2023 yılının Eylül ayından bu yana Kuzey Kore, gıdanın yanı sıra silah parçaları ve hammaddeleri karşılığında Rusya’ya milyonlarca mühimmat taşıyan yaklaşık 6,700 konteyner göndermiştir.[1] Güney Kore Savunma Bakanı Shin Wonsik 26 Şubat 2024 tarihinde basın mensuplarına, konteynerlerin üç milyondan fazla 152mm top mermisi veya 500,000 adet 122mm mermi taşıyor olabileceğini söylemiş, ancak bilgi kaynağını açıklamamıştır. Kuzey Kore’nin yüzlerce mühimmat fabrikasının, hammaddelerin ve elektriğin eksikliği nedeniyle kapasitesinin yaklaşık %30’unu kullanmakta olduğunu ve Rusya için top mermisi üretenlerin “tam kapasite” çalıştığını belirtmiştir.[2]
Mühimmatların karşılığında Rusya, Kuzey Kore’ye gıda, hammaddeler ve silah üretiminde kullanılan parçalar sağlamıştır. Shin, “Sevkiyatlardaki en büyük payın gıda olduğu görülüyor. Bunun yanı sıra diğer ihtiyaçlar da dahil ediliyor” demiştir.[3]
Rusya ve Kuzey Kore arasındaki ilişkiler son yıllarda daha da gelişmiştir. Eylül ayında Kuzey Kore Lideri Kim Jong Un, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’le bir zirve için Rusya’ya gitmiş ve askeri işbirliği ve olası Rus yardımı konusunda görüşmeler yapmıştır. Güney Kore ve Amerika Birleşik Devletleri (ABD), Kuzey Kore’nin ve Rusya’nın Birleşmiş Milletler (BM) yaptırımlarını ihlal ederek silah ticareti yaptığını ve Kuzey Kore’nin Ukrayna’ya karşı kullanılmak üzere silah sağladığını söylemiş, bu kapsamda da Pyongyang’ı güçlü bir şekilde kınamıştır. Ancak her iki ülke de suçlamaları reddetmiştir.[4]
Shin, Rusya’nın muhtemelen Kuzey Kore’ye uyduyla ilgili teknoloji sağladığını ve ülkenin Kasım ayında ilk casus uydusunu yörüngeye yerleştirdiğini belirtmiştir. Bakan, Kuzey Kore’nin gelecek ayın başlarında bir başka uyduyu fırlatabileceğini ve Pyongyang’ın ayrıca uçak ve yer hareketlilik ekipmanı teknolojisi konusunda yardım istediğini söylemiştir. Shin, “Rusya’nın ne kadar vereceği belirsiz ancak Rusya, ne kadar çok Kuzey Kore top mermisine bağımlı olursa, Rus teknoloji transferinin derecesi o kadar büyük olacaktır” demiştir.[5]
Batı’ya göre; Moskova, Pyongyang’a sadece Doğu Asya’daki komşularını değil, aynı zamanda muhtemelen kıtalararası balistik füzelerle ABD’yi de tehdit edebilecek bir nükleer yetenekli füze programını geliştirmesinde destek olabilir. Nitekim gün geçtikçe Kim, Güney Kore’ye karşı giderek daha sert bir çizgi çizmektedir ve Pyongyang’ın Seul’le uzlaşma ve birleşmeye artık yönelmeyeceğini söylemektedir. Ayrıca ABD’nin misilleme hamlelerine yanıt olarak Kim’in orduya ve sivil savunma sektörlerine savaş hazırlıklarını hızlandırması talimatı verdiği de bilinmektedir.[6]
Bu bilgiler, Kuzey Kore’nin uluslararası ilişkilerini ve stratejik hamlelerini anlamak için önemli ipuçları sağlamaktadır. İlk olarak, Kuzey Kore’nin Rusya’yla olan bu silah ticareti, Kuzey Kore’nin uluslararası izolasyonunu azaltmaya yönelik stratejinin bir parçası gibi görünmektedir. Bu tür bir ticaret, Kuzey Kore’nin ekonomik kaynaklarını artırmak ve savunma kapasitesini güçlendirmek için başvurduğu bir yöntem olarak değerlendirilebilir.
Özellikle Rusya’nın Kuzey Kore’ye gıda ve diğer temel ihtiyaçları sağlaması, Pyongyang’daki iç istikrarı sağlamak için önemli bir rol oynuyor gibi görünmektedir. Bu, Kuzey Kore liderliğinin, halkın refahını sağlamak ve rejim karşıtı hoşnutsuzluğu önlemek için dış yardımı kullanma stratejisini vurguluyor olabilir.
Diğer yandan Rusya’nın Kuzey Kore’ye silah ve teknoloji sağlaması, bölgesel denge üzerinde potansiyel bir etkiye sahip olabilir. Bu ticaretin, Kuzey Kore’nin askeri kapasitesini artırmasıyla birlikte bölgedeki güç dengelerini değiştirebileceği ve güvenlik endişelerine yol açabileceği ileri sürülebilir.
Bu durum, uluslararası toplumun Kuzey Kore’nin nükleer silah programı gibi endişe verici faaliyetlerine karşı nasıl tepki verdiğini de göstermektedir. Rusya’nın Kuzey Kore’ye silah ve teknoloji sağlaması, bölgesel istikrarı ve uluslararası güvenliği tehdit edebilecek bir faktör olabilir ve bu nedenle uluslararası toplumun bu tür faaliyetlere nasıl yanıt vereceği hem bölgesel hem de küresel güvenlik açısından kayda değer bir husus meydana getirebilir.
Bu kapsamda ABD, Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü (NATO) ve Avrupa Birliği (AB) gibi Batı düzeninin temel aktörlerinin de Kuzey Kore’ye yönelik ciddi endişelerinin bulunduğu bilinmektedir. Pyongyang’ın yaratmış olduğu tehdit, sadece Asya-Pasifik açısından değil, aynı zamanda tüm dünya için de büyük sonuçlar doğurabilir. Bunda Kuzey Kore’nin küresel sistemden izole edilmiş olmasının da etkisi vardır. Sistemden dışlanmışlık durumu, Pyongyang’ın askeri anlamda daha büyük hamleler yapmasına yol açabilir.
Sonuç olarak bu gelişmeler ve açıklamalar, Kuzey Kore’nin dış politikasını anlama ve bu stratejilerin bölgesel ve küresel güvenlik üzerindeki etkilerini değerlendirme çabalarına katkıda bulunabilir. Bu tür ticaretin sonuçları ve uluslararası toplumun tepkisi, bölgesel dinamikleri ve uluslararası sistemin geleceğini şekillendirebilir.
[1] “North Korea Sent Russia Millions of Munitions in Exchange for Food: Seoul”, Al Jazeera, https://www.aljazeera.com/news/2024/2/28/n-korea-sent-russia-millions-of-munitions-in-exchange-for-food-says-seoul, (Erişim Tarihi: 02.03.2024).
[2] “North Korean Factories Making Arms for Russia are ‘Operating at Full Capacity,’ South Korea Says”, Cable News Network, https://edition.cnn.com/2024/02/28/asia/north-korea-munitions-factories-shipments-russia-ukraine-intl-hnk/index.html, (Erişim Tarihi: 02.03.2024).
[3] “North Korea Sent Russia Millions of Munitions in Exchange for Food: South Korea”, Wio News, https://www.wionews.com/world/north-korea-sent-millions-of-munitions-to-russia-in-exchange-for-food-south-korea-694948, (Erişim Tarihi: 02.03.2024).
[4] “North Korea has Sent 6,700 Containers of Munitions to Russia, South Korea Says”, Reuters, https://www.reuters.com/world/north-korea-has-sent-6700-containers-munitions-russia-south-korea-says-2024-02-27/, (Erişim Tarihi: 02.03.2024).
[5] “North Korea Sent Russia Millions of Munitions in Exchange for Food: Seoul”, Al Jazeera, https://www.aljazeera.com/news/2024/2/28/n-korea-sent-russia-millions-of-munitions-in-exchange-for-food-says-seoul, (Erişim Tarihi: 02.03.2024).
[6] “Russia’s Putin to Visit North Korea Soon, State Media Says”, Cable News Network World, https://edition.cnn.com/2024/01/22/asia/putin-to-visit-north-korea-intl-hnk/index.html, (Erişim Tarihi: 02.03.2024).
