Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitri Kuleba, 12 Aralık 2022 tarihinde yaptığı açıklamada Alman Leopard 2 tanklarının Ukrayna’ya naklinin bir kez daha ertelendiğini söylemiştir. Kuleba, Kiev’in bu muharebe tanklarının tedariki konusunda Berlin’le anlaşamadığını, yapılan son anlaşmaların ise IRIS-T hava savunma sistemleri ve Gepard uçaksavar sistemleri gibi savunma silahlarıyla ilgili olduğunu belirtmiştir.[1]
2022 yılının Kasım ayı başlarında Ukrayna’nın Berlin Büyükelçisi Oleksiy Makeev, Kiev’in Almanya’nın Leopard 2 muharebe tanklarının tedarik edilmesine karar vermesini umduğunu ve Almanya’nın IRIS-T füze savunma sisteminin teslimatıyla zaten “liderlik gösterdiğini” dile getirmişti. Makeev, “Rusya’yı kışkırtmaktan kaçınma” gibi yaklaşımlardan vazgeçilmesi gerektiğini, Ukrayna’nın Leopard, Marder, Füchse ve Dingo gibi muharebe tanklarına ve zırhlı araçlara büyük ihtiyacı olduğunu ve ayrıca Leopard 2 ana muharebe tanklarının Ukrayna’ya doğrudan teslim edilmesi gerektiğini ifade etmişti.[2]
2022 yılının Aralık ayı başlarında ise Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan’ın aynı senenin Ekim ayında Almanya Şansölyesi Olaf Scholz’un Dış Politika Danışmanı Jens Plötner’le yaptığı görüşme sırasında Berlin’i muharebe tanklarını Ukrayna’ya tedarik etmeye ittiği iddia edilmişti. Ayrıca Amerikalı yetkililer, Washington’un tankların transferine karşı çıkmayacağını; ancak Leopard 2 muharebe tanklarının Ukrayna’ya olası sevkiyatı konusunda Berlin’in kendi kararını vermesi gerektiğini belirtmişlerdir.[3]
Almanya, muharebe tanklarını Ukrayna’ya neden vermediğini çeşitli zamanlarda farklı gerekçelerle açıklamıştır. Örneğin Almanya Şansölyesi Olaf Scholz, 1 Mayıs 2022 tarihinde Almanya’nın Ukrayna’ya ağır silah tedarik etme konusunda temkinli olduğunu dile getirmiştir. Ardından 7 Temmuz 2022 tarihinde de Almanya Savunma Bakanı Christine Lambrecht, Berlin yönetiminin Kiev’e yardım etmek istese de kendi savunma kabiliyetini koruması gerektiğini söylemiştir.[4] 22 Ekim 2022 tarihinde ise Scholz, Ukrayna’ya silah tedarik edilmesine karşı çıkan Almanların %20-30’ oranında olduğunu ve bu kişilerin fikirlerinin de dikkate alındığını belirtmiştir.[5] Ayrıca Scholz, “döngüsel takas” yardımıyla Çekya, Yunanistan, Slovakya ve Slovenya’dan gelen “hemen” kullanılabilecek 100’den fazla tankı Ukrayna’ya tedarik ettiğini açıklamıştır.[6]
Almanya tarafından Ukrayna’ya ağır muharebe tankı olan Leopard 2 tanklarının verilmemesi, Patriot hava savunma sistemleriyle ilgili konuya benzemektedir. Aradaki fark Patriot, Amerikan yapımıdır ve ABD’yle görüşerek ve bu ülkenin izniyle devredilebilecek bir silah türüdür. Almanya’nın kendi üretiminde olan Leopard 2 tanklarının satışı veya devredilmesi ise Berlin’in iradesine bağlıdır.
Ukrayna ve Polonya, Patriot sistemleri için Almanya’yla görüştüğünde, Almanlar buna karşı çıkmış ve sadece Polonya’ya devredebileceklerini söylemişti. Leopard 2 tankları konusunda da benzer bir durum yaşanmaktadır. Bu da Berlin yönetiminin Avrupa’da bir ayrıma gittiğini göstermektedir. Almanya Polonya örneğinde olduğu gibi öncelikle Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü (NATO) üyesi ülkelerin savunmasına odaklanmakta ve bu devletler ile Ukrayna arasında bir ayrım yapmaktadır.
Almanya’nın Leopard 2 tankları gibi bazı silahları Ukrayna’ya vermek istememesinin ve Kiev’le belli bir mesafeye sahip olmasının çeşitli nedenleri vardır. Bunlardan ilki, Ukraynalılar tarafından da eleştirilen Almanya’nın Rusya’ya yönelik yaklaşımıdır. Zira Berlin, hala Moskova’yı Avrupa güvenliğinde önemli bir bileşen olarak görmekte ve ilerleyen yıllarda yeni bir düzen kurulduğunda, Rusya’yla işbirliği yapabileceğini düşünmektedir.
İkincisi Almanya, NATO içinde ve özellikle de kendi komşularıyla savunma alanında bir ilişki biçimi geliştirmektedir. Bir anlamda Almanya, kendi etrafında güvenlik çemberi oluşturmaktadır.
Üçüncüsü, Ukrayna bir mücadele alanıdır ve Berlin yönetimi, Kiev üzerindeki etkisinin sınırlı olacağını düşünmektedir. Çünkü Rusya, ABD, Polonya ve İngiltere’nin Ukrayna’nın geleceğine ilişkin çeşitli planları ve tasarımları söz konusudur. Almanya da bu sebeple bazı tercihler yapmak durumunda kalmaktadır. Ukrayna’ya göre Almanya, Rusya’dan yana bir tercihte bulunacaktır.
Dördüncüsü, Ukrayna’nın Berlin’e yönelik yaklaşımıdır. Kiev, geçmiş yıllarda Rusya’ya verilen tavizlerden ve NATO üyeliğine engel olunmasından Almanya’yı sorumlu tutmaktadır. Dolayısıyla savaş sonrasında Ukrayna’nın tercihi Almanya’dan yana olmayacaktır.
Sonuç olarak Berlin, Rusya’nın yenilmesine yol açan bir aktör olarak ön plana çıkmak istememektedir. Zira Almanya, Rusya’nın yenilerek değil; siyasi bir uzlaşı çerçevesinde Ukrayna’dan çekilmesi gerektiğini savunmaktadır.
[1] “Германия не хочет принимать решение о передаче Украине танков Leopard 2”, Post Factum, https://postfactum.info/world/germaniya-ne-hochet-prinimat-reshenie-o-peredache-ukraine-tankov-leopard-2-13937.html, (Erişim Tarihi: 12.12.2022).
[2] “Посол Украины в Германии надеется на поставки Leopard 2”, Post Factum, https://postfactum.info/politics/posol-ukrainy-v-germanii-nadeetsya-na-postavki-leopard-2-12913.html, (Erişim Tarihi: 12.12.2022).
[3] “В США прокомментировали решение Германии отправить Leopard 2 Украине”, Lenta.Ru, https://lenta.ru/news/2022/12/07/germania_/, (Erişim Tarihi: 12.12.2022).
[4] “Германия отказалась передать Украине 200 бронетранспортеров Fuchs”, Post Factum, https://postfactum.info/politics/germaniya-otkazalas-peredat-ukraine-200-bronetransporterov-fuchs-9369.html, (Erişim Tarihi: 12.12.2022).
[5] “«20−30% немцев против». Шольц назвал еще одну причину, почему не передает Украине танки Leopard 2”, NV, https://nv.ua/world/geopolitics/leopard-2-kancler-germanii-nazval-eshche-odnu-prichinu-pochemu-ne-peredaet-ukraine-tanki-50278592.html, (Erişim Tarihi: 12.12.2022).
[6] Aynı yer.
