “Evrensel olan ilkelerimize ve değerlerimize de sahip çıkmalıyız” demiştir.[4]
Macron, Nijer’de zor şartlarda hizmet veren Fransız diplomatların çalışmalarına da övgüde bulunmuştur.[5] Fransız Büyükelçisi, cuntanın ayrılma çağrılarına rağmen eski bir Fransız kolonisi olan Nijer’den ayrılmamıştı. Bu bağlamda Macron, orada bir cunta baskısı olduğunu fakat buna rağmen büyükelçilerin görevde kaldığını söylemiştir. Macron şu ifadeleri kullanmıştır:[6]
“Fransa ve diplomatları, son aylarda, ister Fransa’nın örnek teşkil ettiği Sudan’da, ister Nijer’de olsun, bazı ülkelerde özellikle zor durumlarla karşı karşıya kaldı. Sizi ve meslektaşlarınızı selamlıyorum.”
Bu bağlamda 24 Şubat 2022 tarihinde başlayan Rusya-Ukrayna Savaşı, küresel sistemi derinden sarmış ve yeni bir rekabet ortamı doğurmuştur. Soğuk Savaş Dönemi’nden kalan Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSCB) ile Amerika Birleşik Devletleri (ABD) arasındaki rekabet, bu savaşla birlikte ABD-Rusya gerginliği şeklinde tekrar gün yüzüne çıkmıştır. Bahse konu olan durum 1989 senesinde Berlin Duvarı’nın yıkılması[7] ve 1991 yılında da Soğuk Savaş’ın bitmesinin[8] ardından Washington-Moskova hattında yaşanan en büyük gerilimdir, denebilir.
Bu bağlamda Batı kutbu içerisinde Almanya ve Fransa’nın başını çektiği Kıta Avrupası ile Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ile İngiltere’nin başını çektiği güçler arasında söz konusu savaşa dair fikir ayrılıkları bulunmaktadır. Bu noktada Washington ve Londra, Moskova’ya karşı daha sert politikalar izlenmesini savunmaktadır. Ancak Berlin ve Fransa ise Rusya’ya karşı tutumun sertleşmesinin Avrupa’yı da oldukça kötü etkilediğini vurgulamaktadır. Bu durumda da Avrupa’da yükselen aşırı sağın önemli bir etkisinin bulunduğu öne sürülebilir.
Sonuç olarak Macron’un konuşmasındaki Fransız diplomasisi vurgusunun da bundan kaynaklandığı ve devam eden süreçte Fransa’nın daha çok Avrupa öncelikli bir politika izleyeceği öne sürülebilir.
[1] “Macron Calls for Strengthening French Diplomacy to Tackle Changing World Order”, France 24, https://www.france24.com/en/france/20230828-%F0%9F%94%B4-watch-live-macron-lays-out-foreign-policy-goals-to-france-s-ambassadors, (Erişim Tarihi: 29.08.2023).
[2] “Macron Calls for ‘Multi – Speed’ Europe to Cope with Enlarged Bloc”, https://www.rfi.fr/en/france/20230828-macron-calls-for-multi-speed-europe-to-cope-with-enlarged-bloc, (Erişim Tarihi: 29.08.2023).
[3] “Speech by President E. Macron for a Global French Diplomacy”, Mission Permanente De La France Aupres des Nations Unies A New York,https://onu.delegfrance.org/Speech-by-President-E-Macron-for-a-global-french-diplomacy, (Erişim Tarihi: 29.08.2023).
[4] “French President Macron Announces New Diplomatic Initiative to Drum Up Stronger International Pressure on Azerbaijan”, Massis Post, https://massispost.com/2023/08/french-president-macron-announces-new-diplomatic-initiative-to-drum-up-stronger-international-Pressure-on-azerbaijan/, (Erişim Tarihi: 29.08.2023).
[5] “Macron Says French Ambassador Will Stay in Niger, Despite Pressure from Junta to Leave”, Reuters,https://www.reuters.com/world/africa/french-ambassador-will-stay-niger-macron-says-2023-08-28/, (Erişim Tarihi: 29.08.2023).
[6] “Macron Calls for Strengthening French Diplomacy to Tackle Changing World Order”, France 24, https://www.france24.com/en/france/20230828-%F0%9F%94%B4-watch-live-macron-lays-out-foreign-policy-goals-to-france-s-ambassadors, (Erişim Tarihi: 29.08.2023).
[7] “What Was the Berlin Wall and How Did it Fall?”, IWM, https://shorturl.at/dexRW, (Erişim Tarihi: 07.08.2023).
[8] “Mikhail Gorbachev: The Soviet Leader who Helped End the Cold War”, British Broadcast Corporation News, https://www.bbc.com/news/world-europe-13669848, (Erişim Tarihi: 07.08.2023).
