24 Ağustos 2023 tarihinde Japonya’daki Fukushima Daiichi Nükleer Santrali, 2011 yılından bu yana bünyesinde bulundurduğu suyu Pasifik Okyanusu’na dökmeye başlamıştır. Nükleer santralin bu kadar konuşulmasına neden olan şey; aslında suyun 2011 yılında yaşanan Tohoku Depremi ve Tsunamisi’nin ardından birçok reaktörün erimesi ve tsunami suyuyla birlikte santralin suyuna karışmış olmasıdır.
Japonya’dan yapılan açıklamaya göre okyanusa tahliyesi gerçekleşen su, “Gelişmiş Sıvı İşleme Sistemi (ALPS)” isimli özel bir saflaştırma programı sayesinde zararsız hale getirilmiştir. Bunun yanında Japon yetkililer, mevzu bahis tahliyenin Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (UAEK) tarafından kontrol edilerek özenli bir şekilde gerçekleştirildiğinin altını çizmiştir.[1]
Japonya, söz konusu kararı küresel kamuoyuna paylaştığı sırada başta Çin ve Güney Kore olmak üzere birçok ülkede protestolar düzenlemiş ve Tokyo üzerinde bir baskı oluşturulmaya çalışılmıştır. Ancak gelinen noktada Japonya aldığı karardan dönmemiş ve 24 Ağustos 2023 tarihinde suyun santralden tahliyesine başlanmıştır.
Suyun okyanusa tahliyesinin başlamasından kısa bir süre sonra Çin, tüm Japon deniz ürünlerine yasak getirmiştir.[2] 25 Ağustos 2023 tarihine gelindiğindeyse Rusya, Çin’e deniz ürünleri ihracatını artırmayı gündemine almıştır.[3] Böylelikle Japonya-Çin arasında tırmanan gerilim, Rusya’nın Çin’e gerçekleştireceği deniz ürünü ithalatının artmasına olanak sağlamıştır.
Çin’in deniz ürünü ticaretinde en büyük ortağının Japonya olduğu göz önüne alındığında Pekin-Tokyo arasında yükselen gerilimin ciddiyeti görülmektedir. Zira Çin’in 2022 yılında Japonya’dan ithal ettiği deniz ürünlerinin değeri bir önceki yıla kıyasla %35 artarak 19,15 milyar dolara ulaşmıştır.[4] Fakat Japonya’nın açıklamalarının ardından deniz ürünleri ithalatına getirilen yasaklar nedeniyle yüksek ticari hacim yerini iki başkent arasında yaşanan gerilime bırakmıştır.
28 Ağustos 2023 tarihinde Pekin tarafından yapılan açıklamalar nedeniyle Çin’in Tokyo Büyükelçisi Wu Jianhao, Japonya Dışişleri Bakanlığı’na çağırılmıştır. Japonya Dışişleri Bakan Yardımcısı Masataka Okano, Büyükelçi Wu ile gerçekleştirdiği görüşme sırasında Çin’in acilen halkını yanlış bilgilendirmeyi ve endişeleri bilimsel olmayan iddialar üzerinden gereksiz bir şekilde yükseltmeyi bırakmasının gerekliliğine işaret etmiştir.[5]
Japonya-Çin gerilimi sürerken 28 Ağustos 2023 tarihinde Seul’dan yapılan açıklamada Japonya’nın 2011 yılından kalan suyu okyanusa tahliye etmesinin ardından okyanus suyundaki trityum kastrasyonunun sınırın oldukça altında olduğu kaydedilmiştir.[6] Ayrıca Güney Kore Devlet Başkanı Ofisi’nden yapılan açıklamaya göre halkın deniz ürünlerine karşı endişelerini hafifletmek amacıyla Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk-yeol’ün 28 Ağustos 2023 tarihinde deniz ürünlerinden oluşan bir öğle yemeği yemiştir.[7] Görüldüğü gibi Güney Kore yetkililerinin nükleer suyun tahliye edilmesinden sonra deniz ürünlerine olan güveni yerinde olsa da bu durum halkın düşüncesinde tezahür etmiş değildir.
Neticede 24 Ağustos 2023 tarihinde başlatılan Fukushima Nükleer Santrali’nin su tahliyesi, Pekin-Tokyo hattında uzun süredir devam eden gerginliğin bir kez daha gün yüzüne çıkmasına neden olmuştur. İkili ticaretin devasa hacmine rağmen Çin’in Japonya’yla deniz ürünü ticaretini askıya alması, Pekin yönetiminin Japonya ve Batı menşeli baskıya daha fazla göz yumma niyetinde olmadığının bir işareti olarak okunabilir. Rusya ve Güney Kore’nin takındıkları tavır ise durumun giderek siyasi bir şekle bürüneceğine işaret eden gelişmeler olarak okunabilir.
[1] “Japan: IAEA Monitoring Treated Water Release from Fukushima Nuclear Plant”, UN News, news.un.org/en/story/2023/08/1140037, (Erişim Tarihi: 28.08.2023).
[2] “China Bans Japanese Seafood Over Fukushima Nuclear Waste Water Release” SCMP, www.scmp.com/news/china/diplomacy/article/3232146/china-bans-japanese-seafood-over-fukushima-nuclear-waste-water-release, (Erişim Tarihi: 24.08.2023).
[3]“Russia Hopes to Raise Fish, Seafood Exports to China After Japan Ban”, Reuters, www.reuters.com/markets/commodities/russia-hopes-raise-fish-seafood-exports-china-after-japan-ban-2023-08-26/, (Erişim Tarihi: 26.08.2023).
[4] 王骁锦, “China Bans Seafood Imports from Japan | China Seafood Analysis | Seafood Import Export”, Linkedin, www.linkedin.com/pulse/china-bans-seafood-imports-from-japan-analysis-import-骁锦-王/, (Erişim Tarihi: 28.08.2023).
[5] “Japan Summons China Ambassador Over Fukushima Crank Calls” VoA, https://t.ly/cIBP_, (Erişim Tarihi: 28.08.2023).
[6] “South Korea: Amount of Tritium in Ocean After Fukushima Water Release Below Limit”, New Straits Times, www.nst.com.my/world/world/2023/08/948247/south-korea-amount-tritium-ocean-after-fukushima-water-release-below, (Erişim Tarihi: 28.08.2023).
[7] “S. Korea President Eats Seafood Lunch Amid Concern Over Japan Water Release”, Reuters, www.reuters.com/world/asia-pacific/skorea-president-eats-seafood-lunch-amid-concern-over-japan-water-release-2023-08-28/, (Erişim Tarihi: 28.08.2023).
