Asya-Afrika Büyüme Koridoru, 2017 yılında Hindistan ve Japonya tarafından Asya ve Afrika kıtaları arasında bağlantı ve kalkınmayı geliştirmek amacıyla başlatılmıştır. Proje kapsamında; kalkınma teşebbüsleri, yüksek kaliteli altyapı, kapasite geliştirme ve halklar arası ortaklıklar üzerine dört ana vurgu yapılmıştır.
Bu koridor, büyük ölçekli kredilere ve altyapı projelerine güçlü bir vurgu yapan Çin’in Kuşak ve Yol Girişimi’ne benzer şekilde işbirliğine dayalı, insan merkezli yöntemler ve uluslararası uygulamalara bağlılık yoluyla sürdürülebilir büyümeyi teşvik etmektedir. Asya-Afrika Büyüme Koridoru’nun amacı, kendisi her ne kadar erken gelişmiş ve pek de başarılı olamamış olsa da Çin’in bölgedeki etkisini dengelemektir.
Hindistan ve Çin’in Asya-Afrika Büyüme Koridoru’ndaki Rolü
Asya-Afrika Büyüme Koridoru, 2017 yılında faaliyete geçmiş ve Çin’in Kuşak ve Yol Girişimi kadar hızlı olmasa da kademeli olarak ilerlemektedir. Japonya ve Hindistan, Afrika ülkelerinde altyapı, dijital bağlantı, beceri eğitimi ve sağlık hizmetleri gibi alanlara yoğunlaşarak kalıcı bir ortaklık için zemin oluşturmaya çalışmaktadır.
Hindistan’ın Afrika’ya Yönelimi: Hindistan’ın Afrika ülkelerine yönelik diplomatik çabaları hız kazanmıştır. Sağlık, teknoloji ve eğitim de dâhil olmak üzere çok sayıda sektör Hintli özel şirketlerin yatırımlarına sahne olmuştur. Hindistan, 2023 yılında gerçekleştirdiği bir takım ikili zirveler aracılığıyla Afrika ülkeleriyle işbirliğini sıkılaştırarak teknoloji, gıda güvenliği ve kapasite geliştirme gibi alanlardaki ilişkilerini güçlendirmiştir.
Buna ek olarak Hindistan’ın Afrika’nın sosyal sektörünün Pan-Afrika e-ağında ilerlemesindeki rolü, Afrika kıtası ile Hint alt kıtası arasında var olan sağlam bağlantıların kurulmasında çok önemli olmuştur. Hint bankaları ve işletmeleri Afrika’da geniş bir alana yayılmış durumdadır. EXIM bankası, kalkınma kredisi görevlerini yerine getirmekten yükümlü olan kuruluşların başında gelmektedir. Erişilebilir, uygun ve esnek teknoloji söz konusu olduğunda Hindistan öne çıkmaktadır.
Japonya’nın Afrika’ya Yönelimi: Japonya, günümüzde de Afrika ülkelerine mali destek ve teknik yardım sağlamaktadır. Afrika altyapı girişimlerinde önemli oyunculardan birisi Japonya Uluslararası İşbirliği Ajansı’dır. Japonya kıta genelinde sağlık sistemleri, limanlar ve demiryolları gibi alanlarda yatırımlar yapmış ve yerel güçlenmeyi teşvik eden kalkınmayı vurgulamıştır. Japonya’da düzenlenen Tokyo Uluslararası Afrika Kalkınma Konferansı (TICAD), Afrika kalkınma girişimlerinde yer alan paydaşlar arasında yaratıcı bir diyalog oluşturmak için bir forum sağlamaktadır. TICAD, 1993 yılındaki kuruluşundan bu yana yardım ve teknik destek hibeleri yoluyla Afrika’daki sosyal ve ekonomik koşulları iyileştirmeye çalışmaktadır.
Geleceğe Yönelik Beklentiler ve Hedefler
Jeopolitik ve ekonomik faktörler, Asya-Afrika Büyüme Koridoru’nun gelecekteki beklentileri açısından kritik önem taşımaktadır. Afrika, uluslararası ticarette önemli bir oyuncu olarak ortaya çıkması ve gelişmemiş kaynaklarının bolluğu nedeniyle hem Hindistan’ın hem de Japonya’nın ekonomik hedeflerinde daha büyük bir rol oynamaktadır.
- Kuşak ve Yol Girişimi gibi Asya-Afrika Büyüme Koridoru da Afrika ve Asya arasındaki bağlantıyı arttırmak için limanlar, sanayi bölgeleri ve diğer altyapıların geliştirilmesine odaklanmaktadır. Ancak bölgesel ekonomileri küresel tedarik zincirlerine bağlayan yüksek kaliteli, sürdürülebilir altyapıya özel bir önem vermektedir.
- Asya-Afrika Büyüme Koridoru, Afrika’da insan kaynaklarının geliştirilmesine ve kapasite artırımına yoğun bir şekilde odaklanmaktadır. Hindistan’ın bilişim sektörü ve Japonya’nın teknolojik uzmanlığı, dijital teknoloji, sağlık ve eğitim alanlarında profesyonellerin yetiştirilmesine yönelik projelerle bu amacın kilit bileşenleridir.
- Hindistan ve Japonya, tekelleşme risklerini bertaraf eden serbest, açık ve kapsayıcı ticaret yollarını teşvik etmeyi amaçlamaktadır. Bu koridor, ayrıca Afrika ülkelerinin sosyo-ekonomik gerçekleriyle uyumlu kalkınma projelerine de vurgu yapmaktadır.
- Koridor, Afrika’nın bu sektörlerdeki iyileştirme ihtiyacının farkında olarak sağlık altyapısı ve tarıma yönelik özel bir vurgu yapmaktadır. Asya-Afrika Büyüme Koridoru aracılığıyla teletıp, kırsal sağlık hizmetleri ve gıda güvenliğini arttırmaya yönelik tarım teknolojisi transferleri konularında devam eden projeler bulunmaktadır.[i]
Kuşak ve Yol Girişimi ile Asya-Afrika Büyüme Koridoru Karşılaştırması
Çin’in Kuşak ve Yol Girişimi ile Asya-Afrika Büyüme Koridoru arasında coğrafi genişliği ve Asya ile Afrika arasında bağlantıya verdiği önem bakımından bazı benzerlikler bulunmaktadır. Ancak aralarında önemli farklar da bulunmaktadır:
Büyüklük ve Ölçek: 70 ülkeye yayılması öngörülen 1 trilyon dolardan fazla yatırımla Kuşak ve Yol Girişimi çok daha büyük bir girişimdir. Asya-Afrika Büyüme Koridoru çok az finansman almış ve bugüne kadar sadece mütevazı bir ilerleme kaydetmiştir.
Yaklaşım: Kuşak ve Yol Girişimi, Çin’den alınan kredilerle finanse edilen devasa altyapı projelerine güçlü bir vurgu yapmaktadır. Öte yandan Asya-Afrika Büyüme Koridoru, uluslararası borç uygulamalarını desteklemekte ve işbirliğine dayalı, insan merkezli yöntemlerle sürdürülebilir büyümeyi teşvik etmektedir.[ii]
Asya-Afrika Büyüme Koridoru, sanayi koridorları, kaliteli altyapı ve insan yeteneklerini geliştirmeyi amaçlamaktadır. Sağlık, tarım, afet yönetimi ve beceri geliştirme alanlarındaki projelere öncelik vermektedir.[iii]
Jeopolitik Sebepler
Kuşak ve Yol Girişimi, Çin’in hem ekonomik hem de jeopolitik açıdan dünya çapındaki etkisini arttırma girişimi olarak algılanmaktadır. Hindistan ve Japonya, Kuşak ve Yol Girişimi’ne karşı bir denge unsuru olarak görülen Asya-Afrika Büyüme Koridoru aracılığıyla Afrika’da kendi ayak izlerini genişletmeye çalışmaktadır. Hindistan’ın 2017 Kuşak ve Yol Forumu’na katılmamasıyla eş zamanlı olarak Asya-Afrika Büyüme Koridoru’nun duyurulması, bu girişimin Kuşak ve Yol Girişimi’nin yerini alabileceğine işaret etmektedir.[iv]
Stratejik Yaklaşım
Kuşak ve Yol Girişimi: Doğrudan Çin bankaları ve kamu iktisadi teşebbüsleri (KİT’ler) tarafından finanse edilen büyük ölçekli projeler, Kuşak ve Yol Girişimi’ni daha fazla devlet güdümlü hale getirmektedir. Çin, Kuşak ve Yol Girişimi’ni küresel çapta, özellikle de stratejik öneme sahip bölgelerde jeopolitik etkisini arttırmak için kullanmak istemektedir.
Asya-Afrika Büyüme Koridoru: Bu girişim, Afrikalı, Japon ve Hintli işletmeler arasında işbirliklerini ve özel yatırımları teşvik etmektedir. Daha işbirlikçi ve özel sektör odaklıdır. Vurgu jeopolitikten ziyade ekonomik işbirliği ve kapasite geliştirme üzerinedir.
Hindistan ve Japonya, normlara dayalı bir uluslararası düzenin sürdürülmesinin yanı sıra projelerin şeffaf ve kapsayıcı olmasının önemini vurgulamışlardır.
Sonuç olarak Asya-Afrika Büyüme Koridoru, Çin’in bölgede artan etkisini dengelemeyi amaçlarken, Asya ve Afrika arasındaki bağlantıyı geliştirmek için Kuşak ve Yol Girişimi ile belirli hedefleri paylaşmaktadır. Stratejisi daha işbirlikçi ve sürdürülebilirdir. Öte yandan Kuşak ve Yol Girişimi’nin kapsamı ve ilerlemesiyle kıyaslandığında Asya-Afrika Büyüme Koridoru hala çok somut başarısı az olan bir vizyondan ibarettir.
[i] “Asia-Africa Growth Corridor: A positive initiative”, Time of India, https://timesofindia.indiatimes.com/blogs/ChanakyaCode/asia-africa-growth-corridor-a-positive-initiative, (Erişim Tarihi: 22.09.2024).
[ii] “Should We Forget about Asia Africa Growth”, IFRI, https://www.ifri.org/en/publications/editoriaux-de-lifri/lettre-centre-asie/should-we-forget-about-asia-africa-growth, (Erişim Tarihi: 22.09.2024).
[iii] “Asia-Africa Growth Corridor (AAGC): An India-Japan Arch in the Making?”, ISDP, https://www.isdp.eu/publication/asia-africa-growth-corridor-aagc-india-japan/, (Erişim Tarihi: 22.09.2024).
[iv] “ABOUT AAGC”, AAGC, https://aagc.ris.org.in/en/about-aagc, (Erişim Tarihi: 22.09.2024).
