Maldivler’deki diplomatik manzara, Cumhurbaşkanı Mohamed Muizzu’nun Çin’e gerçekleştirdiği ilk devlet ziyaretiyle birlikte önemli bir değişime uğramıştır. Bu, bölgede Hindistan ve Çin arasındaki dengelerin belirgin bir değişimine işaret etmektedir. 8-12 Ocak 2024 tarihleri arasında gerçekleşen bu stratejik ziyaret, özellikle Hindistan medyasında, Maldivler’deki Hindistan etkisinin azalması ve Çin’in artan etkisine dair endişelerin öne çıkmasına sebep olmuştur.
Hindistan’ın Maldivler’le olan uzun vadeli ilişkileri çok yönlü ve tarihsel köklere dayanmaktadır. Maldivler, coğrafi yakınlığın yanı sıra etnik, dil ve kültürel bağlar açısından Hindistan için stratejik bir öneme sahiptir. Hindistan, Maldivler’in bağımsızlığını tanıyan ilk ülkelerden biri olup 1979 yılında yerleşik misyonlar kurmuştur. Ekonomik açıdan Maldivler, Hindistan için hayati bir ortak olup iki ülke arasında sıkı ekonomik ve siyasi bağlar bulunmaktadır. Hindistan askeri personeli, Maldivler’de konuşlanmış ve Yeni Delhi, 1988 yılından beri Savunma İşbirliği Anlaşması kapsamında Maldivli askerleri eğitmede önemli bir rol oynamıştır.[1] Ayrıca Hint Sahil Güvenliği, Maldivler üzerinde düzenli olarak Dornier sortileri gerçekleştirerek deniz güvenliğini ve işbirliğini güçlendirmektedir.
Muizzu’nun ilk devlet ziyaretinde Hindistan yerine Çin’i önceliklendirmesi, Maldivler’in dış politikasının yeniden ayarlanmasıyla ilgili spekülasyonları artırmıştır. 2024 yılında Çin’i ziyaret eden ilk yabancı devlet başkanı olması, her iki ülkenin de ikili ilişkileri geliştirmeye büyük önem atfettiklerini vurgulamaktadır. Bu, Maldivyalı liderlerin geleneksel olarak Hindistan’ı ilk diplomatik destinasyonları olarak seçme alışkanlığından bir sapma olarak öne çıkmaktadır. Maldivler’in 2014 yılında Kuşak ve Yol İnisiyatifi’ne katılmasından bu yana Çin’in 1.37 milyar dolarlık yatırımlarıyla artan ekonomik ve altyapısal bağımlılığı, potansiyel olarak Hindistan’dan uzaklaşma işaretidir.[2]
Velana Uluslararası Havalimanı’nın genişletilmesi, Kuşak ve Yol İnisiyatifi kapsamındaki işbirliği çabalarının bir kanıtı olarak öne çıkmaktadır. Bu önemli proje, sadece Maldivler’in havacılık yeteneklerini modernleştirmeye katkıda bulunmakla kalmamakta, aynı zamanda ülkeyi Kuşak ve Yol İnisiyatifi tarafından hayal edilen daha geniş bölgesel bağlantı ağında önemli bir merkez olarak konumlandırmaktadır. İyileştirilen havalimanı, artan hava trafiğini kolaylaştırmakta ve Kuşak ve Yol İnisiyatifi’nin genel hedeflerinin temel bileşenleri olan turizmi ve ticareti teşvik etmektedir. Çin ve Maldivler arasındaki derinleşen ilişkileri vurgulayan bir başka önemli proje, Çin-Maldivler Dostluk Köprüsü’nün (Sinamalé Köprüsü) inşasıdır. Denizin üzerinde uzanan bu köprü, başkent Malé’yi komşu Hulhulé Adası ile birleştirmektedir. Köprü, etkili bağlantıyı teşvik ederek bu iki önemli adası arasındaki insan ve mal hareketini kolaylaştıran hayati bir ulaşım arteri olarak hizmet vermektedir.
Bu altyapı projeleri, Maldivler’in ekonomik kalkınmasına önemli ölçüde katkıda bulunarak ülkenin Hint Okyanusu bölgesinin sürekli değişen jeopolitik ve ekonomik dinamiklerinde yükselen bir merkez olarak konumunu güçlendirmektedir. İyileştirilmiş ulaşım bağlantıları, daha düzgün ticaret yollarını mümkün kılarak Maldivler’i yatırımlar ve ticaret ortaklıkları için daha çekici bir destinasyon haline getirmektedir. Ayrıca artan bağlantılar, Maldivler’in ekonomisinin temel taşlarından biri olan turizm endüstrisini destekleyerek takımadaları uluslararası ziyaretçilere daha erişilebilir hale getirmektedir.
Muizzu’nun ziyareti sırasında yapılan kapsamlı görüşmeler, diplomatik çabaların geniş bir yelpazesini kapsayarak stratejik ortaklığı pekiştiren önemli anlaşmaların resmileştirilmesine yol açmıştır. İkili ekonomik anlaşmalar, Kuşak ve Yol İnisiyatifi tarafından atılan temelleri güçlendirerek merkezi bir rol oynamıştır.[3] Bu ekonomik çabalar, Çin ile Maldivler arasındaki ekonomik bağları daha da güçlendirmeye yönelik olup sürekli büyüme ve gelişim için yol açmaktadır.
Maldivler Cumhurbaşkanı Muizzu, Çinli mevkidaşı Şi Cinping ile yapılan son yüksek düzeyli görüşmesinde, ülkesinin “Tek Çin” politikasına olan sağlam bağlılığını yinelemiştir. Cumhurbaşkanı Muizzu’nun bu teyidi, Maldivler’in Çin’in egemenliği ve toprak bütünlüğüne olan kararlı desteğini ifade eden önemli bir diplomatik açıklamadır.[4]
Genel olarak Şi Cinping ve Muizzu’nun son görüşmeleri, sadece Çin-Maldivler ilişkilerinde önemli bir ilerleme olmakla kalmayıp, aynı zamanda bölgesel jeopolitik manzaranın dikkate değer bir değişimini de vurgulamaktadır. İki ülke arasındaki beklenen anlaşmalar ve işbirlikleri sadece diplomatik nezaketlerle sınırlı kalmayıp stratejik ortaklıklarının derinleşmesine işaret etmektedir. Hint Okyanusu’ndaki jeopolitik dinamikler bir dönüşüm yaşamakta ve tarihsel olarak Maldivler’de baskın bir güç olarak konumlanan Hindistan, şimdi azalan bir rolle karşı karşıyadır.
[1] “Navigating the Geopolitical Waters: India-Maldives Relations in a Shifting Global Landscape”, The Geopolitics, https://thegeopolitics.com/navigating-the-geopolitical-waters-india-maldives-relations-in-a-shifting-global-landscape/, (Erişim Tarihi: 17.01.2024).
[2] “Maldives president courts investors in China as Indian ties sag”, Reuters, https://www.reuters.com/world/asia-pacific/maldives-president-courts-investors-china-ties-with-india-sag-2024-01-09/, (Erişim Tarihi: 17.01.2024).
[3] “Maldives, China agree to ‘elevate’ strategic cooperation”, The Hindu, https://www.thehindu.com/news/international/maldives-china-agree-to-elevate-strategic-cooperation/article67730447.ece, (Erişim Tarihi: 17.01.2024).
[4] “China y Maldivas elevan sus lazos durante conversaciones de presidentes”, Diario del Pueblo, http://spanish.peopledaily.com.cn/n3/2024/0111/c31621-20120416.html, (Erişim Tarihi: 17.01.2024).
