Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock, 4 Mayıs 2024 tarihinde Yeni Zelanda’ya gerçekleştirdiği devlet ziyareti sırasında yaptığı açıklamada, Alman firkateyni “Baden-Württemberg” ve donanma ikmal gemisi “Frankfort am Main”in önümüzdeki haftalarda Tayvan Boğazı’ndan geçebileceğini ifade etmiştir.[1]
Baerbock, Alman donanma gemileri için planlanan rota ve liman ziyaretlerinin kamuoyuna açıklanmayacağını söylemiş, ancak gemilerin “barışçıl geçiş hakkını” kullanacağını ve bu hakkın Tayvan Boğazı’ndan geçmeyi de kapsadığını vurgulamıştır. Raporlar, Baden-Württemberg ve Frankfort am Main gemilerinin Güney Çin Denizi’nden geçmesinin beklendiğini ve Panama Kanalı’ndan geçtikten sonra Pasifik’e gireceklerini göstermektedir. Almanya’nın Hint-Pasifik’teki son donanma turu, 2021 yılının sonlarında gerçekleşmişti. Brandenburg sınıfı Bayern fırkateyni Ağustos-Eylül 2021 tarihlerinde bölgedeydi. O dönemde tatbikat için müttefiklere katılan Alman fırkateyni Tayvan Boğazı’ndan geçmemiştir.[2]
Tek başına seyreden “Bayern”den farklı olarak F125-fırkateyni, uzun mesafeli ve alan dışı operasyonlar için tasarlanmış 21,000 tonluk bir ikmal gemisinin seyir halinde ikmal ve destek kabiliyetlerinden faydalanacaktır. Her iki gemi tipi de yeni NH-90 “Sea Lion” deniz hizmet helikopterlerini destekleme kapasitesine sahiptir. Ancak Alman Donanması şu ana kadar yolculuk için görevlendirilen helikopterlerin tipini ve sayısını belirtmemiştir.
Bayern’in 2021 yılındaki seferi için gemide iki adet Mk88A “Super Lynx” bulunuyordu. 2021 yılındaki seferden bir diğer belirgin farkı da bu yeni seferin genel karakterinin bir “dünya turu” olmasıdır. Zira, her iki geminin de Panama Kanalı’ndan geçeceği açıklanmıştır. Filo, Hint-Pasifik bölgesindeki ortaklarla “bir dizi büyük tatbikata” katılmaya devam edecektir. Donanma Şefi tarafından belirtilen uğrak limanları arasında Japonya, Malezya, Endonezya ve Singapur yer almaktadır.
Gemiler muhtemelen Temmuz ayında RIMPAC 2024’e katılmak üzere Panama Kanalı’ndan geçtikten sonra ilk olarak Hawaii’ye gidecektir. Şu ana kadar hiçbir gemi tatbikatın katılımcı listesinde görünmemektedir. Donanma’nın Hawaii’ye uçak gönderen Luftwaffe ile de bir araya gelmesi planlanmaktadır. Diğer taraftan Alman Donanması ve diğer Avrupalı ortaklar arasındaki koordinasyonun derecesine ilişkin ayrıntılar henüz belli değildir. Örneğin İtalya da RIMPAC 2024’e katılma niyetindedir ve “Cavour” uçak gemisi etrafında bir oluşum gönderecek gibi görünmektedir. Fransız Donanması da nükleer güçle çalışan “Charles de Gaulle” uçak gemisini bu yıl Hint-Pasifik’e göndermeyi planlamaktadır. Dolayısıyla bu gelişmeler, yılın ilerleyen dönemlerinde Avrupa’nın bu sularda önemli bir varlık göstereceğine işaret etmektedir.[3]
Berlin Hükümeti’ne göre Çin hem ticari ortak hem de rakip konumundadır. Çünkü Çin büyük bir pazardır ve Almanya, küresel politikada Çin’in artan etkisinden yararlanmayı arzulamaktadır. Yani Almanya-Çin siyasi ilişkileri, ekonomik ilişkilere bağlı olarak şekillenmektedir. Almanya, Çin’in yükselen gücünün farkındadır, fakat siyasi politikalarını ABD’yle ittifak kurarak yürütmeye pek sıcak bakmamaktadır. Bunun temel sebebi ise Çin’le olan ticari ilişkileridir. Çin-ABD arasındaki gerilimin olası bir çatışmaya yol açması durumunda Almanya’nın taraflarla olan ticari yatırımları veya girişimleri büyük ölçüde zarar görecektir. Bu nedenle Almanya, kendi ticari çıkarları doğrultusunda bir politika izleme çabasındadır.
Almanya’nın stratejisinin önemli bir hedefi de uluslararası işbirliği yapılarını güçlendirmektir. Berlin, özellikle de Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği (ASEAN) örgütü ve üyeleriyle yakın işbirliği yapmayı hedeflemektedir. Nitekim Almanya’nın Avrupa Birliği (AB) Konseyi dönem başkanlığı sırasında AB-ASEAN ilişkileri Aralık 2020 tarihinde “stratejik ortaklık” düzeyine yükseltilmiştir. Aynı şekilde Avustralya’yla ikili ilişkiler de “stratejik ortaklık” düzeyine çıkartılmıştır. Bunun yanı sıra Avustralya ve Japonya’yla güvenlik ve dış politika istişareleri gerçekleştirilmiştir.
Bayern fırkateyni, uluslararası düzenin güçlendirilmesine aktif bir katkı olarak Hint-Pasifik bölgesi de dâhil olmak üzere devriye ve eğitim görevini sürdürmektedir. Almanya, deniz yollarının güvenliğini arttırmak amacıyla Ağustos 2021 tarihinde “Asya’da Deniz Haydutluğu ve Gemilere Karşı Silahlı Soygunla Mücadelede Bölgesel İşbirliği Anlaşması”na (ReCAAP) katılmıştır. Bölgesel Alman Enformasyon Merkezi’nin kurulmasıyla Almanya’nın bölgedeki kamuoyu iletişimi de güçlendirilmiştir.[4]
Almanya ile Çin, 1972 yılında diplomatik ilişkiler kurmuştu. O tarihten bu yana Alman-Çin ilişkileri çok yönlü bir şekilde gelişmiştir. Ancak hem Almanya hem de AB açısından Çin, aynı zamanda bir ortak, bir rekabetçi ve sistemik bir rakiptir. Çin, 2023 yılında 250 milyar Avroyu aşan ticaret hacmiyle (bir önceki yıla göre %15,5’lik bir düşüşle) bir kez daha Almanya’nın en büyük ticareti ortağı olmuştur. Uluslararası krizler ve artan küresel zorluklar nedeniyle Almanya, Çin’le işbirliği ve koordinasyona büyük önem vermektedir. Almanya, AB ile Çin arasında karşılıklı işbirliğinin arttırılmasını savunmaktadır. Diğer yandan Çin, Almanya’yı hem ekonomik hem de siyasi olarak Avrupa’da “kilit bir ortak” olarak görmektedir.[5]
Çin’le ticari ilişkilerinin bozulmasını istemeyen Almanya, Batı ile Çin arasındaki gerginliklerin yatışması için aktif bir çaba sarf etmektedir. Bu bağlamda, sonuç olarak Almanya’nın Çin meselesinde tarafsız bir politika izlediğini söylemek uygun olacaktır.
[1] “German frigate may transit Taiwan Strait, says foreign minister”, Taiwan News, https://www.taiwannews.com.tw/news/5679649, (Erişim Tarihi: 06.05.2024).
[2] Aynı yer.
[3] “German Navy Chief Talks Indo-Pacific Deployment, Round The World-Sail”, Naval News, https://www.navalnews.com/naval-news/2024/02/german-navy-indo-pacific-deployment/, (Erişim Tarihi: 06.05.2024).
[4] “One year of the German Government policy guidelines on the Indo‑Pacific region: Taking stock”, Auswaertiges-amt, https://www.auswaertiges-amt.de/en/aussenpolitik/regionaleschwerpunkte/asien/indo-pazifik-leitlinien-fortschritt/2481700, (Erişim Tarihi: 06.05.2024).
[5] “Germany and China: Bilateral relations”, Auswaertiges-amt, https://www.auswaertiges-amt.de/en/aussenpolitik/china/228916, (Erişim Tarihi: 06.05.2024).
